Z Wikipedii
Soja zwyczajna, soja owłosiona (Glycine max (L.) Merr. - gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny bobowatych. Pochodzi z południowo-wschodniej Azji. W Polsce jest rzadko uprawiana, czasami przejściowo dziczejąca.
[edytuj] Charakteystyka
- Łodyga
- Dorasta do 1 m wysokości.
- Liście
- Złożone, trójlistkowe.
- Kwiaty
- Motylkowate (grzbieciste) o barwie fioletowej.
- Owoce
- Strąki szorstko owłosione. Zawierają 1-4 nasiona bogate w białko tłuszcz. Są małe, owalne i mają różnorodne zabarwienie - od żółtego poprzez brunatne i zielone do czarnego.
[edytuj] Zastosowanie
- Jest rośliną uprawną z grupy tzw. roślin strączkowych. Nasiona soi są bardzo ważnym surowcem do produkcji pasz i stanowią też cenny pokarm dla człowieka. Produkty spożywcze wytwarzane z soi są szczególnie chętnie włączane do diety przez wegetarian, jako alternatywa dla mięsa. Na bazie nasion soi wytwarza się takie produkty, jak: olej sojowy, mączka sojowa, kasza sojowa, mleko sojowe, tofu, lecytyna. Preparaty z soi dodawane są do różnych przetworów, m. in. konserw mięsnych, wędlin, dodatek soi podnosi ich wartości odżywcze. Nasiona soi zawierają bardzo dużo w porównaniu z innymi roślinami, bo aż 30-50 % białka, przy czym mają bardzo odpowiedni dla człowieka skład aminokwasów. Ponadto zawierają dużo tłuszczu (14-24 %), oraz witaminy z grupy B.
- Historia uprawy: pochodzi z Azji, prawdopodobnie wyhodowana została z soi ussuryjskiej. W Chinach uprawiana była od 4 tys. lat. Obecnie 45% areału jej upraw znajduje się w USA, skąd pochodzi około 55% światowej produkcji. Pozostali najwięksi producenci soi to Brazylia, Argentyna, Chiny oraz Indie. W Polsce jest rzadko uprawiana, gdyż wymaga ona dużo ciepła i stałych umiarkowanych opadów. Na niewielką skalę uprawiane są odmiany dostosowane do naszego klimatu.
- Jest najważniejszą na świecie rośliną oleistą. Otrzymywanego z jej nasion oleju używa się do sałatek, do smażenia, wyrobu ciast i produkcji margaryny. W przemyśle wytwarza się z niego mydło, farby i smary.
- Jest uznawana za roślinę leczniczą. Białko soi obniża poziom cholesterolu we krwi, zaś izoflawony wykazują pewne działanie antyrakowe. Trzeba jednak pamiętać, że oprócz swoich ogromnych zalet, soja u niektórych ludzi może wywołać alergię i zawiera szkodliwe tioglikozydy, które mogą przy długotrwałym spożywaniu przyczynić się do powstania wola tarczycy. Ale dotyczy to głównie produktów surowych, podczas gotowania zmniejsza się zawartość szkodliwych składników o 30%[1].
Zawartość procentowa składników odżywczych w nasionach soi.
- Soja jest giełdowym towarem (commodity). W 5/2008 buszel kosztuje $12.5, co w przeliczeniu daje $1.6/kg. Zawiera 28 % oleju. 80 % biodieslu wytwarza się z oleju sojowego. Po ekstrakcji heksanem oleju z sojowych płatków pozostaje wysokobiałkowa pasza.
Przypisy
[edytuj] Bibliografia
- Lisowski Stanisław 1996. Świat roślinny tropików. Wydawnictwo Sorus, Poznań. ISBN 83-85599-78-9
[edytuj] Linki zewnętrzne
Galeria zdjęć i grafik
