Stosunki polsko-saudyjskie
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: formy typu przed rokiem (o otwarciu ambasady), pomiędzy naszymi krajami, opinię o polskich pedagogach na uczelniach.. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Pierwsze kontakty Polaków z Arabią Saudyjską sięgają najprawdopodobniej XVI w. W bibliotece uniwersyteckiej w Oksfordzie znajduje się napisana po łacinie książka polskiego autora, który dotarł do Mekki jeszcze w XVI w.
Później w latach 1817-1820 przebywał tam hr. Wacław Rzewuski (1785-1831), który pozyskał zaufanie i przyjaźń przywódców szczepów beduińskich, a swoje wrażenia opisał w pamiętnikach pt.: Sur Les Chevaux et Provenants des Races Orientales. Zainteresowanie pamiętnikiem zgłosiła ostatnio Arabia Saudyjska, dla której dzieło jest tym bardziej cenne, że kraj ten nie posiada wielu pamiątek piśmienniczych z tego okresu.
Nowszy okres naszych kontaktów, to czas tworzenia się Arabii Saudyjskiej i początków odrodzonej państwowości polskiej. Pod koniec lat 20. ubiegłego wieku król Abdel Aziz, poszukując poparcia, zwrócił się z propozycją nawiązania kontaktów, Polska odpowiedziała pozytywnie i jako dziewiąta na świecie uznała Arabię Saudyjską (wtedy jeszcze Królestwo Hidżazu, Sułtanat Nadżdu i Terytoria Zależne).
Momentem przełomowym w stosunkach polsko-saudyjskich był przyjazd do Dżuddy w maju 1930 delegacji polskiej z ówczesnym naczelnikiem Wydziału Wschodniego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych hr. Edwardem Raczyńskim i muftim Jakubem Szynkiewiczem, która przywiozła list od prezydenta Ignacego Mościckiego uznający legalność władzy króla Abdel Aziza. Saudyjski monarcha zrewanżował się natomiast deklaracją, że darzy naród polski uczuciami szacunku i miłości. 3 maja 1930 delegacja polska spotkała się po raz pierwszy z królem Abdel Azizem w Dżudda. Również w maju 1932 złożył wizytę w Warszawie ówczesny saudyjski wicekról i minister spraw zagranicznych książę Fajsal.
W tym samym czasie nawiązano pierwsze kontakty handlowe obejmujące m.in. dostawy broni i wyposażenia dla Armii Saudyjskiej, a także kontrakty na dostawy koni. Rozważano również daleko idące plany zakupu polskich samolotów bojowych przez Arabię Saudyjską, udziału polskich przedsiębiorstw w budowie kolei oraz w realizacji wielu innych przedsięwzięć.
Kontakty między obu państwami zostały przerwane po wybuchu II wojny światowej i odrodziły się dopiero na przełomie lat 80. i 90. ubiegłego wieku. Ministrowie spraw zagranicznych Polski i Arabii Saudyjskiej spotykali się podczas sesji plenarnych Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych. Do Arabii Saudyjskiej przyjeżdżały polskie delegacje polityczne i wojskowe. Zawarto porozumienia między rządami w sprawie rozmieszczenia polskiego kontyngentu pomocniczego, głównie medycznego oraz dwóch okrętów ratowniczych, działających w rejonie Zatoki Perskiej podczas pierwszego konfliktu z Irakiem w 1991. Oficjalnie jednak Rzeczpospolita i Arabia Saudyjska nawiązały stosunki dyplomatyczne dopiero 3 maja 1995.
Obecnie współpraca polsko-saudyjska rozwija się na wielu płaszczyznach. W 2002 delegacja saudyjska na czele z synem króla Fajsala, księciem Turki złożyła wizytę w Polsce. W ciągu ostatnich czterech lat doszło do wzajemnych wizyt politycznych wysokiego szczebla. W Warszawie byli m.in. minister ropy naftowej i bogactw mineralnych, pierwszy zastępca ministra spraw zagranicznych, przewodniczący Zgromadzenia Doradczego, kilka delegacji z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Z polskiej strony Rijad odwiedzili wicepremier, minister gospodarki, delegacja parlamentarna z marszałkiem Senatu, wiceminister spraw zagranicznych i wiele innych delegacji. Od ponad roku w Warszawie działa Ambasada Saudyjska, która jest pierwszą tego typu placówką w Europie Wschodniej, a także pierwszą w Polsce ambasadą arabskiego kraju z rejonu Zatoki Perskiej.
Dokonano przełomu w stosunkach gospodarczych i handlowych. Polska, po utracie rynków w Iraku i Libii, właśnie w Arabii Saudyjskiej znalazła partnera gospodarczego w tym regionie. W 2000 prezes Krajowej Izby Gospodarczej podpisał w Rijadzie porozumienie o stworzeniu Wspólnej Rady Biznesu. W maju 2002 w Warszawie przebywała natomiast ważna misja handlowa zorganizowana przez Saudyjską Radę Izb Przemysłowo-Handlowych. Podczas rozmów z partnerami polskimi dokonano wielu ważnych uzgodnień. Zakończono też prace, zmierzające do zarejestrowania pierwszej polsko-saudyjskiej spółki z udziałem Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa oraz dużej grupy saudyjskiej z Dammamu, specjalizującej się w projektach gazowych w Arabii i sąsiednich krajach.
W Polsce działają dwie saudyjskie firmy. Według danych za siedem pierwszych miesięcy 2002 nasz eksport do Arabii Saudyjskiej zwiększył się o około 60%, kraj ten zaś stał się 14 partnerem Polski pod względem korzystnego dla nas bilansu handlowego. Na razie wartość obrotów handlowych między naszymi krajami wynosi niewiele ponad 50 mln USD (eksportujemy stal, maszyny i urządzenia elektryczne, żywność i tekstylia), ale wykazuje tendencję wzrostową.
Zwiększa się też liczba Polaków i absolwentów polskich uczelni zatrudnionych w Arabii Saudyjskiej – dzisiaj sięga ona około 300. Wśród nich jest grupa inżynierów, lekarzy, urbanistów i programistów. W najlepszym prywatnym szpitalu w Rijadzie pracuje dość duży zespół polskich lekarzy i pielęgniarek. Także na uniwersytetach saudyjskich, w tym na Uniwersytecie im. króla Sauda w Rijadzie, wykładowcami są Polacy (pracujący nota bene na bardzo dobrych warunkach), niezwykle szanowani za swoją wiedzę i umiejętności pedagogiczne.
Na początku lat 90. ubiegłego wieku ożywiły się również polsko-saudyjskie kontakty sportowe, m.in. w piłce nożnej. Reprezentacja Polski w piłce nożnej dwukrotnie (w 1994) spotykała się z reprezentacją Arabii Saudyjskiej, wygrywając obydwa mecze: 1:0 i 2:1 oraz 28 marca 2006 roku w Rijadzie Polacy również wygrali 2:1 z Arabią Saudyjską po golach Łukasza Sosina.
