Lipnik (Bielsko-Biała)

Z Wikipedii

Lipnik - dzielnica Bielska-Białej, początkowo wieś królewska, w 1925 przyłączona do Białej Krakowskiej, od 1951 w połączonym mieście Bielsko-Biała. Zajmuje powierzchnię 13.06 km², stanowiącą 10,4% obszaru Bielska-Białej.

Założona około 1297 roku na prawie średskim, potem magdeburskim. Wzmiankowana w 1325 w wykazie świętopietrza. Już wtedy znajdował się tu kościół. Około 1700 roku powstał tutaj przysiółek tkaczy, który dał początek Białej Krakowskiej.

O wielkiej popularności tych terenów świadczy kamienny Amfiteatr, zbudowany na niewielkiej polanie z wykorzystaniem naturalnego ukształtowania terenu, gdzie na opadających zboczach ulokowane zostały ławy z kamienia. Niegdyś teren ten - oświetlony, z alejkami wśród drzew - stanowił centrum rekreacji, obecnie jest zarośnięty i zaniedbany.

Punkt wyjścia szlaków turystycznych w paśmie Beskidów Małych:

na Magurkę Wilkowicką
do Przełęczy u Panienki skąd możliwa dalsza wędrówka w kierunku Hrobaczej Łąki lub Groniczek.

Przynależność kościelna

diecezja bielsko-żywiecka, dekanat: Bielsko-Biała III (Wschodni), Bielsko-Biała (Lipnik) - Parafia Narodzenia NMP.

Z Lipnika pochodzili między innymi:

Karol Wojtyła senior (1879-1941), ojciec przyszłego papieża Jana Pawła II
Artur Schnabel (1882-1951), wybitny austriacki pianista i kompozytor

Dojazd autobusami MZK - linie 5, 6, 13 i 27.

[edytuj] Gwara

Wyrazy gwarowe używane na terenie Lipnika i sąsiedniej Straconki do połowy XX wieku:

bónclok - gliniany garnek z białej gliny z jasnobrunatną polewą
brzym - modrzew
chynyć - rzucić
dełomeło - nierozgarnięty, nieruchawy chłop
fiśtrula - beczka do przewożenia żywcem ryb
fomenty - zapałki
gadlina - wiązka słomy lub zboża
hróm - grom, piorun
karwijaś - chrabąszcz majowy
kastrol - rondel
kicok - zając
kluk - chłopak
kostyfoł - żywokost
kuca - stara pochylona chałupa
kucia faja - niezdara, oferma
lajbik - gorsecik
lawor - miednica
łoktuska - płachta na ciężary do noszenia na plecach
Materdyjo - Matko Boska {do dzisiaj}
ociypka siana - wiązka
plynta - czarna, fałdowana spódnica
pocyńć - zestaw podręcznych narzędzi do różnych prac domowych (od staropolskiego "poczynać, czynić")
putek, putka - chrzestny ojciec, chrzestna matka
rozgajdany - porozpinany
siedlok - bogaty gospodarz
snóska - potoczek, strumyk snujący się zakolami przez łąkę
śwacyna - kolacja
zber - drewniane, okrągłe naczynie do karmienia bydła
zoki - papucie zrobione z pasków filcowych przeplatanych w kratkę
żbel - szczebel drabiny