Prątek gruźlicy

Z Wikipedii

Prątek gruźlicy
Prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) pod mikroskopem elektronowym
Systematyka
Królestwo	bakterie
Typ	Actinobacteria
Rząd	Actinomycetales
Podrząd	Corynebacterineae
Rodzina	Mycobacteriaceae
Rodzaj	Mycobacterium
Nazwa systematyczna
Mycobacterium tuberculosis
Cechy
Kształt	prątki
Barwienie metodą Grama	dodatnie

Charakterystyczny, śluzowy wygląd kolonii

Prątek gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis) - to kwasooporna Gram-dodatnia bakteria będąca czynnikiem etiologicznym gruźlicy. Prątki to drobnoustroje oporne na czynniki środowiskowe takie jak wysuszenie, podwyższona i niska temperatura, wysokie i niskie pH. Bakteria została wyodrębniona przez Roberta Kocha, który poinformował o tym fakcie po raz pierwszy w trakcie krótkiego wykładu wygłoszonego w Physiologische Gesellschaft w Berlinie 24 marca 1882 roku.

W ścianie komórkowej zawierają liczne substancje woskowe (kwasy mikolinowe, lipoarabinomannan) warunkujące kwasooporność. Wśród prątków wyróżnia się prątki gruźlicze, prątki atypowe oraz prątki środowiskowe. Prątki należące do grupy MAIC (Mycobacterium Avium Intracellulare Complex) wykazują naturalną lekooporność. Występują także liczne gatunki saprofityczne, takie jak Mycobacterium smegmatis, Mycobacterium vacce.

Specyficzną właściwością prątków kwasoopornych powodujących gruźlicę jest zdolność do przeżywania w komórkach, które służą do zabijania patogenów w ustroju. Jakkolwiek czynniki zjadliwości nie są w pełni poznane, to wiadomo, że mikobakterie mogą rezydować wewnątrz fagosomów, niedopuszczając do zlewania się ich z lizosomami, a tym samym, zapewniając sobie habitat.

[edytuj] Diagnostyka

Hodowla i diagnostyka drobnoustroju jest bardzo trudna. Można je wykryć w badaniu mikroskopowym, o ile stężenie prątków jest większe niż 10 000 na jeden mililitr. Z biomateriału sporządzane są co najmniej dwa preparaty, barwione metodą Ziehla-Neelsona które muszą być badane przez co najmniej 10 minut. Badanie mikroskopowe nie pozwala odróżnić gatunków zjadliwych od saprofitycznych.

Hodowla prątków trwa długo, jest to związane z ich bardzo długim cyklem komórkowym - podział komórek w sprzyjających warunkach trwa kilka dni (w porównaniu z 25 minutami u Pałeczki okrężnicy). Kolonie są makroskopowo widoczne zazwyczaj po około dwóch tygodniach i przyjmują charakterystyczny śluzowy wygląd. Najpopularniejszymi podłożami hodowlanymi jest podłoże Löwensteina-Jensena lub Sautona. Materiał na posiew brany jest najczęściej trzy razy, w jednodniowych odstępach czasowych.

W przypadku biomateriału "skażonego" innymi drobnoustrojami, przeprowadzana jest homogenizacja polegająca na wymieszaniu z kwasem siarkowym lub innymi kwasami. Prątki w większości przeżywają ten zabieg, natomiast organizmy niekwasooporne nie.

Zabieg homogenizacji nie jest przeprowadzany w przypadku jałowych materiałów - płynu mózgowo rdzeniowego oraz punktatów - ponieważ zmniejsza on także ilość prątków, a w konsekwencji powodzenie hodowli.