Potok Oliwski

Z Wikipedii

Potok Oliwski
Wodospad po dawnym młynie w Parku Oliwskim
Lokalizacja	Europa Polska
Źródło	Matarnia 140
Ujście	Zatoka Gdańska Jelitkowo 0
Długość	9,9 km
Powierzchnia zlewni	28,7 km²
Ważniejsze dopływy	Potok Leśny, Potok Czystej Wody, Potok Prochowy
Średni roczny przepływ	0,291 m³/s
Rzeki Polski
Galeria Wikimedia Commons

Potok Oliwski (Radosna Struga) (kaszb Òlëwskô Strëga) (w dolnym odcinku zwany również "Potokiem Jelitkowskim" bądź "Jelitkowską Strugą") - ciek wodny spływający ze wzgórz morenowych Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego i bezpośrednio uchodzący do Zatoki Gdańskiej. Źródła na wysokości ok. 140 m n.p.m. obok miejscowości Matarnia (obecnie dzielnica Gdańska). W początkowym biegu przecina drogę ekspresową S6, i dalej w swym odcinku źródłowym płynie wartkim nurtem poprzez Dolinę Bobrów. Wpływając do Doliny Radości przyjmuje stosunkowo duży lewy dopływ (Potok Orchis) zwiększający w dwójnasób ilość wiedzionej wody. Dysponując od tego miejsca znaczną ilością wód został w przeszłości zagospodarowany poprzez wykorzystanie energii spadku. Na jego drodze (aż niemal po same ujście) wybudowanych zostało szereg urządzeń z których najbardziej znane są młyny oraz Zabytkowa Kuźnia Wodna w Oliwie. Potok płynie dalej poprzez Oliwę, zasilając w wodę stawy parkowe, a następnie w kierunku wschodnim aż po swe ujście w Jelitkowie. Sąsiednie dolinki obsługiwane są przez dopływy potoku. Obszar źródłowy jednego z dopływów (Potok Prochowy) objęty jest ochroną (Rezerwat przyrody Źródliska w Dolinie Ewy), a natomiast dolinka innego potoku (Potok Leśny) zajęta jest przez Miejski Ogród Zoologiczny Wybrzeża. Zespół młynów nad Potokiem Oliwskim w większości został zniszczony przez czas i różne okoliczności (wojny, pożary, brak gospodarza). Dokonane w przeszłości zagospodarowanie całego potoku jest przykładem na wykorzystanie naturalnych możliwości środowiska do rozwoju gospodarczego określonej przestrzeni osiedleńczej. Ten unoszący się w przestrzeni duch miejsca (genius loci) spowodował, iż właśnie w Dolinie Radości w oparciu o wody potoku, założył swoje poletko doświadczalne Instytut Budownictwa Wodnego PAN. Jest to jeden z głównych cieków odwadniających obszar Lasów Oliwskich. Ostatnimi czasy obserwuje się nasilone parcie miasta dążącego w swej ekspansji do własnego zagospodarowania (zabudowy) tego obszaru. Widomym dowodem tego nacisku jest nadanie obiektowi fizjograficznemu jakim jest Dolina Radości miana osiedla mieszkaniowego.