Mowa nienawiści

Z Wikipedii

Mowa nienawiści (ang. hate speech) - używanie języka w celu znieważenia, pomówienia lub rozbudzenia nienawiści wobec pewnej osoby, grupy osób lub innego wskazanego przez mówcę podmiotu^[1][2][3]. Narzędzie rozpowszechniania antyspołecznych uprzedzeń i dyskryminacji ze względu na rozmaite nierelewantne cechy, takie jak: rasa (rasizm), płeć (seksizm), orientacja psychoseksualna i tożsamość płciowa (homofobia), narodowość i pochodzenie etniczne (ksenofobia), itd.^[4].

Termin ten jest szeroko rozpowszechniony wśród środowisk zajmujących się ochroną praw człowieka, np. Open Society Institute^[5][6], Amnesty International^[7][8], Human Rights Watch^[9][10], Helsińska Fundacja Praw Człowieka^[11][12], Anti-Defamation League^[13][14], Stowarzyszenie Otwarta Rzeczpospolita^[15][16], Kampania Przeciw Homofobii^[17].

Spis treści 1 Cechy mowy nienawiści 2 Aspekty prawne w Polsce 3 Aspekty prawne w innych krajach 4 Kontrowersje 5 Literatura 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne 8 Przypisy

[edytuj] Cechy mowy nienawiści

Do najbardziej charakterystycznych cech mowy nienawiści należą^[18][19]:

• werbalizm (bełkot językowy)
• używanie wyrażeń wartościujących, zwłaszcza pejoratywnych - obraźliwych, kolokwialnych lub wulgarnych, agresja werbalna
• dogmatyczność i apodyktyczność, ślepe przywiązanie do głoszonych przekonań
• nieuprawnione generalizacje, traktowanie jednostkowych przypadków jako reguły
• manipulacja faktami, pomijanie faktów przeczących postulowanym tezom

[edytuj] Aspekty prawne w Polsce

W Polsce znieważanie lub nawoływanie do nienawiści na tle narodowościowym, rasowym, etnicznym, wyznaniowym jest zabronione i karalne na podstawie art. 256 i 257 Kodeksu karnego. Nie ma w Polsce przepisu szczególnego prawa karnego chroniącego wprost osoby przed nienawiścią z powodu orientacji seksualnej. Jednak w zależności od stanu faktycznego zachowanie osoby używającej mowy nienawiści może wyczerpywać znamiona przestępstwa, np. z art. 190, 212 lub 216 Kodeksu karnego^[20].

[edytuj] Aspekty prawne w innych krajach

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Kontrowersje

Debata na temat mowy nienawiści obejmuje kwestie związane z konfliktem między dwoma wartościami: wolnością słowa i dobrami osobistymi jednostki. Zwolennicy poglądu, iż wolność słowa stanowi wartość najwyższą niekiedy krytykują samo pojęcie "mowa nienawiści" obawiając się, iż może ono stanowić zamaskowaną chęć usunięcia niektórych opinii poza nawias debaty publicznej. Wg badań CBOS BS/74/2007 [1] 16% respondentów uważa, że Wolność słowa gwarantuje możliwość swobodnego wypowiadania opinii, nawet jeśli te opinie są odczuwane przez pewne osoby lub grupy jako obraźliwe, wyszydzające lub krzywdzące, podczas gdy większość (73%) nie podzielała tego poglądu.

Do często stawianych w debacie podstawowych pytań należą:

• czy mowa nienawiści to wyrażanie osobistych opinii, czy narzędzie podsycania nienawiści?
• czy wyrażanie każdej, nawet skrajnej opinii jest dobre dla debaty publicznej?

Pojęcie "mowa nienawiści" jest również niekiedy krytykowane za brak precyzji. W praktyce trudno jest ustalić granicę między krytyką zachowań reprezentowanych przez pewną grupę osób a mową nienawiści. Niektórym osobom stosującym termin "mowa nienawiści" stawia się zarzut, iż pojęcie to stosują głównie opisując działania jednej opcji politycznej (zazwyczaj prawicowej i tradycjonalistycznej), nie zwracając jednocześnie uwagi na stosowanie języka odpowiadającego definicji mowy nienawiści przez inną opcję polityczną (przeważnie lewicową)^[21].

[edytuj] Literatura

• Sergiusz Kowalski, Magdalena Tulli, Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Wydawnictwo W.A.B, Warszawa 2003, ISBN 83-89291-58-4

[edytuj] Zobacz też

• zbrodnie nienawiści
• ideologia nienawiści
• wolność słowa

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Ustawa z 6 czerwca 1997 – Kodeks karny
• Projekt zmian KK wprowadzający ochronę osób znieważanych z powodu orientacji seksualnej

[edytuj] Przypisy

1. ↑ http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4813
2. ↑ http://wirydarz.org/archiwum/01/index2.html
3. ↑ http://www.or.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=70&Itemid=67
4. ↑ http://www.bezuprzedzen.org/dyskryminacja/art.php?art=14&tekst=tekst
5. ↑ http://www.soros.org/initiatives/youth/articles_publications/articles/whatswrong_20021104
6. ↑ http://www.soros.org/resources/articles_publications/articles/liberties_20070102
7. ↑ http://www.amnesty.org/ailib/intcam/kosovo/docs/nato_all.pdf
8. ↑ http://www.amnesty.org/russia/pdfs/racism_report.pdf
9. ↑ http://www.hrw.org/reports/1999/congo/Congoweb-01.htm
10. ↑ http://www.hrw.org/wr2k1/europe/yugoslavia-kosovo.html
11. ↑ http://www.hfhrpol.waw.pl/index_pliki/doc/CERD.doc
12. ↑ http://gejowo.pl/index.php?pid=3&n_id=6949&n_offset=615
13. ↑ http://www.adl.org/main_internet/internet_hate_law.htm
14. ↑ http://www.adl.org/internet/internet_law3.asp
15. ↑ http://www.or.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=70&Itemid=67
16. ↑ http://www.or.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=93&Itemid=79
17. ↑ http://wiadomosci.ngo.pl/wiadomosci/163827.html
18. ↑ http://www.racjonalista.pl/kk.php/t,4813
19. ↑ http://socjoszpieg.blox.pl/2007/02/Mowa-nienawisci-czyli-jezyk-ktory-zabija.html
20. ↑ http://www.bezuprzedzen.org/doc/opinia_prawna_PSEP.pdf
21. ↑ Tygodnik Głos nr 45/1007 8 listopada 2003 - Witold Starnawski "Nieudolnie i dowolnie" - polemika z raportem Sergiusza Kowalskiego i Magdaleny Tulli, dotyczącym mowy nienawiści