Oskar Lange
Z Wikipedii
Oskar Ryszard Lange (ur. 27 lipca 1904 w Tomaszowie Mazowieckim na ulicy Farbiarskiej , zm. 2 października 1965 w Londynie), polski ekonomista i działacz państwowy.
Syn przemysłowca; studiował na Uniwersytecie Poznańskim, Uniwersytecie Jagiellońskim oraz na uniwersytecie w Londynie. 1949 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego nauk ekonomicznych, od 1952 członek rzeczywisty PAN.
Od 1927 był członkiem PPS, od 1948 PZPR. Należał do Rady Naczelnej PPS (1945-1948), Centralnego Komitetu Wykonawczego PPS (1947-1948) oraz Komisji Politycznej CKW PPS (1948). Od 1948 był członkiem Komitetu Centralnego PZPR.
1926-1937 pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1937 wyemigrował do USA. W roku 1944 był wysłannikiem prezydenta Roosevelta do Józefa Stalina. W depeszach wywiadu sowieckiego NKGB, odczytanych w ramach projektu Venona występuje jako agent wpływu o kryptonimie Friend (ang. "przyjaciel").
W latach 1938-1945 Lange wykładał na uniwersytecie w Chicago. 1945-1947 ambasador RP w USA, następnie od stycznia do grudnia 1947 delegat RP w ONZ i Radzie Bezpieczeństwa.
1948 kierował Biurem Studiów CKW PPS, 1949-1950 prezes Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczego. 1949-1956 był prof., a 1952-1955 rektorem Szkoły Głównej Planowania i Statystyki. 1952-1963 pracownik naukowy PAN. 1955-1957 członek Rady Państwa, następnie zastępca jej przewodniczącego od lutego 1957. Od 1956 prof. UW, 1957-1963 przewodniczący Rady Ekonomicznej przy Radzie Ministrów, 1957-1959 przewodniczący Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Był doradcą ekonomicznym rządu Indii (1955-1956) i Cejlonu (1959).
Od 1947 był posłem na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL; pełnił liczne funkcje w parlamencie - przewodniczący Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów (1948), przewodniczący Klubu Poselskiego PZPR (1948-1952), przewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych (1949-1952), przewodniczący Komisji Planu Gospodarczego i Budżetu (1951-1952), przewodniczący Komisji Budżetowej (1952-1955), przewodniczący Komisji Finansowo-Budżetowej (1955-1956), przewodniczący Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów (1957-1961). W 1962 roku został pierwszym prezesem Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego. Po śmierci Stalina wygłosił referat Ostatni wkład Józefa Stalina do ekonomii politycznej.
W 1964 został odznaczony orderem Budowniczych Polski Ludowej, oraz przyznano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zajmował się ekonomią polityczną, ekonometrią i cybernetyką ekonomiczną. Ze względu na ekonometrię, która jest nauką opartą na naukach ścisłych, był jedynym polskim ekonomistą okresu PRL cenionym na Zachodzie. Autor m.in. Wstęp do ekonometrii (1958), Ekonomia polityczna (tom I 1959, tom II 1965), Całość i rozwój w świetle cybernetyki (1962), Optymalne decyzje (1964), Wstęp do cybernetyki ekonomicznej (1964). Za pracę naukową został wyróżniony dwukrotnie nagrodą państwową I stopnia (1955, 1964).
Jego imieniem nazwana została wrocławska Akademia Ekonomiczna (do roku 2008, gdy zmieniono nazwę), Aula Główna Szkoły Głównej Handlowej oraz technikum ekonomiczne w Kielcach, Szczecinie, Zamościu i Zielonej Górze.
