Płaskowce

Z Wikipedii

Płaskowce
Trichoplax adhaerens
Systematyka
Domena	eukarioty
Królestwo	zwierzęta
Typ	płaskowce
Gromada	Trichoplacoidea
Rząd	Trichoplacida
Rodzina	Trichoplacidae
Gatunek	Trichoplax adhaerens Schulze, 1883
Nazwa systematyczna
Placozoa
Grell, 1971
Systematyka w Wikispecies
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Płaskowce (Placozoa) - jeden z najprostszych typów bezkręgowców, do którego należy wyłącznie jeden gatunek. Gatunek ten otrzymał łacińską nazwę Trichoplax adhaerens.

Przynależność systematyczna tych zwierząt jest niejasna. Są one jednymi z najprostszych znanych bezkręgowców i jednymi z najmniejszych. Zamieszkują ciepłe morza stref tropikalnych i subtropikalnych. Dorosłe osobniki prowadzą powolny, przydenny tryb życia, natomiast młode pływają w toni morskiej.

Pierwszy okaz odnaleziono w słonowodnym akwarium w Austrii, a od tego czasu odnotowywano pojawianie się płaskowców w różnych słonowodnych zbiornikach świata. Pod koniec XIX wieku w Zatoce Neapolitańskiej we Włoszech zauważono podobny do T. adhaerens gatunek, który nazwano Treptoplax reptans i zaklasyfikowano do płaskowców. Faktu tego jednak nie potwierdzono i dziś dominuje przekonanie, że była to pomyłka.

[edytuj] Budowa

Trichoplax adhaernes cechuje prosta budowa ciała, brak symetrii oraz brak polaryzacji przód-tył. Posiada spłaszczone ciało o długości ok. 0,5 mm zbudowane z kilku tysięcy komórek tworzących dwie warstwy, grzbietową i brzuszną, oddzielone od siebie trzecią warstwą - mezogleą.

Komórki warstwy grzbietowej są spłaszczone i posiadają rzęski. Ich cytoplazma zawiera liczne krople tłuszczu, a jądro jest wpuklone do wnętrza ciała. Między tymi komórkami znajdują się duże ziarnistości również wypełnione tłuszczem, ale ich pochodzenie i funkcja nie zostały jeszcze wyjaśnione. Komórki warstwy brzusznej mają kształt cylindryczny i ustawione są prostopadle do powierzchni ciała. Jedynie niektóre z nich posiadają jedną lub więcej rzęsek wraz z mikrokosmkami. Ich cechą charakterystyczną jest rozbudowany aparat Golgiego oraz duże wakuole sekrecyjne pełniące funkcje wydzielnicze (wydzielają enzymy trawienne). W ich cytoplazmie brak jest kropel tłuszczu.

Wnętrze ciała jest wypełnione płynem o składzie zbliżonym do wody morskiej. Wzdłuż całego ciała ciągnie się pas komórek włóknistych o kształcie amebowatym, z rozgałęzionymi wypustkami. Zawierają one wiele elementów cytoszkieletu (mikrotubule, mikrofilamenty), które ze względu na kurczliwość umożliwiają poruszanie się. Płaskowce poruszają się ruchem pełzakowatym.

[edytuj] Wrażliwość na bodźce

Płaskowce reagują bardzo prymitywnie na niektóre bodźce (np. świetlne). Źródłem tych reakcji są najprawdopodobniej procesy chemiczne - płaskowce bowiem nie posiadają układu nerwowego. W mezoglei zanurzone są nieliczne komórki i włókna stabilizujące, które, oprócz funkcji motorycznych, służą jako prosty endoszkielet.

[edytuj] Odżywianie i oddychanie

Płaskowce odżywiają się pierwotniakami lub martwą materią organiczną. Trawienie jest zewnątrzkomórkowe, zachodzi we wpukleniu warstwy brzusznej (zwanym jamą trawienną), które tworzy się w momencie kontaktu z pokarmem. Do tego wypuklenia wakuole sekrecyjne wydzielają enzymy trawienne. Po strawieniu pokarm jest wchłaniany przez komórki zawierające rzęski i mikrokosmki.

Wymiana gazów, jak i wydalanie, odbywa się bezpośrednio z otoczeniem cała powierzchnią ciała, przez błony komórkowe.

[edytuj] Rozmnażanie

Procesy rozrodcze T. adhaerens są bardzo słabo poznane. Osobniki tego gatunku rozmnażają się płciowo i bezpłciowo, ale nie udało się stwierdzić, czy są obojnacze czy rozdzielnopłciowe. Rozmnażanie bezpłciowe odbywa się przez podział lub pączkowanie, natomiast w procesie płciowym osobnik dorosły wytwarza komórkę jajową (najczęściej jedną), kulistą i większą niż komórki wegetatywne, najprawdopodobniej pochodzącą z warstwy brzusznej ciała. Nie wiadomo w jaki sposób (i czy w ogóle) dochodzi do zapłodnienia, nie zidentyfikowano plemników. Bruzdkowanie jest całkowite, równomierne.

[edytuj] Filogeneza

Nie są znane żadne skamieniałości i pozycja w systematyce tej grupy jest wciąż dyskusyjna. Może się wywodzić od larw prostych bezkręgowców (gąbek), o czym świadczą liczne podobieństwa morfologiczne. Z drugiej strony, część badaczy uważa, że jest ona spokrewniona z parzydełkowcami i żebropławami, a nie z gąbkami.