Kwadratura (architektura)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy terminu z dziedziny sztuki. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Sufit w Kościele Jezuitów w Wiedniu, fresk Andrei Pozzo wykorzystujący technikę kwadratury

Kwadratura – termin wprowadzony w epoce baroku na określenie symulacji elementów architektonicznych przy wykorzystaniu efektów złudzenia optycznego. Technika kwadratury łączy elementy architektury, malarstwa i rzeźby, dając efekt iluzji przestrzeni.

Artysta domalowywał w perspektywie "fałszywe" elementy architektoniczne na płaskim lub kolebkowym sklepieniu w taki sposób, że sprawiają wrażenie kontynuacji tych istniejących. Linie perspektywy zbiegają się w jednym punkcie. Postacie w mocno skróconej perspektywie oraz domalowane ściany czy kolumny dają złudzenie przestrzennej głębi, sfery niebieskiej czy prześwitu nieba.

Z techniką kwadratury wiąże się często zastosowanie anamorfozy – przeznaczone do oglądania pod odpowiednim kątem obrazy naścienne mogą np. udawać prawdziwe posągi stojące w niszach czy sprawiać wrażenie prześwitu z widocznym niebem.

Przykłady zastosowania kwadratury:

Andrea Pozzo: kościół św. Ignacego Loyoli w Rzymie, Kościół Jezuitów w Wiedniu. Pozzo zawarł również podstawy teoretyczne swych idei artystycznych w dwutomowym dziele zatytułowanym Perspectiva pictorum et architectorum Andreae Putei a societate Jesu (Rzym, 1693-1700).
Pietro da Cortona: Palazzo Barberini
Gianbattista Tiepolo: Ca'Rezzonico, Villa Pisani w Stra, sala tronowa Pałacu Królewskiego w Madrycie
Paolo Veronese: Villa Rotonda w Vicenzy
Baldassare Peruzzi: Villa Farnesina w Rzymie.