MESSENGER

Z Wikipedii

Ten artykuł opisuje trwającą misję kosmiczną. Informacje mogą ulec zmianie wraz z postępem misji.

MESSENGER
Inne nazwy	S28391
Zaangażowani	NASA
Indeks COSPAR	2004-030A
Rakieta nośna	Delta II 7925H-9.5
Miejsce startu	Stacja Sił Powietrznych Cape Canaveral, Stany Zjednoczone
Cel misji	Merkury
Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskie	Słońce
Perycentrum	0,30 j.a.
Apocentrum	0,70 j.a.
Czas trwania
Początek misji	3 sierpnia 2004 (06:15:56,537 GMT)
Wymiary
Wymiary	kadłub: 1,42 m x 1,85 m x 1,27 m
Masa całkowita	1107 (w tym 599,4 kg paliwa)[1] kg

MESSENGER (ang. MErcury Surface, Space ENvironment, GEochemistry and Ranging, tj. posłaniec) – sonda kosmiczna amerykańskiej agencji kosmicznej NASA, której celem jest badanie planety Merkury (pierwsza misja poświęcona tej planecie od czasu Marinera 10, tj. od 33 lat. Wystrzelona 3 października 2004 roku.

Sonda została zaprojektowana by badać charakterystykę i środowisko Merkurego z orbity wokółplanetarnej. Zadaniem sondy jest rozpoznanie chemicznych właściwości powierzchni planety, geologicznej historii, natury pola magnetycznego, wielkości i stanu jądra oraz natury egzosfery i magnetosfery.

Misja orbitalna sondy przewidziana jest na jeden rok ziemski (4 lata merkuriańskie), do tego czasu przeleci około 8 miliardów kilometrów. Misję MESSENGERa uzupełni misja BepiColombo, Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Spis treści 1 Budowa i działanie 1.1 Instrumenty naukowe 2 Historia misji 2.1 Przygotowania 2.2 Przebieg misji 2.3 Plan lotu 3 Zobacz też 4 Przypisy 5 Źródła

[edytuj] Budowa i działanie

Szkielet sondy zbudowany jest z epoksydów grafitowych, co zapewnia lekkość i wytrzymałość konstrukcji.

Dwa panele ogniw słonecznych ładują akumulator niklowo-wodorkowy, będący źródłem energii elektrycznej dla statku.

Statkiem zarządzają dwa niezależne zintegrowane moduły elektroniczne, każdy zawierający po dwa procesory: główny, taktowany częstotliwością 25 MHz, i zapasowy, taktowany częstotliwością 10 MHz.

System określania pozycji statku używa szukaczy gwiazd oraz zespołu czterech żyroskopów i czterech przyspieszeniomierzy. Jako układ zapasowy służy sześć wykrywaczy Słońca. Położenie statku zmieniane jest za pomocą czterech żyroskopów lub silniczkami o małym ciągu.

MESSENGER odbiera komendy z Ziemi i nadaje dane przez anteny pasma X z fazowaniem (polaryzacja kołowa).

MESSENGER wymaga specjalnej ochrony przed promieniowaniem słonecznym, szczególnie intensywnym w sąsiedztwie Merkurego - natężenie promieniowania słonecznego jest tam 11 razy większe niż na Ziemi; temperatura powierzchni Merkurego sięga 450°C. Wszystkie systemy statku są utrzymywane w temperaturze pokojowej dzięki okryciu całej jednej strony statku ceramiczną osłoną odporną na wysokie temperatury. Wymaga ona, aby statek był zwrócony do Słońca zawsze osłoniętą stroną.

[edytuj] Instrumenty naukowe

• Podwójny system obrazowania (Mercury Dual Imaging System, MDIS) - zestaw dwóch kamer (wąsko- i szerokokątnej) do fotografowania powierzchni Merkurego i zbierania danych topograficznych. Umieszczone na ruchomej platformie pozwalającej na obserwowanie wybranych obszarów, niezależnie od pozycji całego statku
• Spektrometr promieniowania gamma i neutronów (Gamma-Ray and Neutron Spectrometer, GRNS) - przyrząd wykrywający izotopy promieniotwórcze w skorupie Merkurego. Pozwala na określenie względnej obfitości pierwiastków budujących badaną planetę. Ma również pomóc zweryfikować hipotezę o lodzie zalegającym na biegunach planety, które nigdy nie są wystawione na bezpośrednią ekspozycję słoneczną
• Spektrometr promieniowania rentgenowskiego (X-Rays Spectrometer, XRS) - zadania podobne jak GRNS. Ma pomóc wykryć niskoenergetyczne promieniowanie X jakie może emitować powierzchnia Merkurego pod wpływem promieni gamma i X emitowanych przez Słońce
• Magnetometr (Magnetometer, MAG) - przyrząd służący do badania pola magnetycznego planety a tym samym do wykrywania skał o właściwościach magnetycznych. Umieszczony na wysięgniku o długości 3,6 metra
• Wysokościomierz laserowy (Mercury Laser Altimeter, MLA) - wykonywanie map topograficznych Merkurego i pomiar odległości statek-planeta
• Spektrometr składu atmosfery i powierzchni (Mercury Atmospheric and Surface Composition Spectrometer, MASCS) - spektrometr pracujący w paśmie podczerwieni i ultrafioletu, co pozwala mu określać skład gazów (atmosfery) i ciał stałych (powierzchnia Merkurego)
• Spektrometr cząstek energetycznych i plazmy (Energetic Particle and Plasma Spectrometer, EPPS) - służy do badania składu, dystrybucji i energii cząstek naładowanych (elektronów i jonów) w magnetosferze Merkurego
• Eksperyment radiowy (Radio Science, RS) - służy dopplerowskiemu pomiarowi prędkości statku podczas orbitowania wokół Merkurego, co pozwoli na wyznaczenie rozkładu masy pod powierzchnią planety (odróżnianie, np. gęstych skał od pustych przestrzeni)

[edytuj] Historia misji

[edytuj] Przygotowania

• lipiec 1999 - NASA wybiera misję MESSENGER jako siódmą misję programu Discovery
• grudzień 1999 - wstępne prace projektowo-badawcze
• lipiec 2001 - rozpoczęcie końcowych prac projektowych
• luty 2003 - rozpoczęcie montażu i testowania elementów statku
• grudzień 2003 - MESSENGER przechodzi testy środowiskowe w Goddard Space Flight Center
• marzec 2004 - końcowe przygotowania przed startem w Astrotech Space Operations
• 10 marca 2004 - I planowana data startu (II planowana data była określona na 11 maja)
• 24 marca 2004 - decyzja o przesunięciu startu na przełom lipca i sierpnia z powodu opóźnień w montażu sondy i przygotowaniu oprogramowania procedur awaryjnych
• 29 czerwca 2004 - przełożenie startu na 2 sierpnia w związku z opóźnieniem montażu innej rakiety Delta II
• 21 lipca 2004 - umieszczenie statku w rakiecie nośnej
• 2 sierpnia - opóźnienie startu o 24h z powodów niesprzyjających warunków atmosferycznych

[edytuj] Przebieg misji

• 3 sierpnia 2004 - start i wyniesienie w przestrzeń kosmiczną
• 5 sierpnia 2004 - wykonanie manewru TCM-1 o godz. 21:03:35. Na 215 sekund włączono silniczki średniego ciągu (dV=18 m/s) w celu skorygowania orbity heliocentrycznej
• 24 września 2004 - o godz. 18:00 wykonano manewr TCM-2. Na 62 sekundy włączono silniczki średniego i małego ciągu (dV=4,59 m/s). Ostateczne skorygowanie orbity heliocentrycznej
• 18 listopada 2004 - manewr TCM-3. Włączenie na 48 sekund silniczków średniego ciągu (dV=3,2 m/s)
• 23 czerwca 2005 - manewr TCM-5. Na 174 sekundy włączono silniczki małego ciągu (dV=1,1 m/s)
• 21 lipca 2005 - o godz. 18:00:01 wykonano manewr TCM-6. Na 23 sekundy włączono silniczki małego ciągu (dV=0,1 m/s)
• 2 sierpnia 2005 - o godz. 19:13 sonda zbliżyła się do Ziemi wykonując manewr asysty grawitacyjnej. Zbliżenie na odległość 2348 km miało miejsce nad Mongolią. Średnia odległość sondy od Słońca zmniejszyła się o ponad 33 mln. km
• 12 grudnia 2005 - o godz. 11:30 wykonano manewr DSM-1. Na 524 sekundy uruchomiono silnik główny sondy (dV=316 m/s)
• 22 lutego 2006 - o godz. 16:00 wykonano manewr TCM-10. Na ponad 2 minuty włączono silniczki małego ciągu (dV=1,4 m/s)
• 12 września 2006 - złożony manewr TCM-11. O godz. 23:00 na 23 sekundy włączono jeden z zestawów silniczków dużego ciągu, a o godz. 23:10, na 202 sekundy, drugi zestaw, prostopadły do pierwszego (dV=1,68 m/s)
• 5 października 2006 - o godz. 22:30 wykonano manewr TCM-12. Włączenie silniczków na 58 sekund (dV=0,498 m/s)

• 24 października 2006 - o godz. 08:34 sonda zbliżyła się do Wenus na odległość 2987 km. Manewr ten zmienił orbitę heliocentryczną sondy z 0,6 × 1,065 j.a. (nachylenie 2,6°) na 0,55 × 0,90 j.a. (nachylenie 8,1°)
• 3 grudnia 2006 - manewr TCM-13. Silniki sondy zostają włączone trzykrotnie: o godz. 00:00 (na 1670 sekund), o godz. 01:00 (na 97 sekund) i o godz. 06:00 (na 1640 sekund). Łączna zmiana prędkości wyniosła 25,6 m/s
• 25 kwietnia 2007 - o godz. 17:30 wykonano manewr TCM-15. Na 140 sekund włączono silniczki sondy (dV=0,568 m/s). Krótko po jego rozpoczęciu sonda zaczęła tracić orientację. Kompensowanie ciągłym uruchamianiem silniczków spowodowało dV mniejsze od planowanego (dV=0,767 m/s)
• 25 maja 2007 - o godz. 20:00 wykonano manewr TCM-16. Uruchomienie silniczków na 36 sekund (dV=0,212 m/s)
• 5 czerwca 2007 - o godz. 23:08 nastąpiło drugie zbliżenie do Wenus. Najmniejsza odległość do planety wyniosła 338 km
• 17 października 2007 - o godz. 22:00 wykonano manewr DSM-2. Na ponad 5 minut uruchomiono silnik główny sondy (dV=226 m/s). O 22:30 na około 2 minuty włączono silniczki małego ciągu (dV=1,4 m/s)
• 19 grudnia 2007 - o godz. 22:00 wykonano manewr TCM-19. Włączenie silniczków na 110 sekund (dV=1,1 m/s)

• 14 stycznia 2008 - o godz. 19:04:42 sonda pierwszy raz zbliżyła się do Merkurego (min. odległość 201,50 km) dokonując manewru asysty grawitacyjnej.^[2] W jego wyniku parametry orbity heliocentrycznej zmieniły się z 0,33 × 0,75 j.a. na 0,32 × 0,70 j.a.

[edytuj] Plan lotu

• 17 marca 2008 - manewr DSM-3
• 6 października 2008 - II zbliżenie do Merkurego - pobicie rekordu prędkości lotu statków kosmicznych - 225 300 km/h
• 6 grudnia 2008 - manewr DSM-4
• 30 września 2009 - III zbliżenie do Merkurego
• 29 listopada 2009 - manewr DSM-5
• 18 marca 2011 - wejście na orbitę Merkurego

[edytuj] Zobacz też

• Mariner 10
• Merkury

Przypisy

[edytuj] Źródła

• Oficjalna strona misji (en)
• NASA (en)
• Jonathan's Space Home Page (en)
• Loty Kosmiczne (pl)