Metale przejściowe

Z Wikipedii

Metale przejściowe to grupa pierwiastków chemicznych tożsama z blokiem d układu okresowego pierwiastków. Pierwiastków tych jest 40.

Nazwa tej grupy pochodzi od tego, że posiadają one pośrednie własności między metalami alkalicznymi a metalami z bloku p układu okresowego. Metale przejściowe posiadają najróżniejsze własności chemiczne. Niektóre (itr, cyrkon) posiadają własności zbliżone do metali alkalicznych i są bardzo reaktywne, zapalając się nawet na powietrzu. Z kolei na drugim końcu skali reaktywności są metale szlachetne, takie jak złoto czy platyna, które nie reagują nawet z bardzo mocnymi kwasami i zasadami. Wspólną cechą prawie wszystkich tych pierwiastków jest zdolność do tworzenia złożonych kompleksów, z których bardzo wiele wykazuje intensywne zabarwienie. Również wiele prostych soli organicznych tych związków wykazuje silne zabarwienie.

Obserwując zmiany własności tej grupy pierwiastków w ramach ich położenia w układzie okresowym daje się zauważyć następujące tendencje:

• pierwiastki z czwartego okresu są średnio bardziej reaktywne od pierwiastków z okresu piątego i szóstego; stąd np. nikiel jest bardziej reaktywny od platyny, a miedź od złota
• w grupach od 3 do 8 występuje stopniowy zanik reaktywności i własności alkalicznych pierwiastków
• w grupach 9, 10 i 11 występują najbardziej niereaktywne metale takie jak złoto, platyna, pallad, czy srebro
• na początku grupy 11 i w całej grupie 12 reaktywność znowu wzrasta, własności tu zgromadzonych pierwiastków są jednak bardziej zbliżone do metali grup głównych niż do metali alkalicznych.

Fragment układu okresowego zawierającego metale przejściowe:

Grupa	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12
Okres
4	21 Sc	22 Ti	23 V	24 Cr	25 Mn	26 Fe	27 Co	28 Ni	29 Cu	30 Zn
5	39 Y	40 Zr	41 Nb	42 Mo	43 Tc	44 Ru	45 Rh	46 Pd	47 Ag	48 Cd
6	57 La	72 Hf	73 Ta	74 W	75 Re	76 Os	77 Ir	78 Pt	79 Au	80 Hg
7	89 Ac	104 Rf	105 Db	106 Sg	107 Bh	108 Hs	109 Mt	110 Ds	111 Rg	112 Uub