Plac Czerwony
Z Wikipedii
Plac Czerwony (ros. Красная площадь) - najbardziej znany plac Moskwy, z Kremlem - oficjalną siedzibą prezydenta Rosji. Od Placu Czerwonego rozchodzą się promieniście główne arterie komunikacyjne Moskwy, biegnąc we wszystkie strony poza miasto. Stąd też Plac Czerwony uważany jest za centralne miejsce zarówno Moskwy, jak i całej Rosji.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie i nazwa
Pierwotnie Plac Czerwony otaczała drewniana zabudowa, lecz usunięto ją na mocy edyktu Iwana III z 1493 roku, z powodu niebezpieczeństwa pożaru. Nowo otwarte miejsce było nazywane "Pożar", lub "Wypalone", i służyło za największe z moskiewskich targowisk. Następnie było wykorzystywane do uroczystości publicznych, czasem też miały na nim miejsce koronacje rosyjskich carów. Był też sukcesywnie rozbudowywany.
Nazwa "Plac Czerwony" nie ma żadnych komunistycznych odniesień; jest rezultatem pomieszania znaczeń słowa "красный" w języku cerkiewnosłowiańskim ("piękny") i rosyjskim ("czerwony"), co następnie przeszło w dosłownym tłumaczeniu do innych języków ("piękny" po rosyjsku to "красивый"). W znaczeniu "Piękna" odnosiło się początkowo do katedry św. Bazylego, później zaczęto tak nazywać pobliski plac.
Przyjmuje się, że Plac Czerwony otrzymał obecną nazwę (która wyparła wcześniejszą "Pożar") w XVII w.
Kilka innych miast w Rosji posiada główne place o identycznej nazwie.
[edytuj] Historia najnowsza
W czasach ZSRR Plac Czerwony utrzymał swe ważne znaczenie, stając się najważniejszym ośrodkiem życia publicznego nowego państwa. Mieściła się przy nim oficjalna siedziba rządu, był też często miejscem parad wojskowych. Katedra Kazańska oraz Kaplica Iwierska z Bramą Zmartwychwstania zostały zniszczone, by umożliwić pojazdom wojskowym wjazd na parady odbywające się na Placu Czerwonym. Planowano również zniszczenie Katedry św. Bazylego. Legenda głosi, że projektowi temu sprzeciwił się sam Stalin, nakazując odłożenie jej modelu na miejsce na prezentowanym mu modelu.
Dwie największe parady wojskowe na Placu Czerwonym miały miejsce w 1941 roku, kiedy prosto z defilady żołnierze Armii Czerwonej ruszali na przebiegający tuż obok Moskwy front; oraz w 1945 roku, gdy odbyła się Defilada Zwycięstwa na cześć tryumfu nad faszyzmem. Na tejże defiladzie rzucano zdobyczne hitlerowskie sztandary na bruk pod Mauzoleum Lenina.
28 maja (dzień ów był świętem rosyjskich sił obrony powietrznej) 1987 roku nieopodal Placu Czerwonego wylądował niemiecki pilot, Mathias Rust.
W 1991 roku, jako pierwszy obiekt w Rosji Plac Czerwony został wpisany na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.
[edytuj] Zabytki
Na placu czerwonym znajdują się liczne cenne zabytki. Jednym z nich jest Mauzoleum Lenina, gdzie spoczywa zabalsamowane ciało wodza rewolucji październikowej. W pobliżu znajduje się Katedra św. Bazylego i Kreml, nieco dalej - odrestaurowana Katedra Kazańska. Stronę północną placu zajmuje Państwowe Muzeum Historyczne, otoczone wieżami Kremla. Jedyną rzeźbą na całym placu jest wykonany z brązu pomnik Kuźmy Minina i Dmitrija Pożarskiego, którzy pomogli Moskwie wyprzeć z miasta Polaków w 1612 roku, poczas wielkiej smuty. Niedaleko znajduje się Łobnoje Miesto (ros. "Лобное место"), dawne miejsce publicznych egzekucji. Obecnie zwyczajowo mają tam miejsce publiczne uroczystości. W 1893 zbudowane Wierchnije Targowyje Riady (GUM).
Sam Plac Czerwony ma 695 m długości i 130 m szerokości.
[edytuj] Zobacz też
- Kreml moskiewski
- Mury Kremla
- Kremowska nekropolia
- Wieże Kremla
- Łubianka (Moskwa)
- Ogród Aleksandra
