Mitologia chińska
Z Wikipedii
Mitologia chińska – mitologia cywilizacji Chin. Wydarzenia wielu legend chińskiej mitologii rozgrywają się za czasów Sanhuangwudi.
Spis treści |
[edytuj] Ważniejsze bóstwa
- Troje Czystych - trójka Taoistów / najwyżsi bogowie.
- Tai Shan - władca piekieł.
- Tao Chun - Czcigodne Tao.
- Yuan Shih Qun - Pierwotny Istniejący Uczony Przez Niego.
- Ośmiu Nieśmiertelnych Taoizm / He Xiangu, Cao Guojiu, Li Tieguai, Lan Caihe, Lu Dongbin, Han Xiang Zi, Zhang Guo Lao, Zhongli Quan
- Czworo Niebiańskich Królów (四大天王)
- A Xiang (阿香 a4xiang1) - kierowca karocy Boga Błyskawic.
- Bi Fang (必方 bi4fang1) - mityczny bóg ognia (pisany również jako 畢方).
- Bi Gan, Cai Shen - bóg fortuny i szczęścia; przemieszcza się na tygrysie.
- Cai Shen
- Chang E - żona Yi; bogini księżyca.
- Cangjie (倉頡) - Cangjie stworzył pismo chińskie
- Che Kung
- Chi You (蚩尤) - bóg wojny, który walczył z Huang Di. Wynalazca metalowej broni.
- Dizang Wang (地藏王菩薩), wybawca zmarłych.
- Erlang Shen
- Fei Lian lub Feng Bo Bóg wiatru. Wróg Shen Yi.
- Fu Shin - bóg powodzenia.
- Fu Xi (伏羲) - FuXi (HuHsi) jest bratem i mężem Nüwy.
- God of North (Bei Di, Pak Tai)
- Gong Gong (共工) - zły demon wody, który zniszczył Mount Buzhou.
- Guan Yin (觀世音菩薩, również Kuan Yin) Bogini współczucia i litości.
- Guan Gong (關聖帝君), Bóg Braterstwa.
- Hai Re (海若 hai3re4) Bóg morza.
- Hau Wong
- Hotei - Śmiejący się Budda; popularny buddyjski byt; bóg szczęścia i dobrobytu.
- Huang Di (黃帝) - inaczej Żółty Imperator, ojciec wszystych Chińczyków Han.
- Hung Shing
- Jingzha
- Kam Fa
- Kua Fu - Kua Fu goni słońce. (夸父追日)
- Kuixing Bóg egzaminacji.
- Lao Shou Xing - bóg długowieczności.
- Lei Gong (雷公 lei2gong0) - bóg błyskawicy.
- Lung Mo
- Lu Shin - bóg troszczący się m.in. o karierę.
- Man Cheong
- Man Mo
- Matsu (Tin Hau) - Bogini Nieba i Morza.
- Meng Po
- Men Shen - bogowie u wrót, chroniący przed złem i nieszczęściami.
- Muzha
- Jadeitowy Cesarz - bóg bogów
- Nezha
- Nu Ba - starożytna Bogini Suszy.
- Nüwa (女媧) - Nüwa łata rozdzielone niebo za pomocą kamieni o siedmiu różnych kolorach. Łata staje się tęczą. Mówi się, że odtworzyła ona również ludzkość. Powstało o niej wiele chińskich kreskówek.
- Pangu (盤古) - Pangu rozdzielił ziemię od nieba - opowieść o stworzeniu ziemi w chińskiej mitologii.
- Qi Xi
- Qi Yu
- Sam Po - siostra Matsu.
- Shen Nong (神農) - zapoczątkował rolnictwo.
- Shen Yi - uratował Chiny; wspaniały łucznik - zestrzelił osiem z dziewięciu słońc ziemi.
- Shing Wong
- Sun Wukong - Król Małp z opowieści Wyprawa na Zachód.
- Tam Kung - bóg morza.
- Tu Di Gong - bóg lądu.
- Wong Tai Sin
- Wspaniały Yu (大禹) - Wspaniały Yu wyregulował koryta rzek, żeby kontrolować powodzie.
- Xi Wangmu (西王母) - Królowa Matka zachodu.
- Yan Luo (閻羅 yan2luo2) - władca piekieł (skrócona wersja 閻魔羅社 sanskryt Yama Raja).
- Yen Lo Wang - w piekle prowadził kartotekę każdej duszy.
- Yù Huáng Taoizm / władca Nieba i Ziemi. Znany też jako Dziadek Niebo.
- Yuk Wong
- Zao Jun - popularny bóg kuchni, strzegł ogniska domowego.
- Zhong Kui (鍾馗 zhong1kui2) lub Jung Kwae - mityczna postać, która rzekomo opanowała demony.
- Zhu Rong (祝融) - bóg ognia, pokonał Gong Gong.
[edytuj] Mityczne stwory
- Ba She (巴蛇 ba1she2) - wąż, który pożerał słonie
- Lew chiński - symbol dostojeństwa i potęgi, ochraniał przed złymi mocami i duchami.
- Ptaki:
- Czu-niao
- Cz'un
- Fenghuang (chiński feniks)
- Ji Guang (吉光 ji2guang1)
- Jian (鶼 jian1) - mityczny ptak, który miał jedno oko i jedno skrzydło: 鶼鶼 para takich ptaków zależy od siebie i reprezentuje męża i żonę.
- [Jao]]
- Jingwei (精衛) - mityczny ptak, który próbuje wypełnić oceany patykami.
- Shang-Yang
- Dziewięciogłowy Ptak - straszono nim dzieci.
- Su Shuang (鷫鵊 su4shuang3) - mityczny ptak, czasem przedstawiany jako ptak wodny, na przykład żuraw.
- Peng (鵬 - mityczny ptak olbrzymich rozmiarów o niesamowitej sile latania; znany także, jako chiński rok.
- Qing Niao (青鳥 qing1niao3) - mityczny ptak, posłannik Xi Wangmu.
- Ts'ing-wei
- Zhu - zły omen.
- Chińskie Smoki
- Qilin (w Japonii - Kirin) - iluzoryczne zwierzę o wielu wcieleniach.
- Long Ma (龍馬) - podobny do Qilina, smok-koń.
- Kui (夔 kui2) - mityczny jednonogi potwór.
- Kun (鯤 kun1) - mityczna olbrzymia ryba.
- Skaczące zwłoki - ich dotknięcie natychmiast zabija; powstają, gdy dusza nie opuści zmarłego ciała.
- Iuduan - może wykrywać prawdę.
- Yaoguai - demony.
- Duch Lisa - może być dobry lub zły.
- Nian
- Głowa Wołu i Twarz Konia 牛頭馬面 - dwaj strażnicy piekieł (podziemi).
- Pixiu (貔貅)
- Rui Shi (瑞獅)
- Taotie (饕餮 tao1tie4) - mityczne stworzenie podobne do gargulca, którego wizerunki często znajdowano na naczyniach z brązu. Reprezentuje chciwość. Jest piątym synem smoka, i ma taki apetyt, że zjada swoją własną głowę.
- Xiao (魈 xiao1) - mityczny demon lub duszek góry.
- Xiezhi (獬豸) - mityczny jednorożec posiadający dar odróżniania prawdy od kłamstwa.
- Niedościgniona Świnia
- Feng-hi
- K'uei
- Po-hu
- Szao-k'o-niu
- Szy-żou
[edytuj] Mityczne miejsca
- Xuan Pu (玄圃 xUan2pu3), mityczna kraina czarów na Górze Kunlun (崑崙).
- Yao Chi (瑤池 yao2chi2), mieszkanie nieśmiertelnych, mieszka tam Xi Wang Mu.
- Fu Sang (扶桑 fu2sang1), mityczna wyspa, często interpretowana jako Japonia.
- Que Qiao (鵲橋 qUe4qiao2) pomost stworzony przez ptaki, poprzez Drogę Mleczną.
- Peng lai (蓬萊 peng2lai2) raj, legendarna wyspa cudów na Morzu Chińskim.
- Long Men (龍門 long2men2) brama smoków, która zamienia karpie w smoki.
- Feng Du piekło.
[edytuj] Pisemne źródła mitologii chińskiej
- Księga Gór i Mórz, zbiór przekazów dotyczących rzeczywistych i mitycznych miejsc, zawiera najstarszą warstwę chińskich legend. Powstała około II w. p.n.e.
- Zhiguai, gatunek literacki, który zajmuje się ezoterycznymi wydarzeniami i historiami.
- Wyprawa na Zachód (Journey to the West), przez Wu Cheng'en, o demonach i wrogich zwierzętach.
- Dziwne Chińskie Opowieści(Strange Tales from a Chinese Studio), przez Pu Songling, z wieloma historiami o duchach lisów.
- Stworzenie Bogów (Creation of the Gods) lub Fengshen Yanyi (封神演義)
- Heian Zhuan lub Epika Ciemności (Epic of the Darkness): jedyny zbiór legend w epice.
- Dokumenty państwowe, jak na przykład Shiji, Lushi Chunqiu, Liji, Shangshu
- Wiersze, jak na przykłąd Lisao przez Qu Yuan.
