Ostrożeń łąkowy

Z Wikipedii

Ostrożeń łąkowy
Kwiatostan
Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Rodzaj	ostrożeń
Gatunek	ostrożeń łąkowy
Nazwa systematyczna
'Cirsium rivulare (Jacq.)All.
Synonimy
Carduus rivularis Jacq., Cirsium salisburgense (Willd.) G.Don, Cnicus salisburgensis Willd
Galeria zdjęć i grafik

Ostrożeń łąkowy (Cirsium rivulare (Jacq.)All.) – gatunek rośliny wieloletniej zielnej należący do rodziny astrowatych. Gatunek o zasięgu środkowo-wschodnioeuropejskim. W Polsce roślina pospolita w niższych położeniach górskich. Dochodzi pod regiel dolny, poza tym występuje w pasie wyżyn i wzdłuż granicy wschodniej. Brak jej, lub na izolowanych stanowiskach pojawia się w części centralnej, północnej i zachodniej kraju^[1].

Spis treści 1 Charakterystyka 2 Ekologia 3 Zmienność 4 Ciekawostka 5 Przypisy 6 Bibliografia

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój

Bylina tworząca w pierwszym roku wegetacji różyczkę liści, w drugim łodygę z kwiatami i owocami.

Łodyga

Wzniesiona i nierozgałęziona lub rozgałęziająca się u samej góry, w górnej części bez liści i kolców, pajęczynowato owłosiona, u dołu czerwonawa, pod koszyczkami bezlistna. Osiąga wysokość od 30 do 120 cm.

Liście

Obustronnie zielone, pierzastosieczne, różnokształtne: dolne jajowatolancetowate z szerokim oskrzydlonym ogonkiem, środkowe siedzące o nasadzie sercowatej, górne lancetowate. W dolnej części łodygi liście głęboko zatokowo klapowane skupione przy ziemi.

Kwiaty

Zebrane w jajowate siedzące lub na krótkich ogonkach koszyczki szczytowe od 2 do 4 kwiatów nieraz 5, najwyższy prosto wzniesiony, boczne krótkoogonkowe, odstające pod kątem prostym. Kwiaty koloru fioletowo-purpurowego o pajęczynowato osnutej okrywie. Zewnętrzne listki okrywy są kolczaste, górą podbarwione na brunatno. Wszystkie kwiaty w koszyczku są rurkowe, przeważnie obupłciowe, czasami spotyka się wyłącznie żeńskie. Kwitnie od maja do lipca, jest owadopylna.

Owoc

Niełupka z puchem kielichowym do 2 cm długości pełniącym rolę aparatu lotnego podczas rozsiewania przez wiatr.

Korzeń

Szerokie kłącze, pączki zimujące znajdują się na poziomie ziemi.

Biotop, wymagania

Rośnie na żyznych, wilgotnych i zmiennowilgotnych stanowiskach i w innych wilgotnych, otwartych miejscach, najczęściej na wilgotnych łąkach, torfowiskach, w zaroślach, źródliskach, nad brzegami potoków i rzek. Roślina wilgociolubna, charakterystyczna dla żyznych i wilgotnych łąk zwanych, ze względu na jej dominację, łąkami ostrożeniowymi. Preferuje siedliska widne, świetliste, okresowo zacienione, wilgotne, żyzne, gleby gliniaste, mineralno-próchniczne i organiczno-mineralne o odczynie od umiarkowanie kwaśnego do zasadowego.

Gatunki podobne

Podobnym gatunkiem, bardzo pospolitym na wilgotnych łąkach jest ostrożeń błotny.

[edytuj] Ekologia

W uprawach rolnych, a szczególnie na łąkach jest chwastem^[2]. Autotrof, hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla żyznych, zmiennowilgotnych łąk należących do rzędu Molinietalia caerulae^[3]. W południowej części kraju i w rejonach podgórskich oraz w północno-wschodniej Polsce tworzy na wilgotnych, eutroficznych łąkach własny zespół łąk ostrożeniowych – Cirsietum rivularis^[4].

[edytuj] Zmienność

Ostrożeń łąkowy tworzy mieszańce z większością gatunków ostrożeni, najczęściej z ostrożeniem błotnym i ostrożeniem warzywnym.

[edytuj] Ciekawostka

W starożytności rośliny z tego rodzaju wykorzystywano do leczenia żylaków – w języku greckim kirsos znaczy żylaki, skurczenie naczyń. Nazwa łacińska rivulus, czyli strumyczek – jest odniesieniem do wilgotnych miejsc występowania rośliny.

[edytuj] Przypisy

1. ↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3. 
2. ↑ M. Nowiński: Chwasty łąk i pastwisk. Warszawa: PWRiL, 1966. 
3. ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
4. ↑ Stanisław Włodarczyk: Botanika łąkarska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1964. 

[edytuj] Bibliografia