Przyczółek czerniakowski
Z Wikipedii
Przyczółek czerniakowski to nazwa przyjęta dla miejsca desantu żołnierzy 1 Armii Wojska Polskiego w Warszawie na Czerniakowie w czasie powstania warszawskiego i później walk na przyczółku. Po wyzwoleniu warszawskiej Pragi w dniu 14 września 1944 r. 2 Warszawska Dywizja Piechoty im. Jana Henryka Dąbrowskiego i 3 Pomorska Dywizja Piechoty im. Romualda Traugutta dla wsparcia powstańców przeprawiły część swoich oddziałów w rejonie Kępy Potockiej na Żoliborzu i na Czerniakowie.
W nocy z 15 na 16 września 1944 na przyczółek na Czerniakowie przeprawiają się oddziały 3 DP dla wsparcia powstańców walczących na Czerniakowie. W walkach biorą udział żołnierze z 8 pp i 9 pp. Odcięte oddziały nie otrzymują jednak posiłków i połączeniu się z powstańcami ulegają Niemcom – w nocy z 19 na 20 września żołnierze ze Zgrupowania Radosław wycofują się na Mokotów, żołnierze z batalionu Zośka i Kryska organizują obronę ul. Wilanowskiej wraz z regularnym wojskiem, tej nocy trwa też ewakuacja przez Wisłę. 20 września oddziały walczące na przyczółku zostają regularnym wojskiem w ramach Warszawskiego Korpusu AK złożonego z 3 dywizji. Ostatecznie 23 września pada ostatni punkt oporu na Czerniakowie. Straty 3 DP wyniosły w 8 pp 740 ludzi, w 9 pp – 1013 zabitych, rannych i zaginionych. W tym czasie przez Wisłę przeprawiło się 2614 osób.
W dniach 17 – 23 września 1944 r. żołnierze 6 pp z 2 DP wsparci bateriami moździerzy z pozostałych pułków oraz własną artylerią organiczną zajęli przyczółek na Żoliborzu. Pomimo nawiązania kontaktu z powstańcami nie doszło połączenia sił i oddział wycofał się z powrotem na drugi brzeg Wisły. Straty 2DP wyniosły 523 zabitych, rannych i zaginionych.
[edytuj] Ciekawostki
- 15 września w czasie lądowania zwiadu berlingowców na przyczółku zginął Andrzej Romocki ps. Morro, przez żołnierzy uznany najprawdopodobniej za Niemca, pomimo biało-czerwonej opaski na niemieckiej panterce.
- Do walki na przyczółku miała wejść radziecki, doświadczony w walkach o Stalingrad, 226 pułk piechoty gwardii 74 dywizji z 8 armii gwardii gen. Wasilija Czujkowa. Rozkaz o wsparciu zapadł 20 września o 13.30 i wobec beznadziejnej sytuacji na przyczółku do desantu nie doszło.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Bibliografia
- Adam Kaska, Desant, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1978
- Józef Margules, Przyczółki warszawskie. Analiza i ocena działań 1 AWP w rejonie Warszawy we wrześniu 1944 r., Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa 1962
