Schody Potiomkinowskie
Z Wikipedii
Schody Potiomkinowskie w Odessie (ukr. Потьомкінські сходи, Pot'omkinśki schody, ros. Потёмкинская лестница, Potiomkinskaja liestnica) - gigantyczne schody będące symbolicznym wejściem do miasta, najbardziej rozpoznawalny w świecie symbol Odessy.
Początkowo znane były pod nazwą "Gigantycznych schodów" (ros. "Гигантская лестница"), później "Schodów przymorskich" ("Приморская лестница") i "Ryszeliowskich" ("Ришельевская лестница"), a w czasach radzieckich do 1955 roku "Bulwarowych" ("Бульварная лестница").
Zostały zbudowane ze względu na wysokie położenie Odessy względem portu, z którym miasto łączyły wcześniej jedynie drewniane schody. Oryginalne schody zaprojektował w 1825 roku włoski architekt F. Boffo przy pomocy Awrama Mielnikowa z Petersburga. W 1837 roku zapadła decyzja o ich powiększeniu do gigantycznych rozmiarów, plany konstrukcyjne wziął na siebie angielski inżynier Upton.
Z roku na rok zbudowane z piaskowca schody były niszczone przez erozję, aż w 1933 roku materiał zastąpiono różowo-szarym granitem z Podola - przy okazji zmniejszono ogólną liczbę stopni do 192 (z 200).
W 1925 roku Siergiej Eisenstein rozsławił schody na cały świat swoich filmem "Pancernik Potiomkin".
Po lewej stronie schodów zbudowano w 1906 roku kolej linową, która funkcjonowała do 1956 roku, później została zastąpiona windą. W 2004 roku znów uruchomiono kolejkę linową.
[edytuj] Pomnik ks. Richelieu
Na szczycie schodów znajduje się pomnik upamiętniający pierwszego gubernatora Odessy Armanda-Emmanuela du Plessis, ks. Richelieu, zaprojektowany przez rosyjskiego rzeźbiarza Iwana Piotrowicza Martosa (zm. 1835) i odsłonięty w 1826 roku.