Order Zwycięstwa
Z Wikipedii
Order Zwycięstwa (ros. Орден "Победа") – najwyższe odznaczenie bojowe Związku Radzieckiego.
Zostało ustanowione dekretem Rady Najwyższej ZSRR z 8 listopada 1943 (jednocześnie zatwierdzono statut i opis orderu). Natomiast dekretem z 18 sierpnia 1944 została zatwierdzona wstążka orderowa oraz sposób i miejsce noszenia odznaczenia. Order ustanowiono w 26 rocznicę Rewolucji Październikowej.
[edytuj] Zasady nadawania
Zgodnie z artykułem 1. statutu order ten nadawano dowódcom najwyższych szczebli za wybitne zasługi położone w zwycięskie przeprowadzenie operacji na szczeblu jednego lub kilku frontów. Mógł być również nadawany wyższym dowódcom państw koalicji antyhitlerowskiej.
Jako pierwsi Orderem Zwycięstwa zostali odznaczeni 10 kwietnia 1944 marszałek ZSRR Gieorgij K. Żukow, w tym czasie zastępca naczelnego wodza i dowódca 1 Frontu Ukraińskiego, oraz szef Sztabu Generalnego marszałek ZSRR Aleksander M. Wasilewski.
W dowód szczególnego uznania nazwiska kawalerów tego orderu umieszczane były na specjalnej tablicy w Wielkim Pałacu Kremlowskim.
[edytuj] Opis odznaki
Odznakę orderu stanowiła pięcioramienna gwiazda wykonana z platyny z pięcioma dużymi rubinami na ramionach. Na obrzeżu gwiazdy oraz pękach promieni osadzone były brylanty. W środku na błękitno emaliowanej tarczy znajduje się wypukłe , wykonane ze złota wyobrażenie murów Kremla z Mauzoleum Lenina i wieżą Spaską na pierwszym planie. Nad basztą umieszczony jest biało emaliowany napis CCCP, po bokach girlandy z liści dębu i wawrzynu z osadzonymi na nich brylantami, a u dołu z czerwonej emalii napis Победа – (Zwycięstwo). Order posiada wymiary 72x72 mm, a waga brylantów wynosi około 16 karatów. Na odwrotnej stronie znajduje się kolejny numer oraz słupek z nakrętką. Wstążka o szerokości 46 mm jest wielokolorowa, w środku posiada duży czerwony pas, a po bokach symetrycznie wąskie paski – zielony, niebieski, bordowy, jasnoniebieski i pomarańczowy z wąskim czarnym paskiem.
Order noszono na lewej stronie piersi, 12-13 cm powyżej pasa (przy drugim nadaniu – obok pierwszego), a baretkę – na lewej piersi, oddzielnie 1 cm ponad wszystkimi innymi baretkami.
[edytuj] Kawalerowie Orderu Zwycięstwa
- marsz. ZSRR Gieorgij K. Żukow - dwukrotnie (10 kwietnia 1944, 30 marca 1945),
- marsz. ZSRR Aleksander M. Wasilewski - dwukrotnie (10 kwietnia 1944, 4 czerwca 1945),
- generalissimus Josif W. Stalin - dwukrotnie (28 lipca 1944, 26 czerwca 1945),
- marsz. ZSRR Iwan S. Koniew (30 marca 1945),
- marsz. ZSRR Konstanty K. Rokossowski (30 marca 1945),
- marsz. ZSRR Rodion J. Malinowski (26 kwietnia 1945),
- marsz. ZSRR Fiodor I. Tołbuchin (26 kwietnia 1945),
- marsz. ZSRR Leonid A. Goworow (31 maja 1945),
- marsz. ZSRR Siemion K. Timoszenko (4 czerwca 1945),
- gen. armii Aleksiej I. Antonow (4 czerwca 1945),
- marsz. ZSRR Kiriłł A. Miereckow (8 września 1945),
- marsz. ZSRR Leonid I. Breżniew (20 lutego 1978), (nadanie anulowane 1990 jako niezgodne ze statutami)
- gen. Dwight Eisenhower – amerykański generał dowódca sił alianckich w czasie inwazji w Europie (5 czerwca 1945),
- marsz. polny Bernard Montgomery – brytyjski dowódca wojsk alianckich w Normandii i w Afryce Północnej (5 czerwca 1945),
- król Rumunii Michał I – zwierzchnik sił zbrojnych Rumunii, który przyczynił się do przejścia ich na stronę koalicji antyhitlerowskiej (6 lipca 1945),
- marsz. Polski Michał Rola-Żymierski – Naczelny Dowódca Wojska Polskiego (10 sierpnia 1944),
- marsz. Jugosławii Josip Broz-Tito – Naczelny Dowódca sił zbrojnych Jugosławii (9 września 1945).
