Pandemia grypy w latach 1918-1919

Z Wikipedii

Pandemia grypy w latach 1918-1919 (hiszpanka) - pandemia, która miała miejsce w latach 1918-1919, znana pod potoczną nazwą "hiszpanka" była pandemią wywołaną przez wyjątkowo groźną odmianę podtypu H1N1 wirusa A grypy. Pochłonęła ona jak się ocenia od 50 do 100 mln ofiar śmiertelnych na całym świecie.^[1] Była to jedna z największych pandemii w historii ludzkości, w przebiegu której zachorowało ok. 500 mln ludzi, co stanowiło wówczas 1/3 ludzkości. ^{[2] [3]}

Pandemia przetoczyła się w okresie 12 miesięcy w latach 1918-1919, w trzech osobnych falach, przez Europę, Azję, Afrykę i Amerykę Północną. Żadna część świata nie została oszczędzona, chociaż Australia, dzięki wprowadzeniu szczelnej blokady transportu morskiego ustrzegła się zawleczenia grypy aż do 1919 roku (kiedy nie była ona już tak zabójcza). Wiosną 1918 roku wystąpiła pierwsza fala pandemii. Była ona wysoce zakaźna, ale nie powodowała znacznej śmiertelności. Druga fala która rozpoczęła się we wrześniu 1918 roku odznaczała się niezwykle wysoką śmiertelnością, natomiast trzecia miała miejsce w 1919 r. Osoby, które przechorowały w pierwszym ataku epidemii, wykazywały odporność na zachorowanie w następnych falach zachorowań. W czasie pandemii poddawano w wątpliwość czy rzeczywiście zachorowania były spowodowane przez grypę. Pierwsza fala miała stosunkowo łagodny jak na grypę przebieg, natomiast druga fala miała niespotykaną do tej pory śmiertelność.

Śmierć ofiar grypy hiszpanki była w większości powodowana przez wirusowe krwotoczne zapalenie płuc, które zabijało w ciągu kilku pierwszych dni zachorowania. W wypadkach kiedy pacjent przeżył pierwszą krytyczną fazę choroby, często przyczyną zgonu było bakteryjne zapalenie płuc.

Śmiertelność grypy hiszpanki jest trudna do oceny, jednak na podstawie danych wojskowych, można ją ocenić na 5-10%. W zamkniętych społecznościach śmiertelność była jeszcze wyższa.

Nietypową cechą tej pandemii był odwrócony profil wiekowy jej ofiar. Umierali przede wszystkim ludzie młodzi i w średnim wieku (20-40 lat), podczas gdy zwykle na grypę umierają dzieci, osoby starsze i z osłabioną odpornością. W relacjach z pandemii podkreślano, że ilość zgonów w młodszym wieku czterokrotnie przekraczała ilość zgonów w starszym wieku. W Szwajcarii lekarz stwierdził, że nie widział poważniejszego przebiegu zachorowania na hiszpankę u osób powyżej 50. roku życia. Uczeni z University of Wisconsin-Madison, badając zakażone wirusem hiszpanki makaki doszli do wniosku, że to nie sam wirus był bezpośrednio odpowiedzialny za wysoką śmiertelność wśród zarażonych. Kierujący badaniami Yoshihiro Kawaoka twierdzi, że małpy zabił ich własny układ odpornościowy. Okazało się, że atak układu odpornościowego na zakażone mikrobami płuca był tak silny, że zwyczajnie niszczył płuca. Wyjaśnia to dlaczego (w odróżnieniu od normalnej grypy) hiszpanka zabijała głównie młodych ludzi - to właśnie młode osoby mają najsilniej działający układ odpornościowy.

Wiele infekcji z podobnymi, lecz lżejszymi, objawami zaobserwowano wiosną 1918 roku, z kaszlem, bólami głowy, utratą apetytu. Pierwszy przypadek został zanotowany w hrabstwie Haskell w stanie Kansas, w styczniu 1918 roku. Niewielka liczba mieszkańców hrabstwa Haskell została wcielona do wojska w Fort Riley w Kansas, gdzie dnia 4 marca 1918 kucharz Albert Gitchell zgłosił się do lekarza z temperaturą 39,5°C. Wkrótce dołączyli do niego kapral Lee Drake i sierżant Adolph Hurby. W ciągu dwóch dni u 522 mężczyzn w obozie zaobserwowano objawy infekcji. Podczas lata infekcja zaczęła charakteryzować się cięższym przebiegiem. W sierpniu 1918 roku pojawiła się bardziej zabójcza odmiana jednocześnie w trzech rejonach świata — w Breście we Francji, w Bostonie i w Freetown w Sierra Leone. Największe ogniska grypy występowały na froncie i w obozach, gdzie z łatwością choroba przenosiła się na ludność cywilną. Pomimo nawet najlepszej opieki medycznej 1/3 chorych umierała.

Najnowsze badania nad genotypem i serotypem grypy Hiszpanki sugerują podobieństwo wirusa grypy panującego w 1918 roku z obecnie występującą ptasią grypą.

[edytuj] Bibliografia

1. ↑ Johnson, Niall P. A. S. "Updating the Accounts: Global Mortality of the 1918-1920 "Spanish" Influenza Pandemic" Bulletin of the History of Medicine - Volume 76, Number 1, Spring 2002, pp. 105-115
2. ↑ Frost WH. Statistics of influenza morbidity. Public Health Rep. 1920;35:584–97.
3. ↑ Burnet F, Clark E. Influenza: a survey of the last 50 years in the light of modern work on the virus of epidemic influenza. Melbourne: MacMillan; 1942