Ukaz emski
Z Wikipedii
Ukaz emski, ros. Эмский указ - wydany 18 maja starego stylu (30 maja wg kalendarza gregoriańskiego) 1876 r. w Bad Ems w Niemczech przez Aleksandra II rosyjski akt prawny, zabraniający używania nazwy "Ukraina", drukowania książek w języku ukraińskim i wwożenia na terytorium Rosji wszelkich wydawnictw wydrukowanych po ukraińsku za granicą, oraz używania języka ukraińskiego. Zabraniał także wystawiania ukraińskich spektakli teatralnych, publikowania przekładów na ukraiński nawet z rosyjskiego oraz ukraińskich tekstów do utworów muzycznych. Zakaz wystawiania sztuk w języku narodowym uchylono w 1881 r. Nauka w szkołach prowadzona była wyłącznie po rosyjsku[1].
Wydanie ukazu spowodowane było obawą władz przed rozwojem separatyzmu ukraińskiego i, w konsekwencji, przed oderwaniem się Ukrainy od imperium rosyjskiego. Dekret emski powstał w wyniku donosu wicekuratora kijowskiego okręgu szkolnego M. Józefowicza, który poinformował cara o istnieniu ruchu ukrainofilskiego, który rzekomo był zamaskowanym socjalizmem, godzącym w jedność państwa carów[1].
Akt emski stanowił rozszerzenie zapisów cyrkularza wałujewskiego z 1863 r.
Do skasowania aktu emskiego doszło formalnie dopiero w 1907 r.[1], chociaż w trakcie rewolucji 1905-1907 r., zwłaszcza po carskim manifeście październikowym, był przepisem martwym (w tym czasie powstawały ukraińskie stowarzyszenia, prasa, wydawnictwa; po stłumieniu rewolucji carat powrócił do reakcyjnej polityki).
