Przedmieście Lubelskie w Zamościu

Z Wikipedii

Przedmieście Lubelskie - to jedna z dużych dzielnic Zamościa, która istniała do połowy lat 90. Położona byłą wzdłuż ul. J. Piłsudskiego i ul. Lubelskiej.

Granice Przedmieścia Lubelskiego wyznaczały:

• od północy: północna granica miasta (przed 1973 rokiem granicę tę wyznaczała ul. Graniczna)
• od zachodu: rzeka Łabuńka
• od wschodu: tereny przemysłowe (stanowiące granicę Dzielnicy Przemysłowej)
• od południa: północna strona ul. Sadowa i ul. Peowiaków

Spis treści 1 Historia 2 Obecnie 2.1 Osiedla 2.2 Handel i usługi 2.3 Oświata 3 Bibliografia

[edytuj] Historia

Przedmieście Lubelskie powstało w 1581 roku na terenie wsi Janowice, które zostały wykupione przez Jana Zamoyskiego. Centralną drogą tego przedmieścia była ul. Lubelska, którą nazywano też ul. Janowicką (obecnie ul. Lubelska jest oddalona o ok. 200 m). Do tej ulicy dochodziło kilka mniejszych, równoległych ulic w kierunku miasta (m.in. ul. Łanowa - nazwę tę nosi teraz inna ulica). Przy skrzyżowaniu ul. Lubelskiej z ul. Łanową istniał od poł. XVII wieku kościół p.w. św. Katarzyny, a pod koniec XVIII wieku wybudowany został cmentarz. Pod koniec XVII wieku Przedmieście Lubelskie posiadało 150-200 domów, a ul. Łanowa była wówczas jedną z najliczniej zabudowanych ulic podmiejskich. W 1809 i 1831 roku zostaje zniszczona duża część zabudowy, a wraz z modernizacją Twierdzy Zamość, przedmieście to zostaje niemal całkowicie zlikwidowane. Dla mieszkańców wytyczono nowe tereny, które położone były 1,5 km dalej (obecnie są to rejony ulic: Wojska Polskiego i Wiejskiej). Wkrótce zaczęto określać ten rejon Majdankiem, jako że przebiegała tamtędy droga na Majdan. Kiedy zlikwidowano Twierdzę Zamość, Przedmieście Lubelskie ponownie rozwinęło się w kierunku miasta po ulice: Peowiaków i Sadową, szczególnie po wschodniej stronie szosy lubelskiej (rejon ul. J. Kilińskiego). Pod koniec XIX wieku było tam 50 domów, a oprócz tego istniał browar, szpital (wówczas jedyny w Zamościu) i klinkiernia. W 1908 roku powstały koszary (dla wojska), a w 1912 roku istniały 3 szkółki elementarne, po drugiej stronie szosy powstała też rzeźnia i więzienie. Ta część miasta (przyłączona w 1849 roku) była rozpoznawalna przez znaczną liczbę rodzin zamożnych wieśniaków, nie było tutaj ludności żydowskiej, a sieć handlowa była słabo rozwinięta. Przedmieście Lubelskie w latach międzywojennych składało się z zabudowań po obu stronach traktu lubelskiego (ul. J. Piłsudskiego) oraz ul. S. Okrzei i ul. Browarnej (obecna ul. J. Kilińskiego), jednakże do dzielnicy tej należały: włączone w 1918 roku Piaski (rejon ul. Reymonta), Majdanek oraz część Janowic. W 1922 roku przedmieście to zamieszkane było przez 3784 osoby, z czego większość stanowili Polacy (prawie 85%).

[edytuj] Obecnie

Obecnie Przedmieście Lubelskie jest jedynie nieoficjalną jednostką urbanistyczną, które zostało podzielone na kilka osiedli, zamieszkałe przez ok. 23,5 tysiąca osób.

[edytuj] Osiedla

Dzielnica ta została podzielona na kilka osiedli, które funkcjonują jako osobne jednostki:

• Os. J. Kilińskiego - skupia również tereny dawnej Dzielnicy Przemysłowej
• Os. Orzeszkowej-Reymonta - znane jako Piaski
• Os. Powiatowa - znane jako Majdanek
• Os. Rataja - dawniej znane jako os. Sitaniec-Błonie

[edytuj] Handel i usługi

Mimo rozwoju w ciągu ostatnich lat, nadal jest mała sieć handlowa. Brak tutaj wielkopowierzchniowych sklepów, ale są za to markety:

• CH Uni (Plus i mniejsze) - ul. Lubelska / ul. Graniczna
• Stokrotka - ul. J. Piłsudskiego / ul. Kamienna

Są tutaj również domy handlowe, które swego czasu były jedynymi, gdzie można było kupić poważniejsze rzeczy (np. meble):

• DH Bartosz (wyposażenie wnętrz) - ul. Lubelska
• DH Hetman (m.in. Pizzeria "Patio") - ul. J. Piłsudskiego
• DH Łukasz (m.in. Media Expert) - ul. J. Piłsudskiego
• DH Sezam - ul. J. Piłsudskiego

[edytuj] Oświata

Na terenie dawnej dzielnicy również funkcjonują placówki oświatowe, od podstawówek po wyższe.

Szkoły podstawowe:

• SP nr 3 im. Elizy Orzeszkowej - ul. Orzeszkowej / ul. S. Okrzei
• SP nr 9 im. Tadeusza Kościuszki - ul. Kalinowa

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 3 im. Papieża Jana Pawła II - ul. Orzeszkowej
• Gimnazjum nr 6 im. Królowej św. Jadwigi - ul. Kalinowa

Licea:

• III LO im. C. K. Norwida - ul. J. Kilińskiego / ul. Kamienna

Szkoły wyższe:

• Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna im. Jana Zamoyskiego - ul. Koszary

[edytuj] Bibliografia

• Kędziora A.: "Encyklopedia miasta Zamościa". Chełm: Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, 2000.