Maurycy Madurowicz
Z Wikipedii
Maurycy Madurowicz (ur. 16 września 1831 w Kołomyi - zm. 12 stycznia 1894 w Krakowie) - polski lekarz ginekolog-położnik, prof. położnictwa na Uniwersytecie Jagiellońskim (od 1862 r.), a od 1872 członek Akademii Umiejętności.
Urodził się w Kołomyi (zabór austriacki, dzisiejsza Ukraina). Studia medyczne rozpoczął w Krakowie, następnie przeniósł się do Wiednia, gdzie uzyskał doktorat z chirurgii i magisterium z akuszerii. Po studiach pozostał w Wiedniu, pracując na początku jako asystent w Klinice Chirurgicznej, a następnie w dwóch Klinikach Ginekologicznych, prowadzonych przez czołowych położników i ginekologów austriackich tamtych czasów – Gustawa i Karola Brauna. Już wtedy zyskał opinie biegłego operatora i doskonałego diagnosty. Do Krakowa przybył w 1862 roku na wezwanie ówczesnego rektora UJ Józefa Dietla.
W uczelni krakowskiej habilitował się jako docent akuszerii i ginekologii w 1862 roku. W rok później – 19 października został mianowany profesorem zwyczajnym akuszerii teoretycznej i praktycznej oraz prymariuszem Oddziału III w Szpitalu Św. Łazarza.
Po ośmioletnich staraniach o poprawienie warunków lokalowych kliniki, Madurowicz doprowadził do zakupienia przez Uniwersytet tzw. dworku Brodowicza przy ul. Kopernika 7. W dworku dobudowano jedno piętro i przedłużono jedno ze skrzydeł. Po przebudowie budynku w latach 1869-70 powołano do życia Klinikę Ginekologiczno-Położniczą. Pozostawała ona w tym miejscu aż do roku 1936. Madurowicz wyposażył ją w najnowocześniejsze narzędzia chirurgiczne, a wykłady teoretyczne przeniósł do Collegium Minus przy ul. Św. Anny , odrzucając dawny, stosowany przez niektórych profesorów, sposób wykładania na salach chorych.
Odbywał liczne podróże naukowe m. in. do Paryża, Londynu i Nowego Jorku, a najnowsze zdobycze w dziedzinie położnictwa przenosił do swojej kliniki.
Najdonioślejszym osiągnięciem Madurowicza było zastosowanie balonu gumowego, napełnionego wodą do rozszerzania szyjki w porodzie przy łożysku przodującym. Zabieg ten przeprowadził jeszcze w czasie swojej asystentury w Wiedniu. Drugim osiągnięciem było wprowadzenie do położnictwa kleszczy porodowych własnego pomysłu. Kleszcze Madurowicza były obok kleszczy Simpsona najczęściej stosowanymi kleszczami w owym czasie. Główne różnice miedzy nimi polegały na tym, że okienka w kleszczach Madurowicza były pełne – zamknięte metalową płytką. Od strony wewnętrznej tworzyły okno otoczone żebrami. Długość trzonków w kleszczach Madurowicz była znaczna (17cm), wynosiła bowiem prawie połowę długości całych kleszczy (39 cm). Największy wymiar główkowy był przesunięty ku końcom łyżek, a wygięcie miednicowe było łagodne. Te zmiany konstrukcyjne powodowały, że można je było zakładać na główkę wysoko stojącą (tzw. kleszcze wysokie), głównie dzięki małemu wygięciu miednicowemu i długości trzonków. Okienkowatość łyżek od strony wewnętrznej pozwalała na pewne trzymanie główki, która nie wyślizgiwała się z kleszczy, a kształt wygięcia główkowego sprawiał, że ucisk łyżek na główkę był łagodniejszy.
Madurowicz był twórcą krakowskiej szkoły ginekologiczno-położniczej i twórcą nowoczesnej szkoły w tym zakresie w Polsce. Był dyrektorem i profesorem Kliniki przez 23 lata, dwukrotnym dziekanem Wydziału Lekarskiego w latach 1867/68 i 1878/79, oraz rektorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
