Samuraj (film)
Z Wikipedii
| Samuraj | |
| Afisz kinowy | |
| Oryginalny tytuł | Le Samouraï |
| Gatunek | kryminalny |
| Kraj produkcji |  Francja Włochy |
| Data premiery | 25 października 1967 w Paryżu |
| Czas trwania | 100 minut |
| Produkcja | |
| Dystrybucja | René Chateau Distribution |
| Samuraj na IMDb | |
Samuraj (fr. Le Samouraï) - film kryminalny produkcji francusko - włoskiej z 1967 roku, w reżyserii Jean-Pierre Melville'a.
Spis treści |
[edytuj] Obsada
- Alain Delon - Jef Costello
- François Périer - komisarz
- Cathy Rosier* - pianistka
- Nathalie Delon - Jane Lagrange
- Jean-Pierre Posier - Olivier Rey
- Robert Favart - barman
- Jacques Leroy - płatny zabójca
- Michel Boisrond - Wiener
* W czołówce pisownia imienia "Caty".
[edytuj] Twórcy filmu
- Reżyseria: Jean-Pierre Melville
- Scenariusz: Georges Pellegrin*
- Zdjęcia: Henri Decaë, operatorzy kamery: Henri Decaë (plenery) i Jean Charvein (studio)**
- Muzyka: François de Roubaix
- Scenografia: François de Lamothe
- Montaż: Monique Bonnot
- Producent: Georges Casati
* W czołówce filmu wymienione jest tylko nazwisko Pellegrina. W pierwszej francuskiej edycji dvd filmu z 2001 roku (potem także w kolejnych) znalazła się informacja, że scenariusz filmu Pellegrin napisał wspólnie z Jean-Pierre Melville'm na podstawie powieści The Ronin autorstwa Joan McLeod. Wg danych Biblioteki Kongresu Stanów Zjednoczonych, która posiada anglojęzyczne wydania większości książek, w języku angielskim powieść takiej autorki (ew. takiego autora) i o takim tytule nigdy nie ukazała się.
** Taki podział wyszczególnia czołówka filmu.
[edytuj] Fabuła
Jef Costello jest płatnym zabójcą. Przeprowadza kolejny zamach: zapewniwszy sobie precyzyjne alibii, bez chwili wahania zabija wskazaną ofiarę. Zostaje zatrzymany jako podejrzany, ale udaje mu się odsunąć od siebie podejrzenia policji. Jednak zleceniodawcy zamiast mu zapłacić próbują go zabić, a policja zaczyna go osaczać. Kluczem do rozwiązania problemów Costello jest odpowiedź na pytanie dlaczego osoba, która mogła go zdemaskować przed policją, wybrała milczenie.
Samuraj to sztandarowy przykład francuskiego filmu kryminalnego lat 60. i 70. ubiegłego stulecia. Wyróżnia się nie tylko aktorstwem i trzymającą w napięciu fabułą. Jego cechą jest przeniesienie ciężaru fabuły z kryminalnej rozgrywki na starcie charakterologiczne postaci.
Film Melville'a rozgrywa się w trójkącie: płatny zabójca, którego wyścigowi z czasem kibicuje widz – policjant, który stoi na straży prawa, ale w szlachetnej walce z przestępcami musi stosować metody brutalne, przez co wydaje się być postacią antypatyczną – i femme fatale, czyli enigmatyczna pianistka z nocnego klubu, która dziwi się wypraniu z emocji Costello, ale nie ma skrupułów, by z niej korzystać.
Sposób interpretacji filmu sugerować może motto, zaczerpnięte z Bushidō, kodeksu etycznego japońskich samurajów: "Nie ma większej samotności, niż samotność samuraja. Chyba, że ta tygrysa w dżungli". Samuraj miałby więc być nie tylko kryminałem, ale i przewrotną opowieścią o samotności dorosłego życia, które polega na odpowiedzialności za swoje czyny i ponoszeniu ich konsekwencji.
[edytuj] Ciekawostki
- Akcja filmu rozpoczyna się w sobotę 4 kwietnia o godzinie 18, kończy w poniedziałek około północy. Przed powstaniem filmu (1967 rok) 4 kwietnia ostatni raz przypadał w sobotę w 1964 roku.
- Pierwsze słowa wypowiedziane przez aktorów padają dopiero w 10 minucie filmu.
- W filmie nikt nie zwraca się do pianistki po imieniu. Z opisu kompozycji ze ścieżki dźwiękowej do filmu wynika, że ma ona na imię Valerié.
- Gdy w niedzielny poranek Costello zostaje wypuszczony przez komisarza i wychodzi na ulicę, widać, że miejsce gdzie był przesłuchiwany to siedziba prefektury policji w Paryżu przy Nabrzeżu Jubilerów 36 (36, Quai des Orfèvres). Adres ten pojawia się w wielu francuskich filmach, w 2004 r. wymieniono go w tytule kryminału 36.
- We włoskojęzycznej wersji filmu bohater miał na imię Frank.
- Niecały rok po premierze filmu Alain i Nathalie Delon nie byli już małżeństwem.
- Samochody, które z takim upodobaniem kradnie Costello to Citroën DS wersja ID19. W polskim kinie można zobaczyć takie auto w filmie Hydrozagadka. Tercet "przyjaciół-naukowców" wiezie Citroënem DS porwanego Jana "Asa" Walczaka na spotkanie z profesorem Milczarkiem. Pianistka zaś wiezie Costello do swojego mieszkania Chevroletem Camaro 67 RS, autem już wówczas niekoniecznie dla osób o przeciętnych dochodach. Dziś dobrze zachowane egzemplarze tego modelu kosztują nawet ponad 100 tys. dolarów.
- Film Gliniarz (fr. Un flic) z 1972 roku jest jakby "lustrzanym odbiciem" Samuraja. Gliniarza, do własnego scenariusza, wyreżyserował również Jean-Pierre Melville. Film opowiada o komisarzu policji, który próbuje znaleźć sprawców zuchwałego napadu na bank. Delon w roli komisarza Colemana czytelnie nawiązuje do postaci Costello, obdarzając tą postać podobnie znużonym i niechętnym otoczeniu wyrazem twarzy, czy powściągliwością w ruchach. Podczas, gdy Costello, pomimo że był przestępcą, w swojej samotności i wyalienowaniu zyskiwał pewną sympatię u widza, to Coleman, stróż prawa, jest antypatyczny i budzi ambiwalentne uczucia. Zabójstwo w nocnym klubie w Gliniarzu do złudzenia przypomina scenę finałową Samuraja.
- Do realizacji hollywoodzkiego remake'u Samuraja od kilku lat przymierza się reżyser filmów akcji John Woo. Na razie jednak na warsztat wziął inny gangsterski klasyk z Alainem Delonem i Yves Montandem - W kręgu zła (fr. Le cercle rouge).
