Lektor (posługa kościelna)
Z Wikipedii
Lektor - posługa w Kościele Katolickim wiążąca się z odczytywaniem podczas liturgii i nabożeństw czytań z Pisma Świętego, z wyjątkiem Ewangelii (tutaj wyjątek stanowią: Niedziela Palmowa i Wielki Piątek, kiedy lektor może odczytać Ewangelię, nie prosi wówczas kapłana o błogosławieństwo). Ponadto lektor może odczytywać modlitwę powszechną podczas liturgii. Jeśli nie ma kantora, lektor wykonuje (może zarówno odśpiewać, jak i odczytać) psalm responsoryjny. W czasie procesji na wejście może ponadto wnieść Księgę Ewangelii - Ewangeliarz.
Niekiedy, zważywszy na okoliczności, dopuszcza się możliwość sprawowania tych czynności podczas liturgii przez świeckich, nie będących ustanowionymi do tego przez władze kościelną. Wówczas lektorom powierza się troskę o prawidłowe przygotowanie tych osób.
Należy pamiętać, że strojem liturgicznym lektora jest alba (gdy jej krój tego wymaga, przepasana na biodrach cingulum - sznurem i uzupełniona przez humerał, który zasłania świecki strój wokół szyi). W niektórych diecezjach biskupi wyrazili zgodę na noszenie na albie tzw. krzyża lektorskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
W Kościele obrządku łacińskiego do 1972 roku było to drugie z czterech niższych święceń duchownych (ostiariat, lektorat, egzorcystat i akolitat) udzielane kandydatowi do kapłaństwa w czasie formacji seminaryjnej.
Podczas Mszy świętej sprawowanej według Mszału Piusa V, zadania lektora powinien wypełniać kleryk wyświęcony w zgromadzeniu zakonnym, w którym jest to ryt używany na co dzień (np. Bractwo świętego Piotra), lub lektor ustanowiony (o nim mowa poniżej). We Mszy recytowanej odczytuje on niektóre modlitwy, lekcję i Ewangelię. Używa przy tym komży założonej na sutannę, lub alby, humerału i cingulum. Natomiast we Mszy śpiewanej uroczystej obłóczony kleryk może wypełniać zadania przewidziane dla subdiakona, jeżeli jest on nieobecny. Używa wtedy alby, humerału, cingulum oraz tuniki (tunicelli). Nie zakłada manipularza, który jest oznaką przyjętych święceń wyższych.
15 sierpnia 1972 r. papież Paweł VI w dekrecie Ministeria Quedam zniósł w Kościele łacińskim święcenia niższe oraz subdiakonat, ustanawiając w zamian posługi lektora i akolity, przewidziane dla świeckich.
W Kościołach Wschodnich do dziś lektorat jest stopniem święceń niższych (chirotesią).
[edytuj] Współczesność
[edytuj] Lektorat - posługa i funkcja
Obecnie możemy stosować to określenie odnośnie do trzech osób:
[edytuj] Posługa
Ustanowionymi lektorami są zazwyczaj klerycy na III roku formacji seminaryjnej, a także ustanowieni przez biskupa mężczyźni żyjący w świecie. Lektor musi być dojrzałym mężczyzną i mieć odpowiednie przygotowanie. Czyta Słowo Boże, a poza liturgią przygotowuje innych do pełnienia tej funkcji. Poza Mszą świętą może, w imieniu Kościoła: przewodniczyć nabożeństwom (np. różaniec w kościele, Gorzkie Żale, Majowe, Czerwcowe, itp.), błogosławić pokarmy w Wielką Sobotę i maszyny rolnicze, oraz dokonać chrześcijańskiego pogrzebu (stacja w domu zmarłego i na cmentarzu).
Posługa lektora jest zarezerwowana dla mężczyzn. Udziela jej biskup lub przełożony zgromadzenia zakonnego, odmawiając nad kandydatem stosowną modlitwę z Pontyfikału i wręczając kandydatowi księgę Pisma Świętego.
Komisja Episkopatu Polski ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów została niedawno zobowiązana do opublikowania wymagań, stawianych kandydatom do lektoratu. Prawdopodobnie stosowne ustalenia ukażą się wkrótce.
[edytuj] Stopień formacji ministranta (Ministrant Słowa Bożego)
Każdy wierny świecki może pełnić w czasie liturgii funkcje przewidziane dla lektora. Aby lepiej przygotować się do tego zadania, powinien uczestniczyć w kursie lektorskim. Jest on organizowany w Polsce przez diecezjalnych i dekanalnych duszpasterzy służby liturgicznej, i trwa zazwyczaj około roku. Obejmuje wykłady z podstaw liturgiki, biblistyki i teologii, a także warsztaty z fonetyki i śpiewu. Kurs taki może (a nawet jest to wskazane, gdy funkcja lektora jest jej powierzona na dłuższy czas) odbyć także kobieta. Kończy się udzieleniem przez kapłana (zazwyczaj proboszcza) błogosławieństwa do pełnienia funkcji lektora, odczytanego z Agendy liturgicznej oraz wręczeniem księgi Pisma Świętego.
[edytuj] Funkcja w liturgii
Lektorem nazywamy ponadto każdy wierny świecki, który wykonuje podczas Mszy świętej funkcje przewidziane dla lektora. Jest bardzo wskazane, by otrzymał do tego zadania stosowne błogosławieństwo (patrz powyżej).
[edytuj] Źródła
[1] List Moto Proprio Ministeria Quedam papieża Pawła VI
[2] Instrukcja Episkopatu Polski w sprawie udzielania posługi lektora i akolity świeckim mężczyznom
[3] Ceremoniał posług liturgicznych w Portalu Dominikańskiego Ośrodka Liturgicznego
