Muzyka klezmerska
Z Wikipedii
Muzyka klezmerska — niegdyś muzyka związana z obrzędami religijnymi, z czasem przerodziła się w muzykę rozrywkową graną w czasie ślubów i uroczystości, by wreszcie połączyć się z jazzem.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Można założyć że muzyka klezmerska rozpowszechniła się w drugiej połowie XVIII wieku, wtedy pojawiły się wędrowne grupy żydowskich muzykantów. Ich nazwa pochodziła od hebrajskiego כלי זמר (klej zemer - "instrumenty muzyczne", dosłownie: "narzędzia pieśni"), powiązane jest ono z kultem świątynnym i dotyczy instrumentów używanych w czasie obrzędów składania ofiar. Instrumenty, z których wtedy korzystano, to głównie trąbka, instrumenty perkusyjne czy harfy i liry. W czasach nam bliższych instrumentarium powiększyło się o obecnie najbardziej kojarzone z klezmerami skrzypce i kontrabas. Ale nie można powiedzieć jednoznacznie jakie instrumenty były tymi najczęściej używanymi, bowiem sięgano często po instrumenty popularne w danym regionie czy kraju. Zawód ten często przechodził z pokolenia na pokolenie, zaś muzycy uświetniali swoją grą ważne uroczystości - wesela czy wystawne dworskie przyjęcia. Tak jak dziś mieli oni bardzo urozmaicony repertuar, sięgali po utwory regionalne, muzykę żydowską, z czasem utworzyło się kilkanaście nurtów tej muzyki, tworzonych przez różne rody muzyków. Od bardziej religijnej muzyki chasydzkiej po bardziej świecką i rozrywkową. Holocaust sprawił, iż najwięcej wykonawców działa obecnie w USA. W naszym kraju prawdziwy renesans nastąpił w latach 90., obecnie powstaje coraz więcej grup klezmerskich, a także restauracje, które poza kuchnią dają też możliwość posłuchania muzyki w oryginalnym wykonaniu.
[edytuj] Obecnie
Poza klasycznym graniem funkcjonuje też swego rodzaju muzyczna awangarda, czerpiąca z klasycznej muzyki klezmerskiej czy chasydzkiej, nie unikając wpływów jazzu, folku, elektroniki, rocka a nawet funka, reggae czy hip hopu. Obecnie najlepiej rozpoznawalnym przedstawicielem tych ostatnich jest Matisyahu. Nie jest jedynym żydowskim raperem, ale na pewno jednym z nielicznych wplatających w swoją muzykę także tradycyjne dźwięki. Pozostali podobni wykonawcy nie są zbyt znani. Jeśli chodzi o awangardę korzystającą z dobrodziejstw muzyki klezmerskiej, należy wymienić między innymi saksofonistę Johna Zorna, grupę Charming Hostess, Koby Israelite oraz inne grupy powiązane z wytwórnią Tzadik Records. Zjawisko określa się czasem jako radical Jewish culture.
[edytuj] Wykonawcy polscy
Polskie zespoły klezmerskie, znane także poza granicami kraju, to przede wszystkim: Kroke, The Cracow Klezmer Band (który zmienił nazwę na początku 2007 r. na Bester Quartet), Sounds Of Times, Rzeszów Klezmer Band oraz Klezzmates. Także i w Polsce często odchodzi się od tradycji i sięga po awangardę, nowi wykonawcy zaś pojawiają się nieustannie.
