Wózek jezdniowy
Z Wikipedii
Wózek jezdniowy[1] to kołowy pojazd mechaniczny o napędzie silnikowym, przystosowany do przewozu materiałów o znacznej (do kilku ton, zależnie od typu) masie, stosowany w transporcie bliskim i magazynowaniu. Używany jest głównie do prac rozładunkowych w magazynach, portach czy fabrykach. Do transportu przy pomocy wózka widłowego materiał przeznaczony do przemieszczenia najczęściej umieszcza się na drewnianych paletach.
Wózki widłowe pojawiły się w latach 20. XX w., wyprodukowało je niemal równocześnie kilka firm, w tym Clark (obecnie Clark Material Handling Company) i Yale & Towne Manufacturing.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
Typowe wózki widłowe składają się z:
- szkieletu wózka wykonanego ze stali,
- kół, zależnie od zastosowania czterech [2], bądź trzech [3]
- silnika niskoprężnego zasilanego benzyną lub gazem ciekłym LPG, silnika wysokoprężnego zasilanego ropą, bądź też elektrycznego, zasilanego z baterii akumulatorów,
- przeciwwagi, czyli dodatkowego obciążenia, najczęściej z bloku stali umieszczonego w tylnej części wózka celem zapewnienia jego równowagi podczas przewożenia przedmiotów przeciążających przód wózka,
- masztu, zamocowanego pionowo z przodu wózka, którego konstrukcja umożliwia podnoszenie, opuszczanie i pochylanie ładunku,
- wideł, wykonanych z jednolitego kawałka stali o kształcie litery "L" każda, poruszanych w pionie za pośrednictwem łańcucha. Możliwe jest też używanie innych, niestandardowych chwytników, przystosowanych do transportu beczek, pudeł kartonowych, odśnieżania i innych zastosowań,
- karetki - stalowego elementu zamocowanego do masztu, na którym z kolei montuje się widły oraz kratkę ochronną.
- kraty ochronnej z metalowych płaskowników, zamocowanej do karetki (za widłami przed masztem), zabezpieczającej przed zsunięciem się przewożonych elementów na operatora wózka,
- metalowej klatki bezpieczeństwa, zabezpieczającej operatora wózka przed spadającymi z góry przedmiotami,
- kabiny operatora, z kierownicą, pedałami i dźwigniami umożliwiającymi sterowanie wózkiem. Kabina najczęściej jest otwarta, posiada jednak zabezpieczenia chroniące operatora wózka przed wypadkami.
[edytuj] Podział wózków jezdniowych napędzanych
| Lp. | Kryterium | Nazwa podziału | Wyszczególnienie |
|---|---|---|---|
| 1 | Napęd | Rodzaj | Elektryczny(sieciowy)[4]; Akumulatorowy; Benzynowy; Diesel; Inny |
| 2 | Cecha eksploatacyjna | Typ | Naładowny; Unoszący; Podnośnikowy[5]; Ciągnikowy; Specjalny |
| 3 | Sposób kierowania | Postać | Prowadzony; Podestowy; Wyposażony w fotel; Zdalnie sterowany |
[edytuj] Sterowanie i możliwości
Sterowanie wózka widłowego obejmuje sterowanie układem jezdnym, a więc ruchem samego wózka, oraz sterowanie masztem i widłami celem podnoszenia, opuszczania lub przechylania ładunku.
[edytuj] Kierowanie wózkiem
Urządzenia sterujące ruchem wózka są podobne do samochodowych - występuje kierownica oraz pedały gazu i hamulca, często też, choć nie zawsze, sprzęgło. Zależne jest to od zastosowanego układu napędowego:
- skrzynia biegów ze sprzęgłem ciernym
- skrzynia biegów ze sprzęgłem hydrokinetycznym
- przekładnia hydrokinetyczna (hydrodynamiczna)
- przekładnia hydrostatyczna
W większości wózków są jedynie dwa biegi: do przodu i wsteczny. Natomiast prowadzenie wózka różni się znacznie od prowadzenia samochodu. Wózek widłowy jest zwrotniejszy od samochodu, promień skrętu jest zdecydowanie mniejszy. Często też dokonuje się nim precyzyjnych manewrów na niewielkiej przestrzeni, używając maksymalnego skrętu kół. Przy kierowaniu wózkiem trzeba również pamiętać o środku ciężkości obciążonego wózka. Zakręt na dużej szybkości przy podniesionym wysoko ładunku może się skończyć wypadkiem - przewróceniem się wózka, co wynika z praw fizyki.
[edytuj] Operowanie ładunkiem
Wszystkie wózki widłowe pozwalają na opuszczanie i podnoszenie wideł, większość na przechylanie masztu w przód i w tył. Niektóre bardziej zaawansowane konstrukcje pozwalają też operatorowi sterować rozstawem wideł (odstępem między nimi) za pomocą dźwigni, bez konieczności ich ręcznego przesuwania.
Prawidłowy załadunek: ładunek (najczęściej na palecie) powinno się umieścić na wyprostowanych widłach (równoległych do podłoża), następnie podnieść go na ok. 30 cm nad podłoże i nachylić maszt w kierunku do operatora. Podjechać na miejsce załadunku, podnieść paletę na odpowiednią wysokość, wyprostować maszt, opuścić widły i odjechać spod palety, a na koniec opuścić widły. Prawidłowy rozładunek: te same operacje w odwrotnej kolejności.
[edytuj] Możliwości
Udźwig wózka widłowego wynosi, zależnie od typu, od kilkuset kg do ponad 5 ton.
[edytuj] Bezpieczeństwo
Podstawowe parametry techniczne wózka widłowego są umieszczane na tabliczce znamionowej przez producenta wózka. Dla bezpieczeństwa, nie powinno się przekraczać dopuszczalnego maksymalnego obciążenia podanego na tabliczce. Zalecenia bezpieczeństwa w zakresie obchodzenia się z paliwami płynnymi czy gazem są analogiczne jak w przypadku innych pojazdów. Należy pamiętać o tym, że przy podniesionym ładunku wózek jest niestabilny i kontrolować położenie środka ciężkości, by nie dopuścić do przewrócenia się wózka. Ładunek należy przewozić przy ustawieniu wideł 30 cm powyżej nawierzchni i maszcie przechylonym w stronę operatora. Do obsługi wózka widłowego konieczne jest posiadanie odpowiednich uprawnień oraz pozytywny wynik badań psychotechnicznych. Uprawnienia do obsługi wózków widłowych wydają firmy posiadające stosowny certyfikat. W Polsce kursy obsługi wózków widłowych organizują i wydają zaświadczenia ośrodki szkoleniowe posiadające uprawnienia do prowadzenia szkoleń "Kierowca wózków jezdniowych" wydane przez Ośrodek Doskonalenia Kadr w Mysłowicach.
[edytuj] Dzisiejszy rynek
Na rynku producentów wózków widłowych dominuje kilka firm. Są to:
- 1. Toyota Industries Corporation (3,47 mld € w latach 2003/04), w skład której wchodzi szwedzka grupa BT Industries z oddzialem w Polsce BT Polska
- 2. Grupa KION z Linde Material Handling jako marka Premium oraz Still i OM (4,3 mld € w 2007 roku)
- 3. NACCO Industries (1,27 mld € w roku 2003), wraz z markami Yale oraz Hyster
- 4. Mitsubishi Heavy Industries (0,95 mld € w latach 2003/04), łącznie z marką Caterpillar
- 5. Jungheinrich AG (2 mld € w roku 2007)
