Osobita

Z Wikipedii

Współrzędne: 49° N 19° EBłąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” Błąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” (Osobita)

Osobita
Osobita – widok z Wołowca
Państwo	Słowacja, Europa
Pasmo	Tatry, Karpaty
Wysokość	1687 m n.p.m.
Wybitność	242 m
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Osobita (słow. Osobitá) – góra w północnej części słowackich Tatr Zachodnich, ok. 17 km od Zakopanego. Jest niezbyt wysoka (1 687 m n.p.m.), ale wybitnie wyodrębniona, odsunięta na północ od głównego trzonu Tatr. Przeważnie wydzielana jest w odrębną jednostkę geomorfologiczną, zajmującą 12% powierzchni słowackiej części Tatr Zachodnich. Nazwa szczytu pochodzi od góralskiego słowa osobity, to znaczy oddzielony, osobny i jest bardzo stara, notowana jest w dokumencie z 1615 r. Uważana była przez długi czas za symbol końca Tatr, które, jak pisali polscy literaci końca XIX w. ciągną się „od Hawrania po Osobitą”.

Zbudowana jest z leżących na skałach krystalicznych piaskowców z okresu liasu oraz wapieni. Wyróżnia się na niej trzy słabo oddzielone wierzchołki wznoszące się na wysokość 1617, 1521 i 1587 m n.p.m. (dwa ostatnie oddzielone są Przełęczą pod Osobitą). Znajdują się na niej liczne jaskinie krasowe, nie wszystkie zostały dotąd zbadane. Według stanu na 1997 r. największe z nich to: Bezdenna Studnia i Jaskinia w Okoliku. Wydobywano tutaj, podobnie, jak w wielu innych miejscach Tatr rudy żelaza. Po dawnych pracach górniczych pozostały sztolnie sięgające kilkudziesięciu metrów głębokości.

W przeszłości góra stanowiła ważny ośrodek pasterstwa, znajdowało się na niej 5 hal, w XVII w. wypasano tutaj aż 1500 sztuk owiec i krów. Ukrywali się na niej zbójnicy, polowała okoliczna ludność. Obecnie hale stopniowo zarastają.

Wznosi się ponad dolinami: Zuberską Doliną, Błotną i Suchą Doliną Orawicką. Z żadnego innego szczytu nie są tak dobrze widoczne orawskie szczyty Tatr, jak właśnie z odkrytych wierzchołkowych partii Osobitej. Już pod koniec XIX w. była zwiedzana turystycznie; w 1870 r. wszedł na nią Tytus Chałubiński, pierwszego odnotowanego wejścia zimowego dokonał Mariusz Zaruski z towarzyszami w 1906 r. Na początku XX w. istniał na szczycie Małej Osobitej (1583 m n.p.m.) schron dla turystów. Od 1989 r. masyw Osobistej jest już niedostępny dla turystów, utworzono tutaj bowiem ścisły rezerwat przyrody (458 ha).

[edytuj] Szlaki turystyczne

– zielony od schroniska na Zwierówce w dolinie Zuberskiej przez Przełęcz pod Osobitą i Grzesia do Doliny Łatanej.

[edytuj] Bibliografia