Mieczysław Jastrun
Z Wikipedii
Mieczysław Jastrun (wł. Mojsze Agatsztajn, ur. 29 października 1903, zm. 22 lutego 1983) – polski poeta, prezentujący lirykę refleksyjno-filozoficzną, tłumacz poezji francuskiej, rosyjskiej i niemieckiej.
Mieczysław Jastrun pochodził z żydowskiej rodziny Józefa Agatsteina, który był lekarzem i Justyny z Wiensohnów. Urodził się 29 października 1903 r. w Korolówce w dawnym województwie tarnopolskim. Już od najmłodszych lat związany był z ziemią tarnowską, dokąd przeniosła się rodzina Agatsteinów. Mieszkali w różnych miejscowościach, w których pracował ojciec Mieczysława. Dzieciństwo spędził w Jodłowej, do szkoły powszechnej uczęszczał w Ryglicach. Często odwiedzał mieszkającego w Tuchowie wuja. W latach 1915-1919 przebywał w Krakowie, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Z powodu wybuchu wojny polsko-bolszewickiej przerwał naukę i zaciągnął się jako ochotnik do armii polskiej. Nie uczestniczył jednak w walkach, gdyż w tym czasie ciężko zachorował na tyfus. Nie powrócił już do Krakowa, a ostatnie dwie klasy szkoły średniej ukończył w Gimnazjum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie. Mieszkał wtedy w Pleśnej, u swojej dawnej opiekunki (1921-1923). W 1920 r. (9 marca) Mieczysław wraz ze swoim starszym bratem Jerzym Stanisławem (późniejszy prof. Jerzy Gierowski) przyjął chrzest w kościele parafialnym w Jodłowej. Po zdaniu matury w tarnowskim gimnazjum Mieczysław Jastrun studiował polonistykę, germanistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1929 r. doktoryzował się u prof. Stanisława Windakiewicza na podstawie rozprawy pt.: "Stosunek Wyspiańskiego do Słowackiego".
Mieczysław Jastrun jako poeta zadebiutował wierszem pt. "Wielki wóz" opublikowanym na łamach "Skamandra" (1925). Po ukończeniu studiów aż do 1939 r. pracował jako nauczyciel języka polskiego i propedeutyki filozofii w prywatnym gimnazjum w Kolbuszowej, następnie w Brześciu i Łodzi. Od 1929 r. należał do ZZLP, a w 1930 został członkiem Polskiego Pen Clubu. Po wyjeździe z Tarnowa Jastrun utrzymywał kontakt z miastem, gdzie spotykał się z innym literatem – tarnowianinem Romanem Brandstaetterem. Rozwijał swą twórczość literacka ogłaszając liczne wiersze, artykuły i przekłady poetyckie w językach obcych w wielu czasopismach, m.in. w "Wiadomościach Literackich", "Skamandrze", "Gazecie Literackiej", "Okolicy Poetów", "Kamenie" czy "Ateneum".
Po wybuchu II wojny światowej Mieczysław Jastrun przedostał się w grudniu do Lwowa. Tu się zajmował pracą translatorską z klasyki rosyjskiej i ukraińskiej oraz brał udział w redagowaniu polskich podręczników szkolnych. Po zajęciu Lwowa przez Niemców w grudniu 1941 r. powrócił do Warszawy i włączył się w nurt tajnego nauczania oraz nawiązał współpracę z prasą konspiracyjną używając pseudonimu Jan Klonowicz. Aby uniknąć aresztowania przez gestapo przeniósł się do Międzylesia (lipiec 1944). Jeszcze przed zakończeniem wojny Mieczysław Jastrun osiadł w Lublinie, gdzie pisał do tygodnika "Odrodzenie" (do 1949 r.) oraz pracował w redakcji "Wsi" i "Rzeczpospolitej".
W jesieni 1945 r. wyjechał do Łodzi. Wstąpił do PPR-u, pełnił funkcję zastępcy redaktora naczelnego "Kuźnicy", w której ogłaszał swoje utwory. Od 1949 r. zamieszkał na stałe w Warszawie, rok później ożenił się z poetką Mieczysławą Buczkówną, tu urodził się ich syn Tomasz Jastrun, który podobnie jak rodzice rozwija twórczość literacką (poeta, felietonista, autor opowiadań dla dzieci). Mieczysław Jastrun kontynuował pracę artystyczną publikując swoje utwory w wielu czasopismach i wydawnictwach. Prowadził także wykłady z poezji współczesnej na Uniwersytecie Warszawskim. W 1957 r. po zakazie wydawania miesięcznika "Europa", którego Jastrun był współzałożycielem, wystąpił z PZPR. Należał do sygnatariuszy "Listu 34" – pisarzy i uczonych występujących w obronie wolności słowa (1964). Był laureatem wielu nagród literackich, m.in.: Nagrody Polskiego Pen Clubu za przekłady z języka niemieckiego (1969), Nagrody Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1972).
Mieczysław Jastrun, mimo iż mocno związany był z Tarnowem i jego najbliższymi okolicami, nie eksponował tych więzów, ani nie starał się ich odnawiać. Jednak w jego twórczości, zwłaszcza prozatorskiej, znajduje się wiele wątków, odniesień czy wspomnień dotyczących tego czasu, kiedy tu żył i mieszkał, kiedy budziły się jego pierwsze fascynacje poetyckie, związki uczuciowe. Krainę dzieciństwa i młodości, "krainę snów" odkrywamy w "Dziennikach i wspomnieniach" (1955), "Pięknej chorobie" (1961), "Smudze światła" (1983) i zwłaszcza w ogłoszonych z rękopisów wspomnieniach "Pamięć i milczenie" (2006).
