Pietyzm
Z Wikipedii
Pietyzm (niem. Pietismus) to nurt religijny w luteranizmie z XVII i XVIII wieku kładący nacisk na rozbudzenie uczuć religijnych poprzez modlitwę, studiowanie Pisma Świętego oraz działalność charytatywną. Szczególnie rozwinął się w Prusach w XVII w.
[edytuj] Ideologia
Pietyści kładli nacisk na rozbudzenie uczuć religijnych poprzez modlitwę, studiowanie Pisma Świętego. Ich zadaniem było krzewienie idei pierwotnego Kościoła, religii żywej, pobożności i edukacji warstw najuboższych. Do powyższych wartości odwołał się Philipp Jakob Spener w swojej pracy Pobożne życzenia wydanej w 1675 Praca ta ma także ścisły związek z nauczaniem Marcina Lutra o powszechnym kapłaństwie wiernych. Spener założył nad Menem szkołę, w której modlitwę i czytanie Biblii odbywano wspólnie. Jego kontynuatorem był August Hermann Francke, który przygotował zespół szkół w Halle. Placówki te łączyły surową dyscyplinę i nowoczesny sposób nauczania. Oprócz nich powstały także bezpłatne szkoły dla ubogiej młodzieży i po raz pierwszy seminaria dla nauczycieli. Pietyści znaleźli także swoich naśladowców w Szwecji, Danii, Norwegii i Szwajcarii, a ich teorie dotarły także za sprawą misjonarzy poza kontynent europejski. Pietyzm ułatwił powstanie metodystów oraz reaktywację kościoła czeskich braci pod nazwą bracia morawscy lub łac. Unitas fratrum.
Pietyzm przyczynił się do rozkwitu misji protestanckich.
[edytuj] Pietyzm a polityka
Na dworze wielu władców krajów protestanckich pietyści posiadali znaczne wpływy. Chrystian VI Oldenburg Duński pytał ich o radę. Równie przesądny i religijny Fryderyk Wilhelm II Hohenzollern miał doradcę-pietystę. Był nim Johann Christoph von Wöllner (1732-1800).
[edytuj] Pietyzm śląski
Jeden z ważnych ośrodków pietyzmu powstał w 1709 w Cieszynie, gdzie do czołowych teologów należeli Jan Muthmann (autor pierwszej polskiej książki na Śląsku Cieszyńskim), Johann Adam Steinmetz, Jan Liberda i inni. Do chwili obecnej protestantyzm na Śląsku Cieszyńskim znajduje się pod wpływem religijności pietystycznej.
