Neorealizm

Z Wikipedii

Neorealizm włoski – ruch artystyczny w literaturze, plastyce a zwłaszcza w filmie, powstały jako sprzeciw wobec faszyzmu. Jego podstawowe dzieła zrealizowano w latach 1942-1952. W filmach neorealistycznych ukazywano konflikty i dramaty zwykłych ludzi, urastające, dzięki bogactwu obserwacji i prawdzie psychologicznej do wielkich uogólnień. Termin ten wprowadził jeszcze w okresie wojny (1942) włoski krytyk filmowy Antonio Pietrangeli w związku z filmem Opętanie (Ossessione), Luchino Viscontiego nie dopuszczonego przez cenzurę faszystowską do rozpowszechniania w kinach. Za pierwszy film tego nurtu uważa się jednak Rzym, miasto otwarte (1945) Roberto Rosselliniego, zrealizowany zaraz po wejściu wojsk amerykańskich do stolicy Włoch.

Kierunek powstał w wyniku zainteresowania twórców rozliczeniami wojennymi a także problemami społecznymi pierwszych lat powojennych. Czołowym ideologiem neorealizmu i autorem, lub współautorem większości scenariuszy był Cesare Zavattini. Rozliczenia wojenne ukazane zostały między innymi przez filmy: Paisá (1946), Niemcy, rok zerowy (1948), Roberto Rosselliniego, Vivere in pace Luigi Zampy (1946), Słońce wschodzi Aldo Vergano (1946). Problematyką społeczną, rozpatrywaną w kontekście konsekwencji wojennych, zajęły się takie filmy jak: Dzieci ulicy (1946), Złodzieje rowerów (1948), Cud w Mediolanie (1950) i Umberto D Vittorio De Sica (1952), Tragiczny pościg (1947), Gorzki ryż (1949) Nie ma pokoju pod oliwkami (1950) i Rzym, godzina 11 (1951) Giuseppe De Santisa, Ziemia drży (1948) i Najpiękniejsza (1951) Luchino Viscontiego, Pod niebem Sycylii (1949), Droga nadziei (1950) Pietro Germiego, Sierpniowa niedziela (1950) Luciano Emmera.

Kierunek ten, zakończony w pierwszej połowie lat 50., bardzo silnie oddziaływał na twórców z innych krajów. Między innymi na Akirę Kurosawę – film Pijany anioł (neorealizm japoński), Luis Bunuela (Los Olvidados) czy polską szkołę filmową. W latach późniejszych we Włoszech pojawiały się dzieła nawiązujące do tematów i poetyki neorealizmu: La Strada (1954) Federico Felliniiego, Generał della Rovere Roberto Rosselliniego (1959), Matka i córka Vittorio De Siki (1960), Złoto Rzymu Carlo Lizzaniego (1961), Salvatore Giuliano (1962) i Ręce nad miastem Francesco Rosiego (1963).