Kalendarium historii Rumunii

Z Wikipedii

Artykuł z serii Historia Rumunii
Dacja
Wczesne średniowiecze
Późne średniowiecze
Odrodzenie narodowe
Królestwo Rumunii
II wojna światowa
Rumuńska Republika Ludowa
Rumunia po roku 1989
Patrz też: Kalendarium

Poniższe kalendarium prezentuje historię Rumunii, państwa w południowo-wschodniej Europie nad Morzem Czarnym.

Spis treści 1 Prehistoria i starożytność 2 Średniowiecze 3 Nowożytność 4 Lata 1861-1989 5 Historia najnowsza

[edytuj] Prehistoria i starożytność

• 500-400 tys. lat p.n.e. - pierwsze ślady praczłowieka na terytorium Rumunii.
• 100-40 tys. lat p.n.e. - ślady neandertalczyków w Siedmiogrodzie i Oltenii.
• ok. 6500 lat p.n.e. - na kulturę dzisiejszej Rumunii zaczyna wpływać kultura śródziemnomorska.
• 3500-1700 lat p.n.e. - kultura Cucuteni.
• początek II tysiąclecia p.n.e. - pojawienie się plemion trackich.
• I tysiąclecie p.n.e. - wyodrębnienie się plemion dackich i geckich.
• VIII w. p.n.e. - pierwsze ślady osadnictwa greckiego w Dobrudży.
• I w. p.n.e. - oparcie granicy Cesarstwa Rzymskiego na Dunaju.
• 85-88 - pierwsze walki Daków z Rzymianami.
• 87-106 - władcą Daków jest Decebal
• 101-102 - pierwsza wojna dacka.
• 105-106 - druga wojna dacka.
• 106 - utworzenie z terenów podbitej Dacji rzymskiej prowincji.
• 271-274 - wycofanie się Rzymian z Dacji.
• III-IX wiek - wędrówki ludów.

[edytuj] Średniowiecze

• X wiek - Madziarzy zajmują Siedmiogród.
• połowa XII wieku - sprowadzenie ludności saskiej do Siedmiogrodu.
• XIV wiek - założenie hospodarstw Mołdawii i Wołoszczyzny. Dotarcie Turków do Dunaju.
• 1386-1418 - panowanie Mirczy Starego w Wołoszczyźnie.
• 1402 - Aleksander Dobry z Mołdawii składa Polsce hołd lenny.
• 1420 - atak Turków na Siedmiogród.
• 1437-1438 - powstanie w Babâlna.
• 1441-1456 - Jan Hunyady wojewodą Siedmiogrodu.

[edytuj] Nowożytność

• 1457-1504 - Stefan Wielki hospodarem Mołdawii.
• 1475 - Turcy ponoszą klęskę w bitwie pod Vaslau.
• 1487 - uzależnienie Mołdawii od Imperium Osmańskiego.
• 1497 - wyprawa wojenna Jana Olbrachta na Mołdawię.
• 1499 - pokój w Hârlău, Mołdawia staje się lennikiem Węgier.
• 1502 - uzależnienie Wołoszczyzny od Imperium Osmańskiego.
• 1541 - Turcy zdobywają Budę i Peszt, Siedmiogród uzyskuje niepełną autonomię.
• 1593-1601 - rządy Michała Walecznego na Wołoszczyźnie - tymczasowe zjednoczenie trzech państw rumuńskich.
• 1613-1629 - Gábor Béthlen księciem Siedmiogrodu.
• 1629-1648 - Jerzy I Rakoczy władcą Siedmiogrodu.
• 1648-1660 - Jerzy II Rakoczy władcą Siedmiogrodu.
• 1657 - najazd Jerzego Rakoczego i wojsk siedmiogrodzkich na Polskę podczas Potopu.
• 1683 - odsiecz wiedeńska, wyzwolenie Banatu, Kriszany i Maramureşu spod panowania tureckiego.
• 1690 - Habsburgowie przejmują władzę w Siedmiogrodzie.
• 1698-1700 - powołanie i budowa organizacji Rumuńskiego Kościoła Grekokatolickiego.
• 1703-1711 - antyhabsburskie powstanie kuruców.
• 1704 - Franciszek Rakoczy księciem Siedmiogrodu.
• 1716-1718 - wojna austriacko-turecka, walki przetaczają się przez Banat i Wołoszczyznę.
• 1729-1768 - działalność biskupa unickiego Jana Innocentego Micu-Kleina.
• 1775 - zajęcie Bukowiny przez Austrię.
• 1784-1785 - powstanie Horei, Cloşca i Crişana
• 1848-1849 - Wiosna Ludów.
• 1859 - Aleksander Jan Cuza zostaje hospodarem Mołdawii i Wołoszczyzny.
• 1861 - powstanie Rumunii.

[edytuj] Lata 1861-1989

• 1866-1914 - Karol I Hohenzollern-Sigmarinen władcą Rumunii.
• 1866 - uchwalenie pierwszej rumuńskiej konstytucji.
• 1877-1878 - udział Rumunii w wojnie turecko-rosyjskiej po stronie Rosji.
• 1878 - pokój w San Stefano, Rumunia zyskuje dostęp do morza.
• 1883 - zawarcie sojuszu między Rumunią i Austro-Węgrami.
• 1916 - przystąpienie Rumunii do I wojny światowej po stronie ententy.
• 1916-1917 - okupacja Bukaresztu przez wojska niemieckie.
• 10 grudnia 1917 - podpisanie układu o zawieszeniu broni między Rumunią a Niemcami i Austro-Węgrami.
• 8 stycznia 1918 - program pokojowy Woodrowa Wilsona.
• 9 listopada 1918 - rozejm w Compiègne.
• 1919-1920 - traktaty w Saint-Germain-en-Laye, Trianon i Neuilly-sur-Seine.
• 1921 - układ polsko-rumuński, utworzenie Małej Ententy.
• 1926 - zawarcie rumuńsko-francuskiego traktatu o przyjaźni i współpracy.
• 1930-1940 - panowanie Karola II.
• 1931 - polsko-rumuńskie traktaty gwarancyjne oraz o nieagresji.
• 1934 - powstanie Ententy Bałkańskiej.
• 23 marca 1939 - podpisanie rumuńsko-niemieckiego układu o stosunkach dyplomatycznych.
• marzec 1939 - Francja gwarantuje niepodległość Rumunii.
• maj 1939 - Wielka Brytania gwarantuje niepodległość Rumunii.
• wrzesień 1939 - ogłoszenie neutralności, internowanie rządu polskiego.
• 30 sierpnia 1940 - Drugi arbitraż wiedeński
• 1940 - Karol II abdykuje na rzecz syna Michała, generał Ion Antonescu włącza Rumunię do grupy państw Osi.
• 1941 - atak rumuński na ZSRR, okupacja Zadniestrza.
• 1942-1944 - bombardowania rumuńskich pól naftowych w okolicach Pitesztu i Ploeszti przez RAF.
• 23 sierpnia 1944 - zamach stanu w Bukareszcie, obalenie Antonescu.
• 25 sierpnia 1944 - przejście Rumunii na stronę Aliantów.
• luty 1945 - powołanie komunistycznego rządu Petru Grozy.
• 1946 - sfałszowanie wyników wyborów, przejęcie pełni władzy przez komunistów.
• 10 lutego 1947 - układ pokojowy w Paryżu - potwierdzono utratę Kadrilateru i Besarabii, cofnięto postanowienia II Arbitrażu Węgierskiego.
• 1947 - Michał I abdykuje - przekształcenie Rumunii w republikę.
• 1948 - uchwalenie konstytucji i ustaw nacjonalizacyjnych.
• 1949 - dołączenie Rumunii do RWPG.
• 1955 - powołanie Układu Warszawskiego.
• 1965 - nowa konstytucja, powołanie Socjalistycznej Republiki Rumunii. Początek rządów Nicolae Ceauşescu.
• 1989:
  • 20-21 grudnia - rewolucja rumuńska.
  • 22 grudnia - Ion Iliescu powołany tymczasowym przywódcą kraju.
  • 25 grudnia - stracenie Nicolae i Eleny Ceauşescu w Târgowişte.

[edytuj] Historia najnowsza

• 1990 - wybranie Iona Iliescu na prezydenta Republiki Rumunii.
• 8 grudnia 1991 - uchwalenie nowej konstytucji.
• 1995 - złożenie przez Rumunię wniosku o przyjęcie do Unii Europejskiej.
• 1996 - prezydentem zostaje Emil Constantinescu
• maj 1999 - pielgrzymka Jana Pawła II do Rumunii.
• 2000 - Ion Iliescu ponownie wybrany na prezydenta.
• 2004 - Rumunia przystępuje do NATO.
• 2005 - Traian Băsescu wybrany na prezydenta. Wykrycie ognisk ptasiej grypy w okolicach Konstancy.
• 1 stycznia 2007 - Przystąpienie Rumunii do Unii Europejskiej.