Wikipedysta:Kwiecień/Haker
Z Wikipedii
Haker (ang. hacker) - termin określający użytkowników komputerów o szczególnie wysokich umiejętnościach. Wśród części specjalistów i zaawansowanych użytkowników oznacza on osobę świetnie znającą się na programowaniu, administracji systemów i bezpieczeństwie, która kieruje się pewną etyką. Popularne media oraz ogół społeczeństwa używa tego terminu dla określenia komputerowych przestępców. Pewne grupy i organizacje sprzeciwiają się temu proponując używanie w stosunku do przestępców terminu cracker.
Spis treści |
[edytuj] Etymologia
Angielskie słowo hacker pochodzi od hack, co znaczy poprawka, drobna modyfikacja. Termin hack wśród studentów Massachusetts Institute of Technology w latach 60. odnosił się do płatanych żartów, takich jak np. owinięcie górującej nad kampusem uniwersyteckim kopuły folią odbijającą promienie świetlne. Aby zasłużyć na to określenie żarty musiały się wyróżniać szczególną pomysłowością i stylem.
[edytuj] Postawa i kompetencje
Od przeciętnego użytkownika komputera czy zawodowego informatyka, haker wyróżnia się przyjętą postawą oraz kompetencjami. Kompetencje hakera obejmują zgłębianie tajników sieci, systemów operacyjnych oraz oprogramowania wykraczające nierzadko nie tylko powyżej poziomu przeciętnego użytkownika, ale i wykwalifikowanego specjalisty. Haker często znajduje nowe, niekowencjonalne rozwiązania dla problemów uważanych za trudne. Postawa hakera jest różnie pojmowana przez różne grupy używające tego określenia. Najszerzej rozpowszechnionym pogląd przypisuje hakerom wyłącznie negatywne intencje, związane z przełamywaniem zabezpieczeń sieci i prorgamów: jest to obraz często ukazywany w mediach. Sprzeciwiają się temu hakerzy przyjmujący bardziej etyczną postawę zakładającą nie tylko zaniechanie szkodzenia, a nawet służenie wiedzą i umiejętnościami ogółowi użytkowników. Stąd biorą się dwie skrajnie odpowiedzi na pytanie, kim jest haker:
- doskonały programista działający w niekonwencjonalny sposób
- przestępca, włamywacz
Zwolennicy pierwszego znaczenia (głównie społeczność wolnego oprogramowania i specjaliści) wskazują na to, że jest to znaczenie pierwotne, a większość włamywaczy nie ma na tyle dużych umiejętności, aby zasłużyć na to miano. Proponują oni określenie cracker dla osób łamiących zabezpieczenia w sposób nielegalny. Uważają też, że zakładając że haker to przestępca krzywdzi się tych, którzy przestępstw nie popełniają. Ich opinia jednak nie znajduje szerokiego odźwięku: w różnorakich mediach najczęściej mówi się o hakerach w kontekście działań nielegalnych.
[edytuj] Podział hakerów
Różnorodne historyczne i społeczne konotacje pojęcia haker powodują, że określenie to przyjmuje różne, czasem sprzeczne, znaczenia. Wiele jest też podejść do określania kto może być nazwany hakerem oraz co do nazewnictwa hakerskich specjalności. Najczęściej spotyka się podział ze względu na
- poziom umiejętności
- specjalizację
- cel działania i wyznawaną etykę.
[edytuj] Umiejętności
Panuje powszechne przekonanie, że hakerzy znacznie przewyższają umiejętnościami nawet zawodowych specjalistów, jednak często się zdarza, że określa się tak osoby (zazwyczaj bardzo młode), które dokonują włamań nie posiadając większej wiedzy o zabezpieczeniach, a jedynie korzystając z gotowych narzędzi. W środowisku informatycznych funkcjonuje pejoratywne określenie script kiddies ("skryptowe dzieciaki"), zaś w mediach określani są zazwyczaj jako młodociani hakerzy.
Hakerzy o bardziej etycznej postawie stosują różne określenia dla zróżnicowania poziomu umiejętności. Początkujący hakerzy, którzy wykazują się odpowiednią postawą, ale niedostatecznymi umiejętnościami nazywani bywają wannabie lub geekami. Często się zdarza, że tak mówią o sobie nawet bardzo dobrzy hakerzy, którzy jednak nie chcą sami sobie przypisywać tego miana. Hakerami nazywa się ludzi o znaczących dokonaniach i dużej wiedzy. Czasami dla podkreślenia ich ponadprzeciętnych umiejętności używa się określeń guru lub "wizard" (czarodziej).
[edytuj] Specjalność hakerska
W zależności od tego, w czym haker się specjalizuje stosuje się dodatkowe określenia, jak np. haker linuksa, haker perla itp.
[edytuj] Hakerzy zabezpieczeń
Grupą wzbudzającą największe emocje i rozgłos są hakerzy zabezpieczeń sieci i oprogramowania. Jest to też grupa najbardziej zróżnicowana, gdyż obok przestępców znajdują się w niej specjaliści od zabezpieczeń sieci i oprogramowania, którzy działają legalnie, a ich praca spotyka się z uznaniem. Najczęściej spotyka się następujące określenia:
- black hat ("czarne kapelusze) - są to hakerzy działający na granicy lub poza granicami prawa, nazywani też crackerami. Znalezionych błędów albo nie publikują w ogóle, wykorzystując je w nielegalny sposób, albo publikują od razu w postaci gotowych programów (tzw. exploitów), które mogą zostać użyte przez osoby o niższych umiejętnościach (np. script kiddies).
- white hat ("białe kapelusze") - hakerzy działający zupełnie legalnie, lub też starający się nie popełniać szkód. Odkryte przez siebie dziury w bezpieczeństwie zwykle podają w formie, w której mogą zostac łatwo załatane przez autorów oprogramowania, lecz trudne do wykorzystania w celu zaszkodzenia komuś. Wśród nich często się spotyka audytorów bezpieczeństwa.
- grey hat ("szare kapelusze") - hakerzy, którzy przyjmują po części metody działania obu wyżej wymieniunych grup.
Autorzy internetowych robaków (zwanych obecnie wirusami) oraz koni trojańskich, nazywani w mediach "hakerami", zaliczają się do "czarnych kapeluszy" lub crackerów. Jednak w ocenie specjalistów, działanie wirusów rozsyłanych emailem opiera się głównie na niskim poziomie wiedzy użytkowników, którzy nie przestrzegają podstawowych zasad bezpieczeństwa. Podobne zastrzeżenia podnosi się wobec ludzi wykradających poufne dane nie metodą przełamywania technicznych zabezpieczeń, lecz za pomocą oszustwa (patrz: phishing).
[edytuj] Cele
Rozmaitym osobom określanym hakerami przypisuje się różne cele i motywy działania.
Hakerzy skupieni w społeczności hakerskiej skupiają się na rozwoju wolnego oprogramowania i odcinają się od przestępców zwanych przez nich crackerami.
Hakerzy-włamywacze działają z różnych pobudek: dla niektórych to jest chęć zysku możliwego do uzyskania przy pomocy wykradzionych danych, dla innych: uzyskanie rozgłosu i wywołanie zamieszania. Część z nich twierdzi, że włamując przyczynia się do zwiększenia dbałości administratorów o zabezpieczenia. Ten argument odrzuca większość społeczeństwa. Specjaliści wskazują, że włamywacz może dokonać szkód nawet mimowolnie, wskutek błędu lub niedostatecznej wiedzy.
Hakerzy z grupy "białych kapeluszy" starają się odkryć potencjalne zagrożenia, zanim zostaną odkryte przez włamywaczy. Niektórzy spośród "czarnych" uważają jednak, że wobec opieszałości producentów oprogramowania w publikowaniu łatek poprawiających bezpieczeństwo, jedynie bezpośrednia groźba w postaci exploita może ich skłonić do energiczniejszego działania.
[edytuj] Społeczność hakerów
Hakerzy tworzą charakterystyczną subkulturę, możemy więc mówić o pewnej społeczności i cechach wyróżniających osoby do niej przynależące. Powstała nieformalna etyka hakerska, wykluczająca działania szkodliwe a promująca dzielenie się umiejętnościami i wynikami pracy.
Hakerzy posługują się specyficznym, do pewnego stopnia hermetycznym językiem. W Polsce jest to zwykle mieszanina polskiego, angielskiego, słownictwa technicznego i słów typowych dla kultury hakerskiej. Eric Raymond redaguje Jargon File, angielskojęzyczny słownik żargonu hakerów. Nie istnieje, jak na razie tego typu opracowanie dla polskiego żargonu hakerskiego.
Uważanie kogoś za hakera jest wśród innych hakerów i osób identyfikujących się z subkulturą hakerską wyrazem wielkiego szacunku. Jest to jednocześnie określenie wysoce nieformalne, którego nie można otrzymać w sposób oficjalny. Jargon File sugeruje, że jedynie inny haker może nadać to miano osobie wcześniej za hakera nieuznawanej.
Więcej informacji na ten temat: społeczność hakerów.
[edytuj] Znani hakerzy
....
