Rumunia podczas II wojny światowej
Z Wikipedii
 Historia Rumunii |
|
|---|---|
| Dacja | |
| Wczesne średniowiecze | |
| Późne średniowiecze | |
| Odrodzenie narodowe | |
| Królestwo Rumunii | |
| II wojna światowa | |
| Rumuńska Republika Ludowa | |
| Rumunia po roku 1989 | |
|
Kalendarium |
|
Po dwuletnim okresie nominalnej neutralności, rządzona przez Iona Antonescu Rumunia dołączyła do Osi w czerwcu 1941. W sierpniu 1944 roku kierowany przez króla Michała I zamach stanu doprowadził do usunięcia dyktatury Antonescu i sprawił, że kraj do końca wojny został po stronie Aliantów. Mimo tego sojuszu i zwycięstw, Wielka Rumunia nie mogła przetrwać i utraciła część swego terytorium na rzecz ZSRR (obecnie Mołdawia i Ukraina) oraz Bułgarii.
[edytuj] Początek wojny
13 kwietnia 1939 Francja i Wielka Brytania zagwarantowały niezawisłość Rumunii, ale podobnego układu z ZSRR nie udało się zawrzeć - rząd rumuński odmówił Józefowi Stalinowi zgody na przemarsz Armii Czerwonej przez swoje terytorium. 23 sierpnia 1939 roku został podpisany pakt Ribbentrop-Mołotow, który między innymi uwarunkował radzieckie roszczenia dotyczące Besarabii. Osiem dni później, 1 września wojska niemieckie wkroczyły do Polski. Oficjalnie, państwo rumuńskie pozostawało neutralne, pozwolono w granicach kraju schronić się polskiemu rządowi. Gdy 21 września zamordowano premiera Călinescu, król Karol II próbował utrzymać neutralność, ale klęska Francji i odwrót Wielkiej Brytanii pokazały, że gwarancje niepodległościowe straciły znaczenie.
W 1940 Rumunia utraciła część swego terytorium zarówno na wschodzie jak i na zachodzie. W lipcu ZSRR, po wystosowaniu wobec rumuńskiego rządu ultimatum, rozpoczął okupację Besarabii i północnej Bukowiny. 2/3 Besarabii zostały dołączone do niewielkiej Mołdawskiej SRR. Pozostała część (Budziak) i północna Bukowina weszły w skład Ukraińskiej SRR. Wkrótce później, 30 sierpnia, na mocy drugiego arbitrażu wiedeńskiego (po niem.: Zweiter Wiener Schiedsspruch) zmuszona przez Niemcy i Włochy Rumunia zwróciła północną Kriszanę, Maramureş oraz znaczną część Siedmiogrodu Węgrom. Ku niezadowoleniu Węgier, pozwolono Rumunii natomiast zatrzymać południową Transylwanię - czyli okolice Aradu, Devy i Sybina. 7 września w Krajowie zawarto porozumienie, na mocy którego południowa Dobrudża (tzw. Cadrilater) została odstąpiona Bułgarii (była to całość ziem zdobytych przez Rumunię podczas II wojny bałkańskiej w 1913).
Rząd Iona Gigurtu, powołany 4 lipca 1940 był pierwszym, w którym znalazł się przedstawiciel Żelaznej Gwardii - Horia Sima. Był on zagorzałym antysemitą, który stanął na czele tego ruchu po śmierci Cordeanu. Był jednym z nielicznych wystarczająco znacznych "gwardzistów", którzy przeżyli wojnę. Umarł w Madrycie 25 maja 1993.
[edytuj] Zdobycie władzy przez Antonescu
Po otrząśnięciu się po utracie północnego Siedmiogrodu, 4 września 1940 Żelazna Gwardia kierowana przez Simę oraz generał (później marszałek) Ion Antonescu zjednoczyli swe siły, tworząc rząd, który wymusił abdykację Karola II na rzecz syna, Michała I. Karol oraz jego kochanka, Magda Lupescu zostali wygnani. Pomimo niedawnych strat terytorialnych, nowy rząd skierował swą politykę zagraniczną w stronę Osi.
