Samolot-pocisk

Z Wikipedii

Samolot-pocisk to stosowane niekiedy w polskiej terminologii określenie pocisków charakteryzujących się posiadaniem powierzchni nośnych służących do wytwarzania siły nośnej w locie (pocisków skrzydlatych) i w odróżnieniu od pocisków rakietowych, napędzanych silnikami odrzutowymi przelotowymi (turboodrzutowymi, turbowentylatorowymi, strumieniowymi, pulsacyjnymi), rzadziej silnikami tłokowymi.

Samoloty-pociski są bezzałogowymi samolotami, posiadając ich zasadnicze komponenty: kadłub, skrzydła, usterzenie oraz silnik. Oprócz tych części posiadają ładunek bojowy - głowicę konwencjonalną lub nuklearną oraz układ kierowania. Samoloty-pociski służą do zwalczania celów naziemnych, rzadziej nawodnych; rażą cel przez uderzenie i wybuch głowicy bojowej, rzadko przez zrzut głowicy. Większość samolotów-pocisków jest kierowana lecąc po zaprogramowanej trasie lotu. Część jest pociskami manewrującymi - lecącymi na małej wysokości z omijaniem przeszkód terenowych i wykonywaniem manewrów w celu utrudnienia namierzenia. Start samolotów-pocisków najczęściej dokonywany jest za pomocą startowego silnika rakietowego, po czym w dalszym locie samolot-pocisk napędzany jest silnikiem odrzutowym przelotowym.

Pierwsze próby z samolotami-pociskami podjęto pod koniec I wojny światowej w USA - były to konstrukcje napędzane silnikiem tłokowym, kierowane automatycznie; nie były jednak praktyczne. Pod koniec lat 20. w Wielkiej Brytanii opracowano bardziej praktyczny zdalnie kierowany samolot-pocisk Larynx, również o napędzie tłokowym. Pierwszą udaną i zastosowaną na masową skalę bronią tego typu był niemiecki V1, nazywany potocznie "bombą latającą", napędzany silnikiem pulsacyjnym, z okresu II wojny światowej, o zasięgu do 320 km. W USA i Niemczech (Mistel) podczas wojny na małą skalę stosowano także zdalnie kierowane samoloty przebudowane na samoloty-pociski.

Rozwój samolotów-pocisków nastąpił po wojnie, w latach 50. i 60., kiedy to powstało kilka konstrukcji tego typu, głównie w USA (Matador, Mace, Hound Dog, SSM-N-8 Regulus), ZSRR i Francji. Ich zasięg wahał się od kilkuset do 3000 km. Amerykański samolot-pocisk dalekiego zasięgu Snark, wprowadzony w 1958, miał zasięg do 10 000 km.

W latach 70. generalnie zrezygnowano z rozwijania samolotów-pocisków, wobec rozwoju znacznie skuteczniejszych pocisków rakietowych, a także łatwości przechwycenia samolotów-pocisków. Rozwijano natomiast dalej pociski manewrujące, jak BGM-109 Tomahawk.

Pociski skrzydlate napędzane silnikiem rakietowym nie były klasyfikowane jako samoloty-pociski.