Vítězslav Nezval
Z Wikipedii
Vitězslav Nezval (ur. 26 maja 1900 w Biskoupkach koło Třebíč na Morawach, zm. 6 czerwca 1958 w Pradze) – czeski poeta, prozaik i tłumacz, współtwórca poetyzmu, wiodący przedstawiciel czeskiego surrealizmu.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Był synem wiejskiego nauczyciela. Studiował prawo w Brnie i filozofię w Pradze, studiów jednak nie ukończył. Był uczniem F. X. Saldy. Pod wpływem antologii współczesnych poetów francuskich dał początek nowemu kierunkowi poetyckiemu – poetyzmowi, charakterystycznemu dla czeskiej lewicy skupionej wokół Devětsilu. W 1922 razem z Karolem Teige wstąpił do wspomnianego Devětsilu, jednak już w 1924 odżegnał się od tej grupy. Także w 1924 wstąpił do Komunistycznej Partii Czechosłowacji, której był aktywnym członkiem. Do 1925 był sekretarzem w Masarykova slovníku naučného. Potem w pełni poświęcił się pracy twórczej.
Publikował m.in. w "Rudém právu", "Tvorbě", "Odeonu", "Nové scéně", "Lidových Novinách".
W 1934 założył w Pradze Grupę Surrealistów, jednak po wystąpieniu paryskich surrealistów przeciwko partii komunistycznej, rozwiązał ją. Utrzymywał szerokie kontakty z działaczami i pisarzami radzieckimi, w 1934 był delegatem na zjazd pisarzy radzieckich.
Podczas wojny działał w antyfaszystowskiej Gminie Pisarzy Czeskich. Zmarł nagle w domu podczas świąt wielkanocnych, najprawdopodobniej na zawał serca.
[edytuj] Nagrody
- Nagroda państwowa im. Klemensa Gottwalda
- Tytuł Artysty Narodowego (1953)
- złoty medal Światowej Rady Pokoju (za poemat Pieśń pokoju)
[edytuj] Twórczość
Debiutował 1922 tomikiem wierszy Most. Jego twórczość przechodziła stopniową metamorfozę. W latach 20. był jednym z głównych przedstawicieli poetyzmu. Z czasem jego poezja odchodziła od od barwnych metafor, skojarzeń i beztroski, mających służyć za wzór proletariatowi, by skłonić się ku gorzkiej refleksji nad światem technicznej cywilizacji a także odnajdywaniu głębin ludzkiego wnętrza w surrealistycznych wizjach. Po zerwaniu z nadrealizmem, powrócił do poezji dyskursywnej i klasycznych form wypowiedzi, takich jak ballada czy sonet. Po wojnie jako zagorzały komunista zwrócił się ku socrealizmowi.
[edytuj] Bibliografia
- Cudowny czarodziej (Podivuhodný kouzelník, 1922)
- Pantomima (1924)
- Abecadło (Abeceda)
- Papuga na motocyklu (Papoušek na motocyklu) – manifest poetyzmu
- Mały ogród różany (Menší růžová zahrada, 1926)
- Edison (1928)
- Wiersze do nocy (Básně noci, 1930)
- Sylwestrowa noc (Silvestrovskà noc)
- Sygnał czasu (Signál času)
- Żegnaj i chustka w dłoni (Zbohem a šáteček, 1934)
- Kobieta w liczbie mnogiej (Žena v množném čísle, 1936)
- Absolutny grabarz (Absolutní hrobař, 1937)
- Z mojego życia (Z mèho života) – pamiętnik pisarza
- Stalin (1949)
- Pieśń pokoju (Zpěv míru, 1950)
[edytuj] Zobacz też
- J. Magnuszewski, Historia literatury czeskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973
- Literatury zachodniosłowiańskie czasu przełomów. Tom 2: Literatura czeska, pod redakcją Janaszek-Ivaničkovej, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1999
