Z Wikipedii
Naparstnica wełnista (Digitalis lanata Ehrh.) - gatunek roślin należacy wg systemu Reveala do rodziny przetacznikowatych (w innych systematykach do trędownikowatych. Roślina pochodzi z Europy Południowej. W Polsce jest uprawiana, jako roślina lecznicza. Czasami jej zdziczałe formy można spotkać w środowisku naturalnym (efemerofit)[1].
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Wysoka roślina dwuletnia.
- Część podziemna
- Posiada korzeń palowy, silnie rozgałęziony.
- Łodyga
- Pojedyncza, gruba łodyga wyrasta do 100 cm wysokości. W górnej swojej części jest okryta gęstymi, drobnymi włoskami.
- Liście
- W pierwszym roku z korzenia wyrasta przy ziemi różyczka lancetowatych liści. W drugim roku dopiero wyrasta łodyga z liśćmi i kwiatami. Liście na łodydze ustawione są skrętolegle, całobrzegie lub piłkowane, równowąskie, posiadają wyraźne łukowato-równoległe unerwienie. Na dolnej stronie delikatnie omszone. Liście łodygowe są siedzące.
- Kwiaty
- Wyrastają w górnej części łodygi tworząc grono. Dość duże (do 25 mm długości), zwieszające się w dół, rosnące na gruczołowato omszonych, krótkich szypułkach, mają brązowo-żółty kolor z fioletowymi pasemkami. Są to kwiaty grzbieciste, dwuwargowe, kielich kwiatowy mają omszony. Dolna warga jest biała, szeroka i wywinięta w dół. Pręciki są 4, słupek 1. Kwitnie od czerwca do września.
- Owoce
- Torebki o jajowatym kształcie, pękające wzdłużnie. W torebce znajduje się bardzo dużo drobnych, czarnych nasion.
- Roślina trująca
- Zawarte w roślinie glikozydy kumulują się w mięśniu sercowym, co sprawia, że spożycie zbyt dużej dawki wywołuje zaburzenia pracy serca (dodatkowe skurcze komorowe, tętno bliźniacze, kołatanie serca), przy dalszym zażywaniu może nastąpić migotanie komór i zapaść.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski : Liście (Folium Digitalis lanatae). Zbiera się je z jednorocznych roślin, przy słonecznej pogodzie, a następnie suszy.
- Działanie : Zawiera saponiny, flawonoidy, glikozydy pierwotne (lanatozydy ABCD) i glikozydy wtórne, wśród których najważniejsza jest digoksyna. Substancje te zwiększają kurczliwość mięśnia sercowego oraz poprawiają wydajność serca. Pod ich wpływem serce pracuje wolniej, ale wydajniej. Stosowana jest w leczeniu chorób serca (niewydolność krążenia pochodzenia sercowego), najczęściej w postaci nalewki. Wchodzi też w skład różnych leków. Naparstnica jest rośliną trującą, gdyż glikozydy w niej zawarte kumulują się w mięśniu sercowym. Z tego względu stosowana może być tylko pod kontrolą lekarza[2].
[edytuj] Ciekawostki
- Lecznicze własności naparstnicy odkrył pod koniec XVIII wieku szkocki lekarz Whitering
- Dawniej do celów leczniczych stosowano dziko rosnącą naparstnicę zwyczajną oraz uprawianą naparstnicę purpurową. Obecnie w Polsce używa się w celach farmakologicznych wyłącznie uprawianej naparstnicy wełnistej.
Przypisy
[edytuj] Bibliografia
- Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Galeria zdjęć i grafik
