Szczodre
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°11'43" N 17°11'2" E
| Szczodre | |
| Województwo | dolnośląskie |
| Powiat | wrocławski |
| Gmina | Długołęka |
| Położenie | 51° 11' 43'' N 17° 11' 2'' E |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
71 |
| Tablice rejestracyjne | DWR |
|
Położenie na mapie Polski
  Szczodre
|
|
Szczodre – (do 1945 niem. Sibyllenort), wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wrocławskim, w gminie Długołęka. W latach 1945-1951 wioska administracyjnie przynależała do gminy Zakrzów w powiecie oleśnickim.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Miejscowość jest położona na Nizinie Śląskiej niedaleko Wrocławia. Miejscowość ta powstała połączenia dwóch odrębnych wsi. jedną z nich o nazwie (niem). Rostelwitz – istniała już w XIII wieku; drugą- Neudorf wymienia się w dokumentach z 1516 r.
Rostelwitz i Neudorf zostały złączone, a w 1693 roku nadano wspólną nazwę Sybillenort. nazwa ta powstała od imienia Sybilli – żony księcia Krystiana (1652-1704), który wybudował w Szczodrem pałacu stylu renesansowym.
Po II wojnie światowej nazwę spolszczono na Sybilin i dopiero Komisja Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych nadała wsi obecną nazwę Szczodre.
Szczodre w XX wieku stanowiło miejsce turystycznych wędrówek. Do dziś przetrwały fragmenty kompleksu pałacowego. Pałac powstał na wzór zamku Windsor – głównej rezydencji królów angielskich. Nazwano go wręcz "Śląskim Windsorem". Pałac słynął z pięknych komnat. Jedną z takich sal była sala łysych. Nazywano ją tak, ponieważ głowy łysych mężczyzn odbijały się w przeszklonym suficie.
Do Szczodrego przybywały tysiące turystów, aby podziwiać bezcenne obrazy i rysunki, oraz inne cenne przedmioty, w tym pamiątki z czasów Napoleona I i porcelanę miśnieńską. Były tu miedzy innymi malutkie figurki tancerek w stylu rokoko i ponad metrowej wielkości wazy. Tylko tutaj można było zobaczyć serwisy stołowe wykonane specjalnie na królewski stół.
Jeszcze w trakcie przebudowy dokonano włamania do pałacu. Sprawców złapano, a ich portrety powieszono na sali, dla przestrogi. W latach 1792-1802 książę oleśnicki Fryderyk August von Braunschweig-Oels rozbudował pałac, dodając cztery nowe skrzydła, postawił dwie wieże z kopułami, urządził teatr, kawiarnię i wozownię, w niej znalazły się wspaniałe wozy i karety, nieomal w stylu królewskim. Za Fryderyka Augusta rozpoczął się okres świetności Sybillenort.
Pałac otoczony został 75-hektarowym ogrodem krajobrazowo – botanicznym, sięgającym od Szczodrego po Długołękę. Wokół pałacu ciągnęły się stawy, niczym fosa, połączone śluzami. Obok pałacu zbudowano oszkloną oranżerię, gdzie hodowano rzadkie rośliny kwiatowe i palmy.
Neogotycki pałac i park przyciągały tysiące turystów. Dodatkową atrakcją był teatr, w którym występowali aktorzy z Wrocławia oraz sprowadzony specjalnie z Brunszwiku balet.
Następnym właścicielem pałacu po księciu Chrystianie Ulryku był książę Wilhelm. Dla niego pałac w Szczodrem był przede wszystkim miejscem zabawy i wypoczynku. Po śmierci Wilhelma w 1884 r. pałac odziedziczył król Saksonii Albert z dynastii Wettynów. On wprowadził zasadnicze zmiany. Życie pałacowe popłynęło wolniejszym tempem. Nakazał księdzu katolickiemu poświęcić wszystkie pomieszczenia pałacu, teatr zlikwidował, a w jego miejsce urządził kaplicę. Żona króla – Karolina, ostatnia z rodu Wazów Szwedzkich, sprowadziła do kaplicy cenny, antyczny marmurowy ołtarz z Wenecji.
Na cmentarzu wiejskim w Szczodrem postawiła kaplicę św.Stanisława (istnieje do dziś, na suficie kaplicy pod deskami ukryte są cenne malowidła). Przed pałacem król Albert postawił fontannę. Istniała do lat 60. XX wieku. W 1895 r. pałac wzbogacił się o nową jadalnię, ściany jej pokryte były wytłoczoną skórzaną tapetą z malowidłami, przedstawiającymi sceny z mitologii greckiej. W roku 1902 zmarł król Albert. Na pamiątkę po swoim mężu jego żona Karolina wybudowała pomnik – krzyż kamienny z wyrytym w marmurze fragmentem poezji Goethego, pomnik stoi do dziś. Odbudowała kościół w Domaszczynie – położyła tam nowe elewacje, ufundowała nowy ołtarz, ambonę, ławki i witraże.
Następnym właścicielem pałacu po śmierci króla Alberta był jego brat Georg. Od 1904 właścicielem Szczodrego był ostatni król Saksonii Fryderyk August III. Mieszkał w Szczodrem aż do śmierci w 1932. To był koniec monarchii niemieckiej. Po śmierci Augusta pałac opustoszał – jego syn Chrystian sprzedawał wyposażenia na licytacjach, część przewiózł do swojego pałacu koło Drezna. Pałac zaczął tracić świetność. Stał się całkiem opuszczony i zaniedbany. Majątek przejęło wojsko, a w okresie II wojny światowej hitlerowskie SS.
Podczas ostatniej w Polsce epidemii ospy w 1963 roku w Szczodrem zorganizowano szpital epidemiczny i ośrodek kwarantanny.
[edytuj] Linki zewnętrzne
