Regiomontanus

Z Wikipedii

Regiomontanus (właśc. Johannes Müller, ur. 6 czerwca 1436 w Unfinden koło Königsbergu (dziś Bawaria), zm. 6 lipca 1476 w Rzymie) – niemiecki matematyk, astronom i astrolog; znany także jako Johannes Molitoris de Künigsperg (tak sam się wpisał przy immatrykulacji na uniwersytecie – "Molitoris" znaczy po łacinie to samo, co "Müller", czyli młynarz), Johannes Germanus, Johannes Francus (to nie jest błąd ortograficzny: "Francus" to po łacinie "Frank"), Joannes de Monte Regio. Pseudonim pochodzi od łacińskiego przekładu nazwy Künigsperg (Königsberg, czyli Królewska Góra – po łacinie Mons Regius); nazwisko wywodzi się stąd, iż jego ojciec był właśnie młynarzem.

Był w Wiedniu uczniem i współpracownikiem Georga Peurbacha – austriackiego astronoma i matematyka, autora wprowadzenia do Hipotez planetarnych... Klaudiusza Ptolemeusza, który pracował nad odtworzeniem oryginalnego tekstu jego dzieła Almagest; wspólnie napisali Epitoma in Almagestum Ptolemei. W roku 1461 pojechał do Włoch, gdzie przebywał kilka lat, następnie udał się na Węgry, na zaproszenie króla Macieja Korwina. Tu (zdaniem innego źródła: już we Włoszech) współpracował z Marcinem Bylicą z Olkusza – wspólnie opracowali tablice astronomiczne oraz Disputationes inter Viennensem et Cracoviensem super Cremonensia in planetarum theoriae deliramenta (Dialog między Wiedeńczykiem i Krakowianinem o bredzeniach Gerarda z Kremony na temat teorii planetarnych) – krytykę przestarzałego podręcznika astronomii.

W pracy De triangulis omnimodis libri quinque (O wszelkich trójkatach ksiąg pięć, wydana w Norymberdze w roku 1533) usystematyzował trygonometrię płaską i sferyczną; ułożył tablice trygonometryczne w układzie dziesiętnym, czym zbliżył się do ułamków dziesiętnych.

W 1471 roku założył w Norymberdze obserwatorium, drukarnię i warsztat mechaniczny – jego patronem, który to wszystko sfinansował, był Bernhard Walther, bogaty patrycjusz. W 1474 jako pierwszy wydał drukiem pracę naukową. W 1475 Regiomontanus został zaproszony do Rzymu przez papieża Sykstusa IV, na którego życzenie wziął udział w reformie kalendarza; w tym samym roku papież konsekrował go na biskupa Ratyzbony (niem. Regensburg).

Biografia Regiomontanusa w internetowym Słowniku Biograficznym Matematyków (ang).