Metafora

Z Wikipedii

Metafora (gr. μεταφορά), inaczej przenośnia – językowy środek stylistyczny, w którym obce znaczeniowo wyrazy są ze sobą składniowo zestawione, tworząc związek frazeologiczny o innym znaczeniu niż dosłowny sens wyrazów np. "od ust sobie odejmę", lub "podzielę się z wami wiadomością".

W ogólniejszym sensie, w rozumieniu nurtu myślenia zwanego strukturalizmem, metafora to zgrupowanie pojęć, przedmiotów według podobieństwa, np.

• zbiory części mowy, np. zbiór przysłówków
• zbiór części garderoby, np. zbiór koszul
• podobieństwo melodii granej przez różne instrumenty

Pojęciem dopełniającym jest metonimia. Dualizm metafora-metonimia po raz pierwszy został zaproponowany przez neuropsychologa Romana Jakobsona w 1956, a w tak ogólnym znaczeniu spopularyzowany przez antropologa Claude'a Lévi-Straussa. Zdaniem socjologa Garetha Morgana postrzeganie świata społecznego odbywa się właśnie przede wszystkim przy użyciu metafor, a także sensemakingu (1986, Obrazy organizacji).

[edytuj] Metafora u Lakoffa i Johnsona

W roku 1980 George Lakoff wespół z Markiem Johnsonem opublikowali pierwsze wydanie swojej książki Metafory w naszym życiu, w którym ustanawiają metaforę w centrum międzyludzkiej komunikacji, odrzucając tym samym generatywistyczne teorie Noama Chomskiego oraz językoznawczy strukturalizm (językoznawstwo), które marginalizowały wyrażenia metaforyczne.

Według Lakoffa i Johnsona metafory są bezpośrednio umotywowane doświadczeniami nadawcy i odbiorcy i nie są ani produktami przypadku, ani przemyślanej figury stylistycznej. Ich tezę Tomasz Krzeszowski w przedmowie do wydania polskiego przedstawia w nieco żartobliwej formie jako Pokaż mi swoje metafory, a powiem ci kim jesteś.