Poezja śpiewana
Z Wikipedii
Poezja śpiewana (także piosenka literacka) - pojemny i nieprecyzyjnie określony gatunek muzyczny, w którym utwory składają się z wiersza, zwykle o charakterze ballady, oraz skomponowanej specjalnie do utworu muzyki. Najczęściej są to kompozycje o głębokiej treści, wyszukanej, często delikatnej melodii oraz skromnej aranżacji (zwykle na gitarę lub fortepian).
Spis treści |
[edytuj] Terminy i gatunki pokrewne
Poezja śpiewana jest gatunkiem muzyki, którego nazwę spopularyzował krytyk muzyczny i językoznawca Andrzej (Ibis) Wróblewski. Termin ten określa utwór słowno-muzyczny oparty na wierszu lub tekście poetyckim wysokiej próby, z muzyką podkreślającą jego wagę i wzmacniającą przekaz. Poezję śpiewaną charakteryzuje bogata interpretacja. W Polsce wykonawcami tego gatunku są na przykład Ewa Demarczyk, Elżbieta Wojnowska, Mirosław Czyżykiewicz, Marek Grechuta, Jacek Kaczmarski, Stare Dobre Małżeństwo, Czesław Niemen, Natasza Czarmińska czy Wojciech Bellon. Termin poezja śpiewana łączy się też z określeniem kraina łagodności, zaczerpniętym z poezji Jerzego Harasymowicza. Do tej formy artystycznej w swoich piosenkach nawiązywali: Wojciech Bellon, Magda Umer, Przemysław Gintrowski oraz Elżbieta Adamiak.
Utwory słowno-muzyczne wykonywane z bogatym wachlarzem aktorskich środków wyrazu są zaliczane do gatunku piosenka aktorska. Poezja śpiewana, piosenka aktorska i piosenka studencka (w ramach tzw. kultury studenckiej), a także tzw. piosenka turystyczna są wobec siebie komplementarne. Gatunki te przenikają się wzajemnie i są błędnie używane zamiennie. Często poezja śpiewana to zarazem piosenka autorska, czyli utwór którego wykonawca jest jednocześnie autorem słów i muzyki.
Ogólnopolskie Spotkania Zamkowe Śpiewajmy Poezję skupiające od 1974 roku w Olsztynie najwybitniejszych wykonawców tych gatunków są miejscem konkursu i warsztatów poezji śpiewanej.
Poezja śpiewana jest terminem silnie zakorzenionym w polskiej kulturze i muzyce rozrywkowej. Na świecie podobni wykonawcy są często uznawani za wykonawców folkowych i folk-rockowych (np. Bob Dylan, Simon and Garfunkel, Tom Waits, Leonard Cohen, Suzanne Vega, Jacques Brel czy Georges Brassens). Bliska gatunkowi poezji śpiewanej jest także tzw. piosenka francuska, reprezentowana np. przez Édith Piaf, twórczość bardów, takich jak Bułat Okudżawa, Jacek Kaczmarski czy Jaromír Nohavica, oraz piosenka kabaretowa. Niekiedy także teksty piosenek rockowych oraz z gatunku soul mogą być uznane za poezję śpiewaną, lecz przynależność tej muzyki do gatunku poezji śpiewanej jest kwestionowana.
[edytuj] Historia poezji śpiewanej
Pierwsze ślady poezji śpiewanej znajdujemy w przedhomerowej Grecji (ok. 900-700 p.n.e.). Aojdowie - śpiewacy, akompaniujący sobie na formindze lub kitarze (dawne instrumenty strunowe), wykonywali własne, surowe w odbiorze, kompozycje opisujące losy bohaterów i sławiące władców. Prowadzili działalność na dworach władców.
W starożytnym Rzymie muzyka pełniła jedynie funkcje utylitarne: sygnały wojskowe, fanfary. Poezja występowała jedynie w formie recytowanej.
[edytuj] Festiwale i przeglądy poezji śpiewanej
- Pojedynek Artystyczny na Słowa (w Rybniku)
- Śpiewajmy Poezję
- OPPA
- Studencki Festiwal Piosenki
- Bieszczadzkie Anioły
- W górach jest wszystko co kocham
- YAPA
- Ogólnopolski Turystyczny Przegląd Piosenki Studenckiej BAZUNA
- Stachuriada
- Ogólnopolski Festiwal Piosenki Studenckiej Łykend
