Surfing

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dodania linków wewnętrznych. Jeśli możesz, dodaj je teraz.
Linki do innych haseł: hasło, hasłowy, hasłami zapisujemy jako [[hasło]], ''[[hasło]]wy'', '''[[hasło|hasłami]]'''.

Surfing

Surfing - jazda (ślizg) na przystosowanej do tego specjalnej desce, unoszonej przez czoło fali morskiej. Największy efekt osiąga się na przybrzeżnych falach oceanicznych. Deska wyposażona w żagiel służy do uprawiania windsurfingu, deski do uprawiania kitesurfingu napędzane są rodzajem latawca-paralotni. Jednym z rodzajów surfingu jest bodyboard, czyli ślizg na desce w pozycji leżącej.

[edytuj] Historia

Najstarsze zapiski na jej temat pochodzą z 1778 r. Kiedy to kapitan James Cook podczas swojej trzeciej ekspedycji po Pacyfiku odbył pierwszą udokumentowaną wizytę Europejczyka na Hawajach. W dziennikach Cooka znalazł się dwu stronicowy opis mieszkańców wysp którzy na ówczesnych deskach surfingowych ujeżdżali fale w zatoce Kealakekua zamieszczony przez porucznika Jamesa Kinga. Korzenie jazdy na falach sięgają jeszcze dalej. Znaleziono przykłady podobnych aktywności w okolicach Nowej Zelandii i Tahiti co wskazuje na to, że najprawdopodobniej wywodzi się ona z Polinezji. Uważa się, że Polinezyjczycy przybyli na Hawaje ok. IV wieku n.e. Przybysze musieli mieć niezwykłe obycie z wodą i przywieźli ze sobą wszystkie tradycje i zwyczaje, w tym pływanie na deskach. Tak więc mamy pewność ze surfing jako forma poruszania się na drewnianej desce po spiętrzonych falach pochodzi z tamtych rejonów. Po masowych najazdach Europejczyków i próbach narzucania rdzennym mieszkańcom swoich zwyczajów surfing stawał się powoli zapomnianym sportem. W miejscach gdzie przed laty widywało się setki pływających na falach w XIX wieku ciężko było dostrzec kogokolwiek. Odrodzenie nastało z początkiem XX wieku. Dzięki twórczości Jacka Londona, pokazom pływania George'a Freetha w Kalifornii zrobił się szum medialny wokół tego sportu. W 1908 roku powołano Hawaiian Outrigger Canoe Club, pierwsze stowarzyszenie mająca na celu popularyzację surfingu. Kolejną osobą która przyczyniła się do rozwoju był Duke Kahanamoku, złoty medalista w pływaniu na dystansie 100 metrów w 1912 i 1916 roku. Dzięki swoim pokazom na całym świecie i znajomościach w Hollywood spopularyzował tą dyscyplinę w Stanach Zjednoczonych. W latach 20. XX wieku powstały pierwsze stowarzyszenia. Przełom nastąpił w latach 40. kiedy to Woody Brown, amerykański pilot osiedlił się na Hawajach i zafascynowany sportami wodnymi wykorzystał swoją wiedzę z dziedziny aero- i hydrodynamiki konstruując udoskonaloną wersje deski surfingowej. Największy szał wybuchł jednak po 1953 roku kiedy to w Kalifornijskich gazetach pojawiło się zdjęcie trzech surferów na gigantycznej fali. Za sprawą tego na Hawajskie plaże przybyło wielu Kalifornijczyków. Od tamtego czasu sport ten zaczął się dynamicznie rozwijać aż do formy w jakiej jest uprawiany w teraźniejszości.

Sport ten przywędrował wraz z mieszkańcami wysp Polinezji na Hawaje, znajdując na hawajskich wybrzeżach idealne warunki do uprawiania surfingu. Prekursorami surfingu na Hawajach byli tak zwani Ali’i, którzy stanowili klasę przywódczą ówczesnych plemion ciesząc się najwyższą reputacją.

Chrisitan William Ellis w dzienniku Polynesian Researches już w XIX wieku odwoływał się do Kaumualii, króla wsypy Kauai, wspaniałego surfera i przywódcy plemiennego. Ali’i ślizgali się z niesłychaną zręcznością po falach, na odpowiednio wystruganych deskach surfingowych różnej wielkości .

Pierwszy opis surfingu na desce znajduje się w dzienniku kapitana Jamesa Cooka z podróży na Hawaje w roku 1778. Opisuje on popisy tubylców unoszących się na falach oceanicznych przekraczających wysokość nawet dziesięciu metrów. Deski zrobione były z drzew rosnących na wyspie.

Wśród osób, które w ubiegłych stuleciach najbardziej przyczyniły się do rozpropagowania tego sportu warto wymienić: Kapitana Jamesa Cooka, Georga Freetha, Duka Kahanamoku , Thomasa Edward Blake’a, Mickeya Dora czy Garego Lopeza . Właśnie oni a także wielu innych wywarli bezpośredni wpływ na ewolucje surfingu.

Kapitan James Cook odbył trzy udane ekspedycje po Oceanie Spokojnym w trakcie, których zbadał wybrzeża Antarktyki, Cieśninę Beringa, wybrzeża Ameryki Północnej, Australię i Nową Zelandię. Podczas drugiej swojej podróży zawitał do największej z wysp archipelagu Societe Island - wyspy Tahiti. Tam po raz pierwszy ujrzał tubylców pływających po falach na drewnianych deskach.

W roku 1778 podczas powrotnej podróży z trzeciej ekspedycji dla angielskiej królewskiej marynarki po Oceanie Spokojnym kapitan James Cook przybył jako pierwszy znany Europejczyk do zatoki Kealakekua u wybrzeży Hawajów.

Ważną postacią w historii surfingu był George Freeth (1883-1919), potomek królewskiej rodziny z Hawajów oraz Irlandczyka . Jako nastolatek sam uczył się sztuki tradycyjnego polinezyjskiego surfowania oraz rzeźbienia desek na plaży Waikiki. W 1907 r. znany angielski przemysłowiec przebywając podczas swoich wakacji na Hawajach spotkał Freta, a zauroczony sztuką, w jaką, jak to określał: „chodzi po wodzie(…)”, namówił go na przyjazd do Rendono Beach w Kalifornii w celu promowania należących do niego atrakcji turystycznych. Przyjazd Freeta do Stanów Zjednoczonych okazał się milowym krokiem w ekspansji surfingu na całym świecie. Freet pozostał w Kalifornii gdzie nauczał wielu przyszłych mistrzów surfingu. Zasłynął nie tylko z faktu, że był pierwszym w historii profesjonalnym surferem, ale również pierwszym w historii ratownikiem na Oceanie Spokojnym.

George Freet wywarł również wielki wpływa na pisarza Jacka Londona. W roku 1911 pisarz Jack London napisał o surfingu w książce „The Shark Hunt", czym przyczynił się do popularyzacji surfingu nie tylko na Hawajach, ale i w Kalifornii. Wśród publikacji Jacka Londona na temat surfingu znalazła się również książka „Surfing królewski sport dla naturalnych królów ziemi”.

W tej samej dekadzie, co George Freet urodził się Duke Kahanamoku (1890-1968 r.), z pochodzenia Hawajczyk nazywany obecnie „jednym z ojców współczesnego surfingu”. Duke urodził się i wychował na wyspie Waikiki w królewskiej hawajskiej rodzinie. Jako nastolatek porzucił szkolę i zajmował się naprawianiem sieci, surfowaniem, pływaniem oraz rzeźbieniem desek. W roku 1911 roku Duke Kahanamoku, jako pierwszy surfer założył pierwszy klub surfingowy w historii o nazwie Hui Nalu, gdzie słowo Hui oznacza organizacje, a Nalu - surfing. Klub ten istnieje do dziś prowadzony przez Hawajczyków kontynuujących tradycje założyciela .

Duke Kahanamoku Przyczynił się do propagowania surfingu również w Australii organizując pokazy surfingu, a także gościnnie występując w filmach o tematyce surfingowej.

Do ojców surfingu można zaliczyć również Thomasa Edward Blake’a (1902-1994). Uchodzi on za osobę, która z pierwotnego stylu pływania na desce uczyniła nowoczesny sport będący zarazem sposobem na życie. Blake urodził się, w Wisconsin skąd po ukończeniu szkoły średniej wyruszył najpierw do Detroit gdzie po raz pierwszy miał styczność ze słynnym już wówczas surferem Duke’em Kahanamoku. Zafascynowany siłą i sposobem, w jaki tamten opisywał pływanie na falach zdecydował poświecić temu swoje życie.

W latach 20. XX wieku, surfing dopiero zaczynał być znany. Jednakże duże nieporęczne deski, trudne do manewrowania, ważące więcej niż 100 funtów nie sprzyjały jego popularyzacji. Blake był człowiekiem niezwykle zręcznym fizycznie, ale i posiadającym wizję. W roku 1926 odkrył kilka starożytnych hawajskich desek zachowanych w przechowalni w Honolulu's Bishop Museum. Z niesłychaną precyzją stworzył ich repliki. Deska stworzona przez Tomasa Blake’a, lekka i technologicznie bardzo zaawansowana jak na lata 20. XX wieku stanowiła przełom w technologii tworzenia desek surfingowych.

Lekkie wydrążone deski Blake’a (nazywane „cigar boxes” albo „Hawaiian Hollow Surfboard”) w bardzo szybkim czasie uczyniły surfing dostępnym dla większej ilości osób. Deski Blake’a były pierwszymi deskami surfingowymi produkowanymi na skalę przemysłową najpierw przez Thomas N. Rogers Company of Venice, Kalifornia, a następnie przez the Los Angeles Ladder Company. W latach 30 i 40. surferzy mogli wybierać pomiędzy dwoma modelami desek. Pierwsza zrobiona w bardziej tradycyjny sposób mierząca 10 stóp długości oraz druga zwana potocznie „Blake’s cigar box”. By uczynić deskę bardziej stabilną, Blake stworzył i opatentował stateczniki – płetwy przyczepiane u spodu deski, aczkolwiek pomysł ten nie został doceniony aż do początku lat 40., kiedy to Bob Simmons, Joe Quigg oraz inni nie zaczęli ich używać masowo. Blake opatentował stworzoną przez siebie deskę i w krótkim czasie wszystkie profesjonalne, używane w zawodach deski były zrobione na wzór Hawaiian Hollow Surfboard. Podczas swoich licznych podróży na Hawaje, Blake zawsze był pełen szacunku dla ludzi, których spotkał na wyspach, ich społeczności, kultury i ziemi. Przedstawił swoje wizje w eseju zatytułowanym „Głos Atomu”. W roku 1935 napisał książkę noszącą tytuł „Hawaiian Surfboard”, dzięki której przetrwały do czasów współczesnych legendy i informacje dotyczące roli surfingu w okresie pierwszych europejskich podróży na Hawaje oraz wczesnej kultury hawajskiej.

Popularyzacja Hawajów i surfingu, do której w znaczącym stopniu się przyczynił, zdecydowały o jego powrocie z tropikalnych plaż do Kalifornii a później Montany. Zmarł w wieku 92 lat w swoim rodzinnym domu w Wisconsin. Thomas Blake wraz z Duke’em Kahanamoku zostali honorowymi członkami galerii sław surfingu. Blake był zarówno zbawicielem jak i przewodnikiem podczas XX wiecznej pierwszej surfingowej rewolucji .

Ocean Spokojny nie jest taki wielki, jakim mógłby się wydawać. Udowodnił to Lorrin „Whitney” Harrison (1913-1993) w 1932 roku, kiedy to przepłynął na desce surfingowej z Kalifornii do Honolulu. Harrisom, podobnie jak inny ówczesny surfer – Presto Patterson – stał się nie tylko znanym, surferem, ale także człowiekiem innych sportów wodnych: żeglarzem, nurkiem, służył również jako ratownik. Okres jego największych osiągnięć przypada na lata 1920-1950. Wraz z Presto Pattersonem surfował głównie na Hawajach. Jako pierwszy wprowadził style stania na desce nie zaś wyłącznie leżenia. Wzorowali się na nich wszyscy surferzy powojenni .

Pływający w latach 50. Bob Simons na nowych rewolucyjnych deskach z poliestru, które na zawsze zmieniły tę dyscyplinę, stał się legendą surfingu Kalifornijskiego, bowiem uczynił z surfingu sposób na życie. Od tamtej pory surfing nie był już tylko sportem uprawianym między falami. W roku 1954 zginął na Hawajach. Bob Simons jako legenda miał wielki wpływ na kształtowanie się charakteru młodych, surferów takich jak: Grell Noll, Pat Curren, czy Mickey Dora.

W roku 1956 surfing przybył do Europy, a konkretnie do Biarritz europejskiej stolicy surfingu, dzięki Amerykaninowi o nazwisku Viertel. Od tej pory zaczęło się szaleństwo surfingu na naszym kontynencie europejskim.

W kwietniu roku 1956 na Grand Plage w Biarritz po przerwie zimowej spotykali się przyjezdni surferzy z obydwu wybrzeży Bidassoa, ale również najlepsi Francuzi i Europejczycy. W lipcu tego samego roku odbyły się tu pierwsze zawody i mistrzostwa surfingu Francji .

Lata 60 to rozwój i początki popularyzacji surfingu w południowo-zachodniej Francji. Każdego lata, dusza Hawai wieje na wybrzeżach Akwitanii podczas Biarritz Surf Festiwal, który gromadzi w Biarritz wszystkie wielkie nazwiska longbordu ( miłośników długiej deski).

Pierwsza deska surfingowa z drzewa balsamicznego została przywieziona na południe Francji przez Petera Viertela w roku 1957, zapoczątkowało to rozwój i produkcję sprzętu surfingowego w Europie. Zaczęły powstawać pierwsze surf campy na wybrzeżu. Zaraz po tym, jak sport ten zaczął być uznawany w tym regionie, jako jeden z najlepszych w europie. Wielcy międzynarodowi mistrzowie surfingu zaczęli przyjeżdżać do Biarritz (wrzesień 1962) .

Legenda surfingu przenosi się dzięki tym, którzy ją przekazują dalej. Ta żywa kultura wzbogaca się z każdą falą, z każdym wzburzeniem morza. Surferzy przeżywają dokładnie każdą historię, zanim opowiedzą ją dalej. Surferzy nie uczą się na pamięć dat, miejsc i nazwisk, ale studiują okoliczności każdej „sesji”. Te małe historyjki składają się na ‘Historię’, która tak fascynuje i przykuwa uwagę.