Resuscytacja krążeniowo-oddechowa

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Styl należy zmienić z instruktażowego na encyklopedyczny. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (w skrócie RK-O lub CPR) (ang. Cardio-Pulmonary Resuscitation) - jest zespołem zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania. Nazywana jest także podstawowym podtrzymaniem życia (PPŻ).

Spis treści 1 Algorytm wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez jedną osobę [1] 2 Podstawowe czynności przy resuscytacji 3 Sztuczne oddychanie 3.1 Metoda usta-nos 3.2 Metoda usta-usta / usta-usta i nos 4 Zatrzymanie krążenia 5 Kontrola skuteczności 6 Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED) 7 Przypisy 8 Zobacz też

[edytuj] Algorytm wykonywania resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez jedną osobę ^[1]

1. Oceń miejsce zdarzenia pod kątem bezpieczeństwa
2. Potrząśnij delikatnie poszkodowanego za obydwa ramiona i zapytaj: "Czy pan/pani mnie słyszy?"
3. Krzyknij po pomoc, zwracając się do konkretnej osoby
4. Udrożnij drogi oddechowe odchylając głowę trzymając jedną ręką za czoło a drugą za żuchwę.
5. Sprawdzaj przez 10 s. oddech próbując usłyszeć go, wyczuć na policzku i obserwując ruchy klatki piersiowej poszkodowanego. Powinieneś wyczuć co najmniej 2 oddechy.

Jeśli poszkodowany nie oddycha:

1. Zadzwoń na 112 (ogólnoeuropejski numer alarmowy) lub 999, WEZWIJ POMOC! (Wybranie numeru 112 z jakiegokolwiek telefonu powinno spowodować połączenie z centrum powiadamiania ratunkowego (CPR). Do czasu utworzenia systemu takich centrów możliwe jest przekierowanie połączenia do najbliższej jednostki policji, stąd w uzasadnionych przypadkach wskazane jest skontaktowanie się od bezpośrednio z pogotowiem ratunkowym przy pomocy numeru 999)
2. 30 uciśnięć klatki piersiowej
3. 2 wdechy + 30 uciśnięć
4. U dzieci i niemowląt : 15 uciśnięć + 2 wdechy

U dzieci, niemowląt, topielców oraz wisielców po sprawdzeniu oddechu należy wykonać 5 "wdechów życia" , należy również pamiętać o intensywności ucisku - u dzieci wykonujemy je jedną dłonią, u niemowląt dwoma palcami.

Po odzyskaniu prawidłowego oddechu przez osobę reanimowaną należy kontrolować czynności życiowe poszkodowanego do przybycia profesjonalnej pomocy (np. karetki pogotowia ratunkowego). Należy zwrócić uwagę na utrzymanie głowy poszkodowanego w pozycji odchylonej (udrożnione drogi oddechowe). Poszkodowanego układamy w pozycji bocznej ustalonej (pozycji bezpiecznej) tylko gdy musimy pozostawić go samego np. w celu wezwania pomocy.

Uwagi:

1. RKO przerywamy jeżeli:
   • Ratownik opadnie z sił
   • Poszkodowany odzyska funkcje życiowe (niezwykle rzadko)
   • Profesjonalna pomoc przejmie od nas pacjenta
   • Ktoś inny będzie nas w stanie zastąpić
2. Nie wykonujemy RKO na miękkiej powierzchni (łóżko, materac)
3. Nie sprawdzamy tętna, jak było dawniej
4. Nigdy nie sprawdzamy oddechu poprzez przyłożenie lusterka do ust (wystarczy zmiana temperatury, żeby zaparowało)
5. Przy podejrzeniu urazu kręgosłupa, jeśli potrafimy, drogi oddechowe udrażniamy poprzez wysunięcie żuchwy. W ostateczności dozwolone jest delikatne odchylenie głowy.
6. W przypadku obecności na miejscu wypadku dwóch lub więcej ratowników ten sam ratownik powinien robić wdechy i uciśnięcia w danej serii. W takiej sytuacji osoba prowadząca resuscytacje powinna się zmieniać co dwie minuty (mniej więcej pięć serii uciśnięć).
7. Podczas wykonywania uciśnięć należy pamiętać, aby ręce były wyprostowane w stawach łokciowych

Postępowanie w przypadku, gdy poszkodowany ma na głowie kask:

Jeżeli poszkodowanym jest motocyklistą, to kask zdejmuje się tylko wtedy gdy jest to absolutnie konieczne (nie oddycha, wymiotuje itp.). Kask powinny zdejmować dwie osoby - jedna wsuwa palce pod kask, podpiera szyję, a drugą ręką mocno trzyma głowę a dolną szczękę (z obu stron) rozłożonymi palcami. Druga osoba przechyla głowę poszkodowanego ku tyłowi i delikatnie przesuwa kask przez brodę. Zdejmuje do końca kask podczas gdy druga osoba w dalszym ciągu podtrzymuje szyję poszkodowanego

[edytuj] Podstawowe czynności przy resuscytacji

Celem podstawowych czynności resuscytacyjnych (BLS - Basic Life Support) jest zapewnienie krążenia i oddechu do czasu przybycia ekipy wykwalifikowanych ratowników, które rozpoczną zaawansowanymi zabiegami reanimacyjnymi (ALS - Advanced Life Support).

Pamiętaj 

Nieodwracalne zmiany w mózgu u poszkodowanego przebywającego w normalnych warunkach termicznych zaczynają się już po 4-6 min. niedotlenienia, a zmiany w sercu po 15-30 min. Dlatego tak ważne jest zapewnienie pomocy poszkodowanemu jak najszybciej po zatrzymaniu oddechu/krążenia!

• A - airways - drogi oddechowe - zapewnij poszkodowanemu drożność dróg oddechowych i dostęp do powietrza
• B - breathing - oddech - zapewnij poszkodowanemu "oddech" - jeśli poszkodowany nie oddycha przystąp do sztucznego oddychania
• C - circulation - krążenie - zapewnij poszkodowanemu "krążenie" - jeśli nie wyczuwasz pulsu przystąp do masażu serca

[edytuj] Sztuczne oddychanie

Sztuczne oddychanie stosowane jest w przypadku sytuacji stwierdzenia bezdechu ofiary. Do jego wykonania stosuje się dwie podstawowe metody przywracania oddechu, opisane poniżej. Celowością tego zabiegu jest przedłużenie funkcji życiowych ofiary lub nawet pobudzenie do własnego oddechu poprzez "oddech zastępczy".

[edytuj] Metoda usta-nos

Jest to najskuteczniejsza metoda wentylacji. Zapewnia lepsze uszczelnienie, zmniejsza ryzyko rozdęcia żołądka i wywołania wymiotów. Postępowanie:

1. Odchyl głowę pacjenta jedną rękę kładąc na jego czole, drugą pod brodą jednocześnie zamykając mu usta
2. Nabierz głęboki wdech, obejmij ustami nos i mocno wdmuchnij powietrze.
3. Pod koniec wdechu otwórz usta pacjenta, aby ułatwić ucieczkę powietrza.

[edytuj] Metoda usta-usta / usta-usta i nos

Nie jest to mniej skuteczna metoda wentylacji niż omówiona powyżej a jest wygodniejsza i szybsza (trzeba tylko wszystko robić z wyczuciem). Postępowanie:

1. Odegnij głowę pacjenta do tyłu jedną rękę kładąc na jego czole a drugą złap za żuchwę.
2. Nabierz głęboki wdech, obejmij szczelnie ustami usta pacjenta (u dzieci usta i nos). Wdmuchuj powietrze tak jakbyś sam oddychał jednocześnie trzymając kciukiem i palcem wskazującym zatkany nos pacjenta.
3. Pod koniec wdechu uwolnij usta pacjenta. Słuchaj czy powietrze ucieka i obserwuj ruchy klatki piersiowej poszkodowanego.

Pamiętaj

o prawidłowo prowadzonej wentylacji świadczą ruchy klatki piersiowej! Jeśli klatka piersiowa się nie porusza, a rozdęciu ulega okolica brzucha, oznacza to, że powietrze zamiast do płuc dostaje się do żołądka. Grozi to sprowokowaniem wymiotów. Świadczy to o tym, że najprawdopodobniej głowa nie została dostatecznie odgięta do tyłu i opadający język zatyka drogi oddechowe.

[edytuj] Zatrzymanie krążenia

Zatrzymanie krążenia w ciągu 10-15 s prowadzi do utraty przytomności.

Objawy:

• brak tętna na dużych tętnicach (np. szyjnej). Tętno badamy za pomocą palca wskazującego i środkowego - nigdy kciukiem! Tętnicę szyjną najłatwiej można wyczuć wsuwając palce pomiędzy tchawicę a znajdujący się w tej okolicy mięsień (zaczyna się na podstawie czaszki, trochę za kątem żuchwy i biegnie skośnie do przyśrodkowego końca obojczyka)
• utrata przytomności
• charczący oddech lub bezdech
• sina lub blada skóra

Zasady masażu serca:

• Pacjenta zawsze należy ułożyć na plecach, koniecznie na twardym podłożu,
• Pacjent w trakcie masażu serca musi być wentylowany,
• Najnowsze wytyczne nie zalecają długotrwałego wyszukiwania odpowiedniego miejsca ucisku. Ręce kładziemy na środku klatki piersiowej i w tym miejscu prowadzimy masaż.
• Aby ratownik mógł skutecznie uciskać przez odpowiednio długi czas i skutecznie prowadzić masaż serca musi trzymać wyprostowane ręce. Ucisk wynika z oparcia się ciężarem swojego ciała na mostku.
• Zwalniając ucisk należy nie odrywać rąk i nie zmieniać ich położenia

Uderzenie pięścią w okolicę przedsercową.

Jeśli zatrzymanie akcji serca nastąpiło w obecności ratownika można w pierwszej minucie rozpocząć BLS od uderzenia. Wykonujemy je tylko jeden raz w środkową część mostka z odległości ok 25cm. Nie jest to zalecane dla osób niebędących profesjonalistami (lekarzami, ratownikami medycznymi).

[edytuj] Kontrola skuteczności

Resuscytacja jest skuteczna, jeśli pojawią się następujące objawy:

• unoszenie się i opadanie klatki piersiowej w rytm wentylacji
• tętno na dużych tętnicach
• zaróżowienie skóry

[edytuj] Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED)

Obecnie coraz częściej, w miejscach gdzie przebywa wielu ludzi (jak np. hipermarkety), zaczynają pojawiać się automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED, automated external defibrillator). Są one tak skonstruowane, że za pomocą komend głosowych prowadzą niedoświadczonego ratownika przez proces defibrylacji. Potrafią samodzielnie zdiagnozować pacjenta, a następnie zaproponować najlepszą metodę postępowania. Przy ich stosowaniu należy pamiętać, że:

• elektrody powinny być ułożone tak, aby serce znajdowało się pomiędzy nimi (jedną elektrodę umieszcza się po prawej stronie mostka, pod prawym obojczykiem, drugą - w linii środkowej pachowej, na wysokości koniuszka serca),
• u dzieci 1-8 lat należy stosować elektrody pediatryczne lub AED przystosowany do dzieci (w przypadku braku takiego można używać modelu dla dorosłych)
• u dzieci do 1 roku życia należy przeczytać w instrukcji urządzenia czy w takim wypadku jest bezpieczne zastosowanie go

[edytuj] Przypisy

1. ↑ wytyczne Polskiej Rady Resuscytacji

[edytuj] Zobacz też

Reanimacja