Strzyga
Z Wikipedii
Strzyga lub męski odpowiednik Strzygoń to demon z wierzeń prasłowiańskich.
Był to stwór podobny nieco do wąpierza. Byli to ludzie, którzy urodzili sie z dwiema duszami, dwoma sercami i podwójnym szeregiem zębów z czego ten drugi był słabo zauważalny. Gdy już rozpoznano strzygę za pierwszego życia, przepędzano ją z ludzkich siedzib. Strzygi ginęły zazwyczaj w młodym wieku, gdy jednak jedna dusza odchodzi druga żyje dalej i aby przetrwać musi polować. Strzyga wysysała krew, wyżerała wnętrzności i latała pod postacią sowy po nocach. Zazwyczaj poza polowaniem chodziło o zemstę za krzywdy wyrządzone podczas pierwszego żywota. Strzygi potrafiły zadowolić się przez jakiś czas także krwią zwierząt. Podobnie jak inne stwory tego typu, strzygę należało trwale unieruchomić poprzez spalenie lub powbijanie gwoździ albo pali w różne części ciała.
[edytuj] Pochodzenie słowa wg Aleksandera Brücknera
Aleksander Brückner w swojej książce "Mitologia słowiańska i polska" opisał prawdopodobne pochodzenie nazwy "strzyga" i kierunek jego przybycia. Według niego pochodzą one od rzymskich Strix, Strigis to nazwa puszczyka, którego postać przybierała wiedźma, gdy w nocy wylatywała atakować ludzi. Podobnie jak nasza strzyga wysysała ich krew i pożerała wnętrzności. Do Polski przybyła prawdopodobnie z Zachodu.
[edytuj] Motyw literacki
W dobie staropolskiej relikty wierzeń prasłowiańskich najczęściej starano się w literaturze, zaliczającej się do sztuki wysokiej, przemilczeć, niemniej jednak gdzieniegdzie zachowały się wzmianki o m.in. strzygoniach i wilkołakach. Najpełniej obraz dawnego swiata demonów słowiańskich odmalował ksiądz Benedykt Chmielowski w swych Nowych Atenach. Kwestia stworzenia monografii obejmującej słowiańską demonologię w literaturze dawnej pozostaje otwarta. Strzygi można znaleźć również w fantastycznej literaturze XX wieku: sadze o wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego i sadze o kotołaku Ksinie Konrada T. Lewandowskiego.
[edytuj] Bibliografia
- Bohdan Baranowski, W kręgu upiorów i wilkołaków, Łódź 1980.
