Stanisław Dąmbski

Z Wikipedii

Stanisław Dąmbski (lub Dąbski) herbu Godziemba (ur. ok. 1638 zm. 15 grudnia 1700 w Krakowie), biskup krakowski, kujawski, płocki, łucki i chełmski.

Absolwent Akademii Krakowskiej, sekretarz Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Od 1673 biskup chełmski, w 1676 roku mianowany biskupem łuckim, w 1682 roku jest już biskupem płockim, w 1692 roku przeniesiony raz jeszcze tym razem na biskupstwo kujawskie. Wzniósł katedrę w Łucku oraz pałac Dąmbskich w Toruniu.

Bardzo aktywnie uczestniczy w życiu politycznym kraju. W 1674 popiera hetmana Jana Sobieskiego w staraniach o koronę polską stając się jednym z przywódców stronnictwa antyfrancuskiego. Po śmierci Jana III opowiada się za kandydaturą jego syna Jakuba Sobieskiego jako króla polskiego. Ostatecznie staje po stronie Augusta II. Mimo iż August II nie uzyskał większości głosów Dąbski jako biskup kujawski i zastępca prymasa Polski zdecydował się dokonać jego koronacji na króla polskiego w katedrze na Wawelu 27 października 1697. Niejako w nagrodę August II mianował go biskupem krakowskim 30 marca 1700. Biskupstwa tego jednak nie objął, gdyż zmarł nagle w trakcie przygotowań do ingresu w klasztorze jezuitów w Krakowie. Został pochowany w kościele pw. św. św. Piotra i Pawła w Krakowie.

Wyjątkową hojnością potrafił zjednać sobie ludzi, dla katedry wawelskiej ufundował wspaniałą zachowaną do dziś monstrancję wysadzaną szlachetnymi kamieniami.