Synagoga w Szczebrzeszynie
Z Wikipedii
| Synagoga w Szczebrzeszynie | |
 |
|
| Data budowy | początek XVII wieku |
| Data zniszczenia | 1648, 1940 |
| Tradycja | ortodoksyjna |
| Budulec | murowana |
| Obecnie | dom kultury |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Synagoga w Szczebrzeszynie - główna synagoga gminy żydowskiej w Szczebrzeszynie, znajdująca się na zachód od rynku, przy ulicy Sądowej.
Synagoga została zbudowana na początku XVII wieku, na miejscu starej synagogi. W 1648 roku została spalona przez Kozaków podczas oblężenia twierdzy Zamość, lecz w 1659 roku gruntownie ją wyremontowano. W XVIII wieku, została częściowo przebudowana. Podczas II wojny światowej, w 1940 roku hitlerowcy spalili synagogę. Po wojnie w 1946 roku runęły sklepienia budowli, lecz w latach 1957-1963 została gruntownie odbudowana i od 1965 roku przeznaczona na Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, który znajduje się w niej do dnia dzisiejszego. W najbliższym czasie synagoga zostanie przekazana warszawskiej gminie żydowskiej.
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta z dobudówkami, w stylu późnorenesansowym. Os strony południowej i północnej znajdują się parterowy dobudówki w których znajdują się babińce. Od strony zachodniej znajduje się piętrowa przybudówka, w której na parterze znajdował się przedsionek i sala obrad, a na piętrze babiniec. Cały budynek jest przykryty pięknie zrekonstruowany polskim dachem łamanym. Wejście do prostokątnej i obniżonej sali modlitw prowadzi z przedsionku przez renesansowy, prosty, kamienny portal.
Wewnątrz sali głównej zachowała się oprawa Aron ha-kodesz, nad którym znajduje się wykuty hebrajski tekst psalmu "Stawiam Pana przed sobą zawsze". Cała sala główna posiada sklepienie klasztorne z lunetami. Ściany dawniej były zdobione pięknymi polichromiami i sztukateriami, na ścianie zachodniej i północnej zachowały się symbole lewitów czyli dzban i misa, a na południowej menora oraz owoc granatu - symbol Ziemi Obiecanej. Zachował się również szeroki ozdobny pas z pilastrowymi wnękami arkadowymi poniżej okien, zwieńczony profilowanym gzymsem.
Na frontowej ścianie synagogi znajduje się kamienna tablica informująca w trzech językach: polskim, hebrajskim i jidisz, o historii i wcześniejszym przeznaczeniu budynku.
Synagoga w Bychawie • Synagoga w Łaszczowie • Mała Synagoga w Kraśniku • Wielka Synagoga w Kraśniku • Synagoga w Szczebrzeszynie • Mała Synagoga we Włodawie • Wielka Synagoga we Włodawie • Synagoga w Zamościu
