STS-114

Z Wikipedii

STS-114

Dane misji
Oznaczenie	STS-114
Wahadłowiec	Discovery
Platforma startowa	39-B
Start	26 lipca 2005, 16:39 czasu polskiego (1439 UTC) (pierwotnie planowany na 13 lipca)
Lądowanie	9 sierpnia 2005, 14:11 czasu polskiego (12:11 UTC)
Czas trwania	13 dni, 21 godzin, 32 minuty i 48 sekund
Wysokość orbity	122 mile morskie (226 km)
Przebyta odległość	9,3 mln km
Zdjęcie załogi
Tył (od lewej): Robinson, Thomas, Camarda, Noguchi; Przód: Kelly, Lawrence, Collins
Poprzednia misja	Następna misja
STS-107	STS-121
Program lotów wahadłowców

STS-114 (nazywana też Return to Flight - Powrót do Lotu) była pierwszą misją amerykańskiego wahadłowca po trwającej 907 dni przerwie spowodowanej katastrofą Columbii. Biorący w niej udział wahadłowiec Discovery wystartował 26 lipca 2005 o godzinie 10:39 EDT (16:39 czasu polskiego), pomimo wykrytej kilkanaście dni wcześniej usterki jednego z czterech czujników poziomu paliwa w zewnętrznym zbiorniku. Awaria ta spowodowała przesunięcie terminu startu, zakładanego wcześniej na 13 lipca. Misję, która zgodnie z planem powinna zakończyć się 7 sierpnia 2005 przedłużono o jeden dzień. 8 sierpnia ok. godz. 10:52 astronauci przelecieli nad południową Polską. Ostatecznie misja zakończyła się pomyślnym lądowaniem w bazie Edwards w Kalifornii 9 sierpnia 2005 o godzinie 14:11 czasu polskiego (12:11 UTC).

[edytuj] Załoga

Eileen M. Collins (4), dowódca
James M. Kelly (2), pilot
Soichi Noguchi (1) (JAXA), specjalista misji
Stephen K. Robinson (3), specjalista misji
Andrew Thomas (4), specjalista misji
Wendy Lawrence (4), specjalista misji
Charles Camarda (1), specjalista misji

(liczba w nawiasie oznacza ilość lotów odbytych przez każdego z astronautów)

[edytuj] Parametry misji

Masa:
- startowa orbitera: 121 483 kg
- lądującego orbitera: 102 913 kg
Perygeum: -
Apogeum: 350,8 km
Inklinacja: 51,6°
Prędkość: 27661 km/h
Okres orbitalny: 91,6 min.

[edytuj] Charakterystyka misji

STS-114 była stosunkowo obszernie relacjonowana w mediach (które jednak nie ustrzegły się przy tym od wielu merytorycznych błędów) jako pierwszy lot wahadłowca od katastrofy Columbii. Była to jednocześnie druga tego typu misja dowodzona przez kobietę.

Wahadłowiec Discovery wznosi się ponad kompleksem startowym w Centrum Lotów Kosmicznych im. Kennedy'ego, Floryda, 10:39 czasu lokalnego, 26 lipca, 2005.

STS-114 dostarczył na Międzynarodową Stację Kosmiczną niezbędne zaopatrzenie, jednakże głównymi celami misji były naprawa żyroskopów stacji, a także gruntowne przetestowanie systemów bezpieczeństwa i metod naprawy poszycia wahadłowców. Discovery zawiózł także na ISS zbudowany przez Włoską Agencję Kosmiczną moduł Raffaello Multi-Purpose Logistics Module oraz platformę External Stowage Platform-2 (ESP-2).

Astronauci mieli w planie trzy spacery kosmiczne podczas połączenia z ISS. Pierwszy, odbyty 31 lipca w godzinach 11:46-18:36 czasu polskiego przez Robinsona i Noguchi, posłużył do wymiany okablowania żyroskopu stacji, przetestowania procedury naprawy płytek osłony oraz zamontowania na module Quest urządzenia do przechowywania narzędzi i części. Wymieniona została również antena GPS. Podczas drugiego spaceru wymieniono na nowy jeden z czterech żyroskopów stabilizujących położenie stacji. Podczas trzeciego spaceru, astronauci zainstalowali platformę ESP-2 a także przeprowadzili pierwszą w historii naprawę wahadłowca na orbicie. Robinson usunął fragment pianki izolacyjnej, tkwiący pomiędzy płytkami osłony termicznej.

[edytuj] Niespodzianki podczas startu

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat startu promu Discovery

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat kłopotów Discovery podczas startu

Discovery zmierzający w przestrzeń kosmiczną, kilka sekund po starcie.

Zewnętrzny zbiornik po odłączeniu od orbitera

Oderwanie się fragmentu pianki izolacyjnej zbiornika paliwa.

Pierwsze nieprzewidziane zdarzenie miało miejsce już 2,5 sekundy po starcie. Wahadłowiec zderzył się ze sporych rozmiarów ptakiem - prawdopodobnie myszołowem. Szczęśliwie na tym etapie lotu prędkość promu była jeszcze na tyle mała, że zdarzenie to można uznać za istotne jedynie dla myszołowa. Uderzył on w zbiornik paliwa, nieco poniżej jego czubka, po czym obsunął się w dół.

Po około minucie od chwili startu od wahadłowca z nieznanych dotychczas przyczyn oderwał się niewielki (ok. 3,8 cm) fragment płytki osłony termicznej. Powstały ubytek zlokalizowany był w tylnej części klapy przedniego podwozia. Obszar ten przy wchodzeniu w atmosferę przed lądowaniem ulega ekstremalnemu nagrzaniu. Jednak uszkodzenia tej wielkości wielokrotnie miały już miejsce w przeszłości i nie stwarzają zagrożenia dla pojazdów.

Kilka sekund po odłączeniu rakiet pomocniczych, od Protuberance Air Load Ramp osłaniającej przewody ciśnieniowe na zewnętrznym zbiorniku paliwa, oderwał się duży fragment pianki termoizolacyjnej (zobacz animację z prawej strony). Jego rozmiary szacuje się na 61-84 cm długości i 25-35 cm szerokości, zaś masę na o połowę mniejszą od masy odłamka który spowodował zniszczenie Columbii.

Ponadto zdarzenie nastąpiło znacznie wyżej niż w 2003 roku, przez co nawet gdyby doszło do uderzenia, prędkość pianki względem orbitera nie byłaby wystarczająca (wskutek niewielkiej gęstości powietrza na tej wysokości nie zdążyłaby zbytnio wyhamować), by spowodować poważniejsze uszkodzenia. Tym niemniej sam fakt odpadnięcia pianki dowiódł, że NASA nie wywiązała się z zaleceń komisji badającej sprawę Columbii i loty wahadłowców wciąż niosą ze sobą duże ryzyko. Bill Parsons, dyrektor programu lotów wahadłowców, jeszcze w dniu startu Discovery ogłosił zawieszenie najbliższych misji do momentu skutecznego rozwiązania problemu.

[edytuj] Plan awaryjny

Po katastrofie Columbii w misji STS-107 postanowiono, by podczas kolejnych lotów przygotowywać do wyjścia na orbitę dwa wahadłowce, z których jeden pozostawałby na Ziemi i w razie potrzeby mógł szybko ewakuować załogę drugiego. Jeśli z jakichś przyczyn Discovery nie byłby w stanie wrócić na Ziemię, załoga miała pozostać na stacji kosmicznej, do czasu przybycia promu Atlantis (NASA oznacza taką misję jako STS-300).

Pomoc w ewentualnej akcji ratunkowej zaoferowała też strona rosyjska - Nikołaj Sewastianow, dyrektor przedsiębiorstwa Energia powiedział: "Jeśli okaże się to konieczne, będziemy w stanie sprowadzić do domu dziewięciu astronautów na pokładzie trzech pojazdów Sojuz w styczniu i lutym przyszłego roku" [1]

[edytuj] Powrót na Ziemię

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat opóźnionego powrotu promu Discovery

Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat lądowania promu Discovery

Moment lądowania Discovery w bazie Edwards

Planowo prom Discovery miał wrócić na ziemię 8 sierpnia 2005 o 10:46 czasu warszawskiego. Potem NASA przesunęła lądowanie o 90 minut - czyli powrót miał nastąpić o godz. 12.43 naszego czasu. 15 minut przed planowanym powrotem agencja podała, że lądowanie zostaje odwołane z powodu złych warunków atmosferycznych na przylądku Canaveral w stanie Floryda. Ta sama przyczyna spowodowała przesunięcie planowanego lądowania o półtorej godziny. Następnego dnia, 9 sierpnia 2005 Discovery i jego załoga mieli planowo wrócić na Ziemię o 11:07 czasu warszawskiego. Lądowanie NASA przesunęła na 12:43 naszego czasu. Jednak pół godziny przed planowanym lądowaniem na Florydzie z powodu pogarszających się warunków atmosferycznych NASA podjęła decyzję o zmianie miejsca powrotu wahadłowca na bazę amerykańskich sił powietrznych Edwards w stanie Kalifornia. Agencja kosmiczna zaplanowała powrót na 14:12 czasu warszawskiego. Przed godziną 13:00 załoga wahadłowca otrzymała rozkaz zejścia z orbity i wylądowania w bazie w Kalifornii. O 13:06 prom rozpoczął skomplikowaną procedurę powrotu na Ziemię. 24 minuty później wahadłowiec wszedł w atmosferę. Po godz. 14:00 dowódca misji, Eileen Collins skontaktowała się z centrum kontroli lotów w Houston. Dokładnie o 14:11 prom kosmiczny Discovery z 7-osobową załogą na pokładzie wylądował w bazie lotniczej Edwards w południowej Kalifornii.