Mrówka amazonka
Z Wikipedii
| Mrówka amazonka | |
| Systematyka | |
| Domena | eukarioty |
| Królestwo | zwierzęta |
| Typ | stawonogi |
| Gromada | owady |
| Rząd | błonkoskrzydłe |
| Podrząd | żądłówki |
| Rodzina | mrówkowate |
| Podrodzina | Formicinae |
| Plemię | Formicini |
| Rodzaj | Polyergus |
| Gatunek | mrówka amazonka |
| Nazwa systematyczna | |
| Polyergus rufescens | |
| (Pierre André Latreille | |
Mrówka amazonka (Polyergus rufescens) - jest europejską mrówką praktykującą niewolnictwo (dulozję) na mrówkach z podrodzaju Serviformica, najczęściej na pierwomrówce łagodnej, od czasu do czasu na pierwomrówce krasnolicej i pierwomrówce podziemnej, rzadziej na pierwomrówce żwirowej. Robotnice mają kolor czerwonobrunatny i wielkość dochodzącą do 7 mm. Cechą charakterystyczną tych mrówek są żuwaczki o gładkim sierpowatym kształcie bardzo skuteczne w walce z innymi mrówkami. Amazonki potrafią nimi przebijać chitynowe pancerze atakowanych mrówek jednak ich kształt uniemożliwia im wykonywanie typowych prac w gnieździe, a nawet samodzielne pobieranie pokarmu, czy współdzielenie się pokarmem z innymi mrówkami amazonkami.
Królowa nie potrafi sama wychować swojego potomstwa i wnika do gniazda zabijając zamieszkującą je królową i przejmując kolonię. Również pozostałe robotnice mrówki amazonki są niezdolne do opiekowania się jajkami i larwami. Z tego względu mrówki amazonki wykorzystują kilka strategii aby utrzymać swoją kolonię przy życiu. Co jakiś czas wyruszają gromadnie atakując gniazda mrówek, które wykorzystują jako niewolnice i porywają ich poczwarki. Robotnice wylęgające się z tych poczwarek pełnią później rolę robotnic wykonujących wszystkie prace w gnieździe. Mrówki amazonki wykorzystują również chemiczną strategię polegającą na dostosowaniu zapachu do niewolnic, co zapobiega "buntowi" wewnątrz gniazda.
Mrówki amazonki poruszając się w terenie posługują się śladami zapachowymi i w orientacji w terenie korzystają ze wzroku (polaryzacji światła słonecznego).
Niewolnictwo u mrówek zostało po raz pierwszy odkryte przez szwajcarskiego entomologa i myrmekologa Pierre Huber w 1810. Niewolnictwo jako forma pasożytnictwa społecznego dzielimy na dwie kategorie: fakultatywne i obligatoryjne. Niewolnictwo fakultatywne stosuje zbójnica krwista, która może wykorzystywać inne strategie przetrwania niż niewolnictwo. W przypadku mrówki amazonki mamy do czynienia z niewolnictwem obligatoryjnym co oznacza, że mrówka ta jest zmuszona do wykorzystywania niewolnic, bez których nie jest w stanie samodzielnie przetrwać.
Istnieje kilka hipotez związanych z powstaniem niewolnictwa. Hipoteza ewolucyjna sugeruje, że stało się to poprzez atakowanie innych mrowisk w celu zdobycia pożywienia. Część larw porwanych jako pożywienie nie zostawała zjedzona i pozostając w gnieździe wspomagała agresywniejsze mrówki. Druga hipoteza sugeruje, że to terytorializm jest mechanizmem przyczyniającym się do pojawienia się niewolnictwa u mrówek. Jeszcze inna teoria mówi o tym, że do niewolnictwa przyczyniło się przenoszenie larw z gniazda do gniazda.
