Lin Biao
Z Wikipedii
| Lin Biao | |
| Chińskie nazwisko i imię | |
| Hanyu Pinyin | Lín Biāo |
| Wade-Giles | Lin Piao |
| Zn. tradycyjne | 林彪 |
Lin Biao[1], (5 grudnia, 1907 - 13 września 1971) - chiński polityk i wojskowy. Jeden z najbliższych współpracowników Mao Zedonga, z którym po okresie współpracy stoczył walkę o władzę, po przegranej został prawdopodobnie zamordowany na polecenie Mao .
Lin Biao pochodził z rodziny średniozamożnych rolników (prowincja Hupeh w środkowych Chinach). Podstawową edukację otrzymał w wiejskiej szkole. Do szkoły średniej uczęszczał w Wuchang. Będąc w szkole średniej zainteresował się zmianami politycznymi i społecznymi jakie w tym czasie zachodziły w kraju. Wkrótce jego uwagę przyciągnął socjalizm i komunizm. Po ukończeniu szkoły średniej w 1925 r. wstąpił do Ligi Młodzieży Socjalistycznej.
Wówczas też udał się na południe do Kantonu i wstąpił do Akademii Wojskowej w Whampoa i rozpoczął tym samym swoją karierę w armii. Ówczesne Chiny przechodziły trudny okres ze względu na walki pomiędzy lokalnymi watażkami oraz silne wpływy mocarstw zachodnich i coraz groźniejszej Japonii. Sun Yat-sen wraz ze stworzoną przez siebie partią próbował zjednoczyć kraj, jednak próby te przerwała jego śmierć w marcu 1925 r. Drugą siłą polityczną byli komuniści wspierani przez ZSRR. Uczelnia w Whampoa była wtedy w rękach Czang Kaj-szeka, który był jednym ze współpracowników Sun Yat-sena.
Młody Lin Biao przebywał w Whampoa krócej niż rok, było to spowodowane uruchomieniem przez Czang Kaj-szeka tzw. "Ekspedycji Północnej", której celem było opanowanie jak największych części kraju. Wtedy to Lin zademonstrował swoje zdolności militarne. Kilka miesięcy później kiedy ekspedycja dotarła do rzeki Jangcy w środkowych Chinach Biao został awansowany ze stopnia zastępcy dowódcy plutonu na dowódcę batalionu. Ale kiedy Czang zwrócił się przeciwko komunistom i rozpoczął przeciwko nim tzw. biały terror Lin Biao odstąpił od swojego dotychczasowego mentora i przyłączył się do nich.
Na wiosnę 1928 r. Biao dołączył do Mao Zedonga na wyżynach środkowo-południowych Chin i stał się od razu jednym z najbardziej wyróżniających się dowódców Armii Czerwonej, która choć stosunkowo słaba z biegiem czasu rosła w siłę. W latach 1928-34 jego oddziały zwiększyły stan posiadania komunistów w prowincji Kiangsi broniły jej przed atakami nacjonalistów[2]. W 1932 r. Lin Biao otrzymał dowództwo korpusu. W 1934 r. komuniści zostali ostatecznie wyparci z Kiangsi a jednostki Biao tworzyły awangardę sił biorących udział w odwrocie z tamtego rejonu nazywanym "Długim Marszem". Długi Marsz zakończył się dopiero w prowincji Shaanxi , gdzie Armia Czerwona mogła się przegrupować po odniesionych porażkach. Wówczas 28-letni Biao miał opinię niezwyciężonego dowódcy, który nie przegrał ani jednej bitwy. W Shaanxi został szefem Akademii Wojennej i należał do nielicznego grona wojskowych, którzy zajmowali pozycje nieznacznie niższe od czołowych dowódców - Zhu De i Peng Dehuaia.
W 1937 r. doszło wreszcie do czasowego wstrzymania bratobójczych walk pomiędzy komunistami a Kuomintangiem. Było to spowodowane najazdem cesarskiej armii Japonia co zmusiło dotychczasowych przeciwników do połączenia sił przeciwko wrogowi zewnętrznemu. We wrześniu 1937 r. Lin Biao, tuż po wybuchu wojny chińsko-japońskiej dowodząc trzema dywizjami odniósł ważne zwycięstwo nad Japończykami. Jednakże na wiosnę w jednej z bitew został ranny i musiał się wyłączyć z czynnej działalności już do końca wojny. W celu wyleczenia odniesionych ran udał się na kurację do ZSRR gdzie pozostawał przez trzy lata. Do Chin powrócił w 1942 r., wtedy też został członkiem wspólnego zespołu wraz nacjonalistami, który zajmował się współpraca i koordynacją działań. W 1943 r. objął na nowo stanowisko szefa Akademii Politycznej i Wojskowej w stolicy komunistów w Yenanie. Pod koniec wojny z Japonią w 1945 r. został wybrany do Komitetu Centralnego Partii Komunistycznej liczącego 44 członków.
Po zakończeniu II wojny światowej wznowione zostały działania wojenne pomiędzy dotychczasowymi wrogami i znowu rozpętała się wojna domowa. Biao wrócił teraz do dowodzenia wojskiem na polu bitwy i udał się do Mandżurii w północno-zachodniej części kraju. Stacjonujące tam jednostki zostały wkrótce przekształcone w Czwartą Armię. Biao postanowił opuścić miasta i oddać je nacjonalistom sam zaś zaczął agitację na wsi, przekonując chłopów do przejścia na stronę komunistów. Stosując metody walki partyzanckiej stopniowo wypierał liczniejszych nacjonalistów, których kolejne garnizony stacjonujące w miastach musiały się poddawać ze względu na postępującą izolację. W końcu 1948 r. jego armia licząca początkowo 100 tys. ludzi osiągnęła liczebność 800 tys. i zajęła praktycznie całą Mandżurię. Zwycięstwo Lina w tym rejonie przyczyniło się walnie do pokonania Czang Kaj-szeka w reszcie kraju. Jego oddziały postępujące na południe zajęły wkrótce Pekin (styczeń 1949 r.), Wuhan (w maju) i Kanton (w październiku).
Wraz z powołaniem do życia Chińskiej Republiki Ludowej Biao zajmował wiele najwyższych stanowisk w partii i w wojsku. Na początku stanął na czele aparatu administracyjnego jako szef regionu złożonego z sześciu prowincji "Środek-Południe". W 1954 r. przeszedł do rządu centralnego i został mianowany wicepremierem Rady Państwa oraz wiceprzewodniczącym Rady Obrony Narodowej. W hierarchii wojskowej wyżej od niego stali jedynie Zhu De i minister ds. wojskowych - Peng Dehuai. W 1955 r. awansował wraz z przejściem do Politbiura a w maju 1958 r. otrzymał stanowisko w Komitecie Roboczym Politbiura (składającego się z 7 członków). Jednakże pomimo tych licznych funkcji Lin Biao rzadko kiedy pojawiał się publicznie i nie był zbyt aktywny ze względu na swój słaby stan zdrowia.
W końcu 1958 r. Biao zaczął się coraz bardziej włączać w działalność polityczną. W 1959 r. zastąpił Peng Dehuai na stanowisku ministra obrony, po tym jak Dehuai zaczął sie sprzeciwiać polityce ekonomicznej i wojskowej Mao. Lin rozpoczął też reformę armii, intensyfikując w niej indoktrynację polityczną i zmieniając system szkolenia. W ten sposób zmienione wojsko zaczęto stawiać reszcie społeczeństwa za wzór realizacji podstawowych idei "Przewodniczącego Mao", aż biegiem czasu stało się ono początkiem czystek przeprowadzonych w ramach "Wielkiej Rewolucji Proletariackiej". Główną ich ofiarą był Liu Shaoqi, który przez ponad 20 lat był drugim człowiekiem w organizacji partyjnej. W sierpniu 1966 r. Biao zastąpił Shaoqi i został "namaszczony" na przyszłego następcę Mao. Jego pozycja została jeszcze utwierdzona w kwietniu 1969 r. kiedy nowa konstytucja formalnie potwierdziła go jako spadkobiercę Mao. W latach 1966-71 wojsko sukcesywnie przejmowało rolę jaką poprzednio w państwie pełniła partia.
Jednak w 1971 r. Lin i podległa mu armia stali się bardziej potężni niż Mao sobie tego życzył. Lin desperacko usiłował uniknąć czystek ze strony Mao i razem z innymi dowódcami próbował zorganizować zamach stanu, który jednak się nie powiódł. Rząd chiński ogłosił później, iż Biao zginął w katastrofie lotniczej (13 września 1971 r.) nad Mongolią podczas jego ucieczki do Związku Radzieckiego po nieudanej próbie uśmiercenia "Przewodniczącego Mao". Od tamtego momentu poddawano go ciągłej krytyce jako "reakcyjnego prawicowca" i zdrajcę sprawy chińskiego komunizmu. W 1990 r. rząd mongolski poddał w wątpliwość to jakoby Lin Biao znajdował się wśród ofiar wypadku lotniczego z 1971 r., stąd też właśnie niektórzy przypuszczają, iż został on raczej zamordowany. Okoliczności jego śmierci jak i sama walka o władzę pozostają do dziś niejasne.
Przypisy
- ↑ Prawdziwe imię i nazwisko: Lin Yurong (林育蓉)
- ↑ Nacjonalistami nazywano oddziały Kuomintangu pozostające pod zwierzchnictwem Czang Kaj-szeka
