Stanisław Narutowicz

Z Wikipedii

Stanisław Narutowicz
Stanisław Narutowicz
Urodzony	2 września 1862 Brewiki
Zmarł	31 grudnia 1932 Kowno

Akt niepodległości Litwy z 18 lutego 1918, podpis Stanisława Narutowicza, w prawej kolumnie, trzeci od dołu

Stanisław Narutowicz herbu własnego (lit. Stanislovas Narutavičius; ur. 2 września 1862 w Brewikach, zm. 31 grudnia 1932 w Kownie) – polski prawnik, ziemianin żmudzki, litewski działacz polityczny, członek Taryby, sygnatariusz aktu niepodległości Litwy, brat prezydenta Rzeczypospolitej Gabriela Narutowicza.

[edytuj] Biografia

Pochodził z rodziny szlacheckiej osiadłej od pokoleń na Żmudzi, ojciec Jan Narutowicz był uczestnikiem powstania 1863 roku. Po ukończeniu gimnazjum w Lipawie, studiował prawo w Petersburgu, gdzie włączył się w polskie życie studenckie. Zajmował się również dziennikarstwem, wydając w 1890 roku pismo "Tygodnik Powszechny".

Po powrocie na Żmudź prowadził pracę oświatową i kulturalną wśród litewskich chłopów.

Od września 1917 roku uczestnik Taryby (Rady Litewskiej), był sygnatariuszem aktu niepodległości Litwy (16 lutego 1918). Wystąpił z Rady na znak protestu przeciw jej uległości wobec Niemców.

W latach 1919-31 był radnym gminy Telsze.

[edytuj] Poglądy polityczne

W latach międzywojennych działał na rzecz pokojowego rozwiązania sporu polsko-litewskiego. Był z jednej strony rzecznikiem niezależności Litwy, a z drugiej uważał się za przedstawiciela narodowości polskiej lojalnego wobec państwa litewskiego. Do końca życia nie wyrzekł się kultury polskiej ani języka polskiego. Jednak prolitewska orientacja Stanisława Narutowicza została wykorzystana w Polsce przez endecję przeciwko rodzonemu bratu Stanisława Gabrielowi i wpłynęła na nastroje ludności polskiej, co w efekcie współtworzyło atmosferę przed zamachem na pierwszego polskiego prezydenta.

[edytuj] Śmierć

Stanisław Narutowicz, popełnił samobójstwo w Kownie 1 grudnia 1932 roku, rozczarowany kłótliwością i nieprzejednaniem Polaków oraz polityką rządu litewskiego wobec Polaków na Litwie. Historycy litewscy wskazują dziś na kłopoty prywatne i zdrowotne Stanisława Narutowicza, jako przyczyny samobójstwa ważniejsze niepowodzenie jego zamiarów politycznych. Jego syn Kazimierz Narutowicz (lit. Kazimieras Narutavičius; (1904-1987)), próbował aż do wybuchu wojny kontynuować dzieło ojca.

[edytuj] Rodzina

Stanisław Narutowicz był żonaty z Joanną Billewicz (1868-1948) - kuzynką Józefa Piłsudskiego. Mieli oni syna Kazimierza .

 To jest tylko zalążek artykułu biograficznego związanego z historią i Litwą. Jeśli możesz, rozbuduj go.