Przemysław Olszewski

Z Wikipedii

Przemysław Olszewski (ur. 23 czerwca 1913 w Krakowie, zm. 16 grudnia 1972 w Olsztynie), hydrobiolog i limnolog polski, profesor Wyższej Szkoły Rolniczej i Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie.

Był synem Bronisława (artysty malarza, pedagoga) i Stanisławy z Oksza-Strzeleckich (nauczycielki). W 1931 ukończył krakowskie Liceum Nowodworskiego i podjął studia na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania naukowe w kierunku rybactwa i hydrobiologii realizował na studiach jako uczestnik kursów limnologicznych w Stacji Hydrobiologicznej nad Wigrami oraz kursów oceanograficznych w Stacji Oceanograficznej na Helu. W 1935 uzyskał dyplom magistra na podstawie pracy poświęconej hydrochemii jezior tatrzańskich; badania w tej dziedzinie kontynuował następnie jako asystent w Zakładzie Ichtiobiologii i Rybactwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Brał udział w organizowaniu Stacji Rybackiej w Mydlnikach.

Okres okupacji przepracował w laboratorium obsługującym zakłady rybackie. W 1946 obronił doktorat nauk przyrodniczych i został adiunktem w Zakładzie Rybactwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Rozpoczął w tym czasie prace nad inwentaryzacją jezior mazurskich oraz analizował możliwości ich gospodarczego wykorzystania. W 1951 przeniósł się do Giżycka, a kilka miesięcy później do Olsztyna, gdzie podjął pracę w Wyższej Szkole Rolniczej na tworzonym Wydziale Rybackim. Objął na olsztyńskiej uczelni kierownictwo Zakładu Hydrochemii, przekształconego później w Katedrę Limnologii. Od 1956 był profesorem nadzwyczajnym, od 1965 profesorem zwyczajnym. W latach 1958-1960 pełnił funkcję dziekana Wydziału Rybackiego. Pozostał w Olsztynie po przeniesieniu znacznej części wydziału do Szczecina na tamtejszą Wyższą Szkołę Rolniczą w 1966; w latach 1967-1969 pełnił funkcję prodziekana Oddziału Rybactwa Śródlądowego na Wydziale Zootechnicznym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, a w 1970 przyczynił się do powołania na olsztyńskiej uczelni nowego wydziału - Ochrony Wód i Rybactwa Śródlądowego, będącego ówcześnie jedynym tego typu wydziałem w Europie. Przez wiele lat zasiadał w Senacie Akademickim, a od 1954 był pierwszym przewodniczącym Komitetu Redakcyjnego "Zeszytów Naukowych" Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie.

W 1959 należał do grona współzałożycieli Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego, rok później wraz ze Stanisławem Sakowiczem przyczynił się do powołania oddziału olsztyńskiego. W latach 1961-1970 pełnił funkcję prezesa towarzystwa. Uczestniczył w pracach dwóch komitetów Polskiej Akademii Nauk - Hydrobiologicznego oraz Ochrony Przyrody i jej Zasobów.

Wraz z grupą współpracowników prowadził wieloletnie badania nad warunkami środowiskowymi jezior Pojezierza Mazurskiego. Prace objęły przeszło 400 jezior, z których wiele wcześniej nie było poddawanych badaniom. Szczególne zainteresowanie Przemysława Olszewskiego budził problem zanieczyszczenia zbiorników wodnych, zwłaszcza jezior. W efekcie prac nad możliwościami zapobiegania skutkom zanieczyszczeń opracował nowatorską metodę sprawnej i taniej rekultywacji niektórych jezior z zastosowaniem specjalnego rurociągu (zamknięcie odpływu wód powierzchniowych i odprowadzenie przez rurociąg wód naddennnych). Wynalazek został po raz pierwszy zainstalowany w 1956 na Jeziorze Kortowskim w olsztyńskim osiedlu akademickim. Wobec pozytywnych efektów rekultywacja jeziora metodą Olszewskiego jest nadal kontynuowana (upływ czasu wymagał jedynie pewnych modernizacji samej rury), a pracami po śmierci Olszewskiego kierował jego współpracownik Czesław Mientki.

Przemysław Olszewski był autorem wielu publikacji z limnologii, hydrochemii i ochrony wód. Problematykę walki z zanieczyszczeniami jezior popularyzował m.in. w audycjach Polskiego Radia Olsztyn. Przez studentów wspominany był jako utalentowany wykładowca, umiejący prostym językiem przekazać skomplikowane zagadnienia. Z humorem przyjął także żartobliwe epitafium, w którym jedna z jego studentek nawiązała do najsłynniejszego wynalazku: "Cóż, rurociąg chyba zrobię, bo mi jakoś mokro w grobie".

Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Olsztynie (ul. Poprzeczna). W 1991 na wniosek Senatu Akademii Rolniczo-Technicznej Rada Miejska Olsztyna nadała imię Przemysława Olszewskiego jednej z głównych ulic olsztyńskiego osiedla Brzeziny.

[edytuj] Zobacz:

• hydrobiologia,
• rekultywacja,
• rekultywacja jezior,
• eksperyment kortowski,
• rura Olszewskiego.

[edytuj] Źródła

• 50 lat Wydziału Rybactwa Morskiego i Technologii Żywności, Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin 2001
• Olsztyn 1945-2005. Kultura i nauka (pod redakcją Stanisława Achremczyka i Władysława Ogrodzińskiego), Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn 2006
• Jan Chłosta, Ludzie Olsztyna, Urząd Miasta Olsztyn, Olsztyn 2003
• Jerzy Kozdroń, Antoni Sołoma, Anna Wójcicka, Kortowo w 45-leciu. Z dziejów Akademii Rolniczo-Technicznej im. Michała Oczapowskiego w Olsztynie, Oficyna Wydawnicza ART, Olsztyn 1995