Liswarta

Z Wikipedii

Liswarta
Liswarta w miejscowości Tanina
Źródło	Mzyki (powiat lubliniecki) 315 m n.p.m.
Ujście	Warta Kule
Długość	93 km
Powierzchnia zlewni	1 558 km²
Ważniejsze dopływy	Kocinka, Pankówka, Młynówka

Liswarta - rzeka długości 93 km, ze źródłami na Wyżynie Śląskiej, w gminie Woźniki w Mzykach. W dolnym biegu stanowi ona umowną granicę między Małopolską, a Wielkopolską natomiast w górnym biegu stanowi ona część północnej krawędzi Górnego Śląska. W środkowym płynie wąską doliną (przełomem). Liswarta jest lewym dopływem Warta.

Od miejscowości Łebki w gminie Herby do miejscowości Wędzina, w gminie Ciasna Liswarta stanowi granicę między powiatem lublinieckim i powiatem częstochowskim, a od Wędziny do Lutrowskich w gminie Krzepice stanowi granicę między powiatami częstochowskim i oleskim.

Pozostałości po jednym z wałów przy źródłach Liswarty w Mzykach

Liswarta, Krzepice

W górnym biegu rzeki znajduje się przy niej spora ilość stawów rybnych. Obecnie jest ona jednak o wiele mniejsza niż w XIX czy XVIII wieku. Stawy te wcześniej powstawały poprzez budowanie wałów i spiętrzanie wody nawet w pobliżu źródeł rzeki. Do tej pory wały te zachowały się w formie szczątkowej.

Od czasów średniowiecza nad brzegami Liswarty oraz przy jej dopływach powstawały także kopalnie rud żelaza, były to rudy darniowe. W górnym biegu rzeki największe kopalnie rud żelaza powstawały w okolicy miejscowości Boronów, a największe kuźnice w miejscowościach Lisów oraz Tanina. W połowie XIX wieku powstał nawet projekt budowy walcowni w Taninie autorstwa hrabiego Karola von Aulock z Kochcic, jednak nie został on zrealizowany.^[1]

W okolicach górnego biegu rzeki utworzony został Park Krajobrazowy Lasy nad Górną Liswartą.

Powierzchnia dorzecza wynosi 1558 km²